Son yıllarda kiracı ile mal sahibi arasında açılan davalarda gözle görülür bir artış meydana gelmiştir.

Artan kira bedelleri nedeniyle taraflar arasında anlaşmazlıklar artmış ve bu yüzden birçok kişi, zarar görmemek adına çeşitli hukuki önlemler alma yoluna gitmektedir.

Kiracının evi gösterme yükümlülüğü, kiracının, kiraladığı mülkü ev sahibinin (kiraya verenin) talebi doğrultusunda potansiyel alıcılara veya kiracılara gösterme sorumluluğunu ifade eder. Bu yükümlülük genellikle evin satılmak ya da yeniden kiralanmak istenmesi durumunda ortaya çıkar.

En çok merak edilen sorular, "Kiracı, satışa çıkarılan evi göstermek zorunda mıdır?" veya "Eğer kiracı evi göstermiyorsa ne yapılabilir?" gibi sorulardır. Bu sorulara aşağıda yanıt vermeye çalışacağız.

Türk Borçlar Kanunu’nda bu konuda düzenlemeler bulunmaktadır. Türk Borçlar Kanunu Madde 319’un ikinci ve üçüncü fıkraları şu şekildedir:

  • MADDE 319/2: Kiracı, bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu olduğu ölçüde, kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür.
  • MADDE 319/3: Kiraya veren, çalışmaları ve kiralananın gezilip görüleceğini uygun bir süre önce kiracıya bildirmek ve bu işlemler sırasında kiracının yararlarını göz önünde bulundurmak zorundadır.

Kiracıya Önceden Haber Verilmesi Gerekiyor!

Kiracı, ev sahibinin talebi doğrultusunda, kiraladığı mülkü potansiyel alıcılara veya kiracılara göstermekle yükümlüdür. Ev sahibi de uygun bir süre önceden, kiracıya evin gösterilmesini istediğini haber vermek zorundadır. Bu bildirim sözlü veya yazılı yapılabilir. Kiracı ise, evin gösterilmesi için uygun gün ve saatleri belirlemekle sorumludur.

Bildirim yapılırken, kiracının günlük yaşamını veya çalışma düzenini aksatmayacak zaman dilimleri gözetilmelidir. Evin gösterilmesi sırasında kiracının hakları ve özel yaşamı korunmalıdır. Kiracının rızası olmadan ya da rahatsız edici şekilde evin gösterilmesi yasal olarak kabul edilmez.

Kiracı Evi Göstermediğinde Dava Açılabilir Mi?

Evet, kiracının evi gösterme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda ev sahibi dava açabilir. Kiracının bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi, TBK Madde 319’a aykırı davranmak anlamına gelir.

Dava sürecinde, mahkeme tarafların iddialarını değerlendirir ve delilleri inceler. Mahkeme, kiracının evi gösterme yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğine karar verir ve gerekirse uygun önlemleri alır.

Kiracının Evi Göstermemesi Durumunda Dava Nasıl Açılır?

  1. İhtarname Gönderme: Ev sahibi, kiracıya yazılı olarak evi yeni alıcılara veya kiracılara göstermesi gerektiğini bildirir. Bu ihtarname, kiracıya belirli bir süre içinde evi göstermesi için uyarı niteliğindedir. Süre, yasalara veya kira sözleşmesine göre belirlenir.

  2. Dava Açma: Kiracı, ihtarnameye rağmen yükümlülüğünü yerine getirmezse, ev sahibi Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açabilir. Dava dilekçesinde, kiracının evi göstermemesi nedeniyle ev sahibinin uğradığı zarar vurgulanmalıdır.

  3. Yargılama Süreci: Mahkeme, tarafların iddialarını dinler, delilleri inceler ve gerekirse keşif kararı verir. Taşınmazın ne kadar sürede satılabileceği gibi hususlar da incelenir.

  4. Kararın Uygulanması: Mahkeme, kiracının yükümlülüğünü yerine getirmesi için belirli bir süre verir veya gerekli gördüğü önlemleri alır. Kiracı, mahkeme kararına uymazsa, karar genellikle icra yoluyla uygulanır.

  5. İcra Takibi: Ev sahibi lehine icra takibi başlatılır ve kiracı zorunlu tutulur.

Sonuç olarak, kiracı evi gösterme yükümlülüğünü yerine getirmediğinde, ev sahibi Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak haklarını arayabilir. Mahkeme kararıyla, kiracı yükümlülüğünü yerine getirmek zorunda bırakılabilir. Dava masraflarına maruz kalmamak için, kiracıların kanuni yükümlülüklerini yerine getirmeleri tavsiye edilir.

Kamulaştırma bedel tespit davalarında faiz sorunu Makale: Kamulaştırma bedel tespit davalarında faiz sorunu