Türkiye'nin kurucu üyeleri arasında bulunduğu Avrupa Konseyi 70'inci yılını kutluyor.
Strazburg'daki Avrupa Konseyi, İkinci Dünya Savaşı'ndan büyük maddi ve manevi kayıpla çıkan Avrupa'da, halklar arasında uzlaşıyı sağlamak ve kıtada gerginlik ve çatışmanın yerine ortak kurumlar, standartlar ve sözleşmelere dayalı güven ve iş birliği ortamı tesis etmek amacıyla kuruldu.
Avrupa Konseyi, 70'inci yıl dönümü çerçevesinde kapılarını halka açarken, Konseyde delegasyonların katılımıyla kutlama etkinlikleri düzenleniyor.Avrupa Konseyi Nezdindeki Türkiye Daimi Temsilciliğinin açtığı stant büyük ilgi topladı.
Konseyi kuran Londra Antlaşması 5 Mayıs 1949'da 10 Avrupa ülkesi tarafından imzalandı. Konseyin belkemiğini oluşturan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) ise 4 Kasım 1950'de Roma'da imza atıldı.
Konseyin, savunma dışında, hayatın hemen her alanını kapsayan konularda siyasi iş birliğinin yanı sıra, standart oluşturma, bunları yasallaştırma ve denetleme olmak üzere her aşamada üye ülkeler arasında çeşitli düzlemlerde iş birliği öngören kapsamlı bir yapılanması bulunuyor.
Soğuk savaşın bitiminde gerçekleşen demokratikleşme süreci, Avrupa Konseyinin Avrupa ölçeğindeki siyasi ve hukuki etkinliğini öne çıkardı.
Konsey, Orta ve Doğu Avrupa'da geçiş sürecine giren ülkelerin katılımıyla hızlı bir şekilde genişledi. 2000'li yıllardan itibaren küreselleşmenin de etkisiyle Konsey içinde günün gelişmelerine daha etkin yanıt verecek bir reform çalışması başlatılması ihtiyacı doğdu. Bu doğrultudaki ilk büyük adım, 2005'te Polonya'nın başkenti Varşova'da düzenlenen Avrupa Konseyi Zirvesi teşkil etti.
2009'da, Genel Sekreterliğe eski Norveç Başbakanı Thorbjorn Jagland'ın seçilmesinden sonra kapsamlı reform süreci uygulamaya konuldu. Reform, 830 milyon Avrupalının gözünde, Konseyin çalışma ve katkılarının anlamını ve faydasını arttırmayı ve aynı zamanda yakın coğrafyada ve uluslararası düzeyde siyasi görünürlüğünü yükseltmeyi hedefledi.
Konsey son yıllarda Kuzey Afrika ve Orta Doğu'daki halk hareketleri karşısında kendi bünyesinde geliştirdiği demokratikleşme, hukuk devleti ve insan hakları standartlarını, talepleri üzerine bu ülkelerle paylaşma yolunda çalışmalara başladı.
Avrupa Konseyinden konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, Konseyin bundan sonra yükselen milliyetçilik ve aşırıcılık, nefret içeren paylaşımlar ve konuşmalar, Avrupalı toplumlarda adaletsizlikler, modern kölelik ve yapay zeka gibi konulara odaklanması gerektiği belirtildi.
Türkiye Konseyin kurucu üyeleri arasında
Avrupa Konseyi, Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'yla kurduğu ilk kurumsal bağı temsil ediyor. Türkiye, Konseye kuruluşundan üç ay sonra, Yunanistan ve İzlanda ile birlikte Ağustos 1949'da davet edilerek Konseyin kurucu üyeleri arasında yer aldı.
Türkiye, Konseyin kuruluş ve gelişim yıllarında, Avrupa'nın savaş sonrası psikolojisinden çıkması ve yeniden birleşme yoluna gitmesi için çaba gösterdi.
Türkiye, kuruluşundan bu yana Konseyin çalışmalarına katılarak, Avrupa entegrasyonuna katkılarını hükümetler arası ve parlamenter platformda dile getirdi. Türk milletvekilleri, kurulduğu günden bu yana Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinde (AKPM) yer aldı ve Avrupa'nın inşası, ortak Avrupa kimliği ve vizyonu gibi tartışmalara da temel katkıda bulundu.
Çavuşoğlu, AKPM Başkanlığı yapan ilk Türk oldu
Türkiye'nin Avrupa Konseyi ile ilişkileri, 2000'li yıllardan itibaren en ileri noktasına ulaştı. Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'nin Başkanlığına 2008'de Türkiye'den Yavuz Mildon seçildi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2010-2012 döneminde AKPM Başkanlığını yürüttü. Böylece tarihte ilk kez bir Türk vatandaşı AKPM Başkanı oldu. Türkiye, Konseyin Bakanlar Komitesi Dönem Başkanlığını Kasım 2010-Mayıs 2011 arasında üstlendi. Türkiye'nin Konseye verdiği önem, en üst düzeyde yapılan ziyaretlerle ortaya kondu.
Konseyin Bakanlar Komitesi Dönem Başkanlığı ve Çavuşoğlu'nun AKPM Başkanlığı süresince, Türkiye Konseyin siyasi rolü, görünürlüğü ve etkinliğinin artırılmasına önemli katkılarda bulundu.
Türkiye halihazırda, 225 Avrupa Konseyi sözleşmesinden 121'ine taraf olup 31 sözleşmeyi imzaladı.
