Hayatını topraktan kazanan ve bu iklimde yetişen Akdeniz insanının genel karakter yapısı ve davranış tarzı budur, onun bu şifresini ancak kendisi gibi toprakla uğraşan  çözebilir, o takdirde de hem rızalarını kazanır hem de oylarını alır.

Aydın’a seçim havası çöktü. Artık hepimiz her mahfilde seçim konuşur, olduk. Parti binaları ve genel merkezleri bu günlerde en işlek yerler. Aday adayları seçilebilir bir sıradan kendilerine yer bulabilme telaşındalar.

AK Parti kendi usulünce her seçimde yaptığı “temayül yoklamasını” yaptı. Sıra 49 aday arasında ilk sekize girecekleri tespitte son durak adayların genel merkezde görücüye çıkmasına kaldı.

AK Parti’de partiye sadakat esas olduğu için temayülde bir aday adayı için ortaya konan irade ne olursa olsun, genel merkezin yaptığı sıralamaya bu güne kadarki seçimlerde yüksek sesle, istifayla sonuçlanacak itirazlar pek görülmedi. Bu seçim de aksi bir sonuç beklenmiyor.

İYİ Parti de benzer bir telaş yaşanıyor. 1 Nisan Cumartesi günü il yönetimi üyeleri sorumluluğunda 17 ilçede kurulacak sandıklarda partiye kayıtlı üyeler tarafından 34 aday adayı arasından ilk sekize girecekler tespit edilecek.

Sekize girenlerden de talih kuşu kaçının başına konacak o da sandıklar açılınca görülecek.

İl yönetiminden alınan bilgilere göre önseçim sonuçları kamuoyuyla ve basınla paylaşılacak denmesine rağmen sıralamaya sadık kalınıp kalınmayacağı genel merkezce aday listelerinin YSK’ya tesliminden sonra öğrenilecek.

Yargı denetimi dışında yapılan önseçimler ne kadar adil yapıldığı iddia edilirse edilsin bu güne kadar oylarımız çalındı, değiştirildi, hile yapıldı, ithamlarından kurtulanı pek görülmedi.

O nedenle adına ister temayül yoklaması ister önseçim densin bu tür üyelerin gazını almak için yapılan seçimler basınç azaltalım derken tam aksine yüksek bir gerilime neden olabiliyor.

Bunun örneği 1995 ve sonrası seçimlerde Doğru Yol Partisi’nde yaşanan ve güven noktasında aday adayları arasında tartışma yaratmakla kalmayıp merkez sağı hak ile yeksan eden tıpkı bu günkü İYİ Parti’nin yaptığı gibi il yönetim kurullarınca önseçim adı altında yapılan yoklamalardır.

Bunda da beklediğini bulamayan bir kısım aday adayı genel merkeze “hakkımız yendi” diyerek  isyan bayrağı açarlarsa pek sürpriz olmaz.

İYİ Parti’nin akıbetinin Doğru Yol Partisi’ne benzememesinin tek bir yolu var, o da gelmeyenin yerine bir başkasına oy kullandırılması gibi sandık hilesi yapılmaması ve çıkan sonuca genel merkezin uymasıdır.

Onu da kesin listeler açıklanınca göreceğiz.

Pekiyi, 1 Nisan Cumartesi günü kantara çıkacak 34 aday adayı alfabetik sıraya göre kimler ve mesleki dağılımları neler?

Ahmet Ertürk, harita mühendisi… Efeler belediye meclis üyesi… Aydın’da partinin ilk kurucularından… Efeler… Alpaslan Aras, bankacı… Söke… Aydın Adnan Sezgin, milletvekili… Büyükelçi… Diplomat… Efeler… Ayla Sarı, ev hanımı… Efeler… Buket Saran, avukat… Efeler…

Cemal Sarı, Eski il başkanı… Eğitmen… Kuşadası… Cihat Öztürk, avukat… Eski ilçe başkanı… Aydın’da İlk kuruculardan… Nazilli… Erhan Algan, emekli albay… Eski İlçe başkanı… Bozdoğan…

Fevzi Köse, emekli orman mühendisi… Eski Orman Müdürü… Efeler… Filiz Mahleçoğlu Toral, Optisyen… Efeler… Gonca Yelkovan, mimar… Nazilli… Gülizar Şengül Peçen, sosyal bilimci… Efeler…

Hamit Uçman, yönetici… Efeler… Hasan Akol, emekli… Nazilli… Hüseyin Keçili, avukat… Koçarlı… Mehmet Onursal, avukat… Nazilli… Mehmet Uzal, esnaf… Didim…

Mehmet Can Yavuz, mühendis… Söke… Mehmet Efe Yılmaz, Siyaset bilimci… Metropol ve taşra kültürünü bilen bir siyasetçi… Çiftçi… Eski Horsunlu Belediye Başkanı(DYP)… Kuyucak… Mehmet Reşat Taşdemir, orman mühendisi… Nazilli… Mesut Öztunç, mühendis… Nazilli…

Murat Karahemşeri, emekli… Engelli Kontenjanı… Nazilli… Mustafa Gürpınar, iş insanı… Söke… Müveddet Eda Yurtcan, turizmci… İş kadını… Kuşadası… Olcay Nuri Koçak, mühendis… Sultanhisar… Ömer Faruk Güler, mimar… Efeler…

Ömer Saruhan Gedik, iş insanı… Kuşadası… Pınar Öncer, avukat… Efeler… Recep Sakarya, iş insanı… Nazilli… Semra Yücel, iş insanı… Belediye meclis üyesi… Efeler… Tuğçe Canpolat Yılmaz, çiftçi… Söke…

Ümral Mert, kamu çalışanı… Söke… Ünal Özcan, esnaf… Efeler… Zekai Çalışlar, yatırım uzmanı… Sultanhisar.

Aday adaylarının üçte biri avukat ve mühendis, yaklaşık üçte biri de iş insanı ve esnaf olduğu halde bir tarım havzası olan Aydın’da sadece Mehmet Efe Yılmaz(Kuyucak)  ve Tuğçe Canpolat Yılmaz’ın(Söke) çiftçi olması dikkat çekicidir.

Diğer taraftan genel başkanı bir kadın olan bir partide adaylardan yaklaşık üçte birinin kadın olması sürpriz olmasa gerek.

Bu durumda doğal olarak kadınların beklediği erkek egemen bir milletvekili listesi yerine kadın erkek eşitliğinin gözetilmesi ve kadınlara da seçilebilecek sıralarda yer verilmesidir.

Diğer taraftan Aydın Efeler, Köşk, Çine, Karpuzlu, Koçarlı ve İncirliova’yı içine alan Merkez, Sultanhisar, Nazilli, Yenipazar, Bozdoğan, Kuyucak, Karacasu ve Buharkent’ten oluşan Doğu, Söke, Germencik, Didim ve Kuşadası’nı kapsayan Batı Bölgesi olmak üzere üç merkezli bir kenttir.

Bu üç merkezin seçmeni partilerin aday sıralamasında, önseçimle de tespit edilse, ilk üç sırada kendinden bir aday görmezse genelde stratejik(ters) oy kullanarak partisini cezalandırır.

İYİ Parti bu konuya dikkat etmezse, 2018’de CHP’de olduğu gibi,  bir milletvekilinden olabilir.

 Ayrıca Aydın bilindiği üzere aynı zamanda bir tarım toplumudur da. Öyle olmasına rağmen üretici örgütsüz bir toplum olmasının da bir sonucu tarımdan hak ettiği geliri elde edemediği de bir gerçektir.

Bunda üreticinin siyasetçiler tarafından sahiplenilmemesinin de payı vardır.

O nedenle listenin seçilebilir bir sırasında bir çiftçinin ya da üreticinin bulunması diğer partiler için avantaj sağlayacağı gibi İYİ Parti’ye de sağlayacaktır.

Diğer taraftan geçimini tarımdan elde eden, toprakla uğraşan insanlar hem mütevazıdır hem de sıcakkanlıdır. Muhataplarından da aynı davranışı beklerler.

Bu kesim burnu büyük olandan, kibirlilerden pek hazzetmez o nedenle duygudaşlık bağı olmayanlara yani göz göze geldiklerinde bir ışık, tuttuğu elde bir sıcaklık hissetmediğine açılmaz.

 Bunun yanında misafirleri de ağırlamakta pek kusur etmez, ikramını yapar, karnını doyurur yolcu eder ancak duygularının ne olduğunu sandıklar açılınca belli eder ki o zaman da siyasetçi için iş işten geçmiş olur

Kendine yakın hissettiğini de “bizim oğlan, bizim kız,” diyerek duygularını belli eder, sofrasına oturtur, yiyeceğini ve içeceğini paylaşır.

Anadolu insanının bu derinliğine ve basiretine büyüklerimiz “Anadolu İrfanı” adını vermişlerdir.

Hayatını topraktan kazanan ve bu iklimde yetişen Akdeniz insanının genel karakter yapısı ve davranış tarzı budur, onun bu şifresini ancak kendisi gibi toprakla uğraşan çözebilir, onların hem rızalarını kazanmanın hem de oylarını almanın yolu budur.

Velhasıl Merkez, Doğu ve Batı dengesini kurabilen, Aydın tarımının ve çiftçisinin hem teoride hem uygulamada sorunlarını ve çözümünü iyi bilen ayrıca millette karşılığı bulunan bir adaya ya da adaylara Meclis’e gidecek sırada hangi parti yer verirse yarışa artı bir vekille başlama ihtimali yüksektir.

Bu gerçek İYİ Parti için de geçerlidir.