31 Martta Çine’de her partiden seçmenin tercih edebileceği ancak en fazla bu yola başvurması beklenen İYİ Partili ve Demokrat Partili seçmenin kullanacağı stratejik oylar sonucu belirleyecektir.
Çine, Demokrat Parti’nin iktidara geldiği 1950 yılından 12 Eylül İhtilalı sonrası Turgut Özal’ın kurduğu Anavatan Partisi’ni de eklediğimizde 1990’lı yıllara kadar tartışmasız merkez sağ partilerin merkez üssüydü.
Geçen bu sürede gerek milletvekilliği seçimlerinde gerek belediyelerde CHP dolayısıyla sol partiler Çine’de üstünlük sağlayamadılar.
Ne var ki,1980 İhtilalı’nı yapanlar siyasi partileri kapatmışlar, parti liderlerine, belediye başkanlarına ve taşra teşkilatlarında görevli bazı üyelere siyaset yasağı getirmeleri Çine’de bu denklemi bozdu.
Ama yine de 6 Eylül 1987 referandumuyla bu yasakların kalkmasının ardından yapılan1989 yerel seçimlerinde CHP adayı Hasan Yörük’le referandumda yasağı kalkan Doğru Yol Partisi adayı Raşit Kalkan arasında geçen mücadelede, yarışın galibi Raşit Kalkan olmuştu.
Yaşanılan bu mağlubiyetin ardından 1994 seçimlerimde de başarılı olamayınca CHP merkez sağdan oy gelmediği sürece seçim kazanmanın imkânsızlığını fark etti ve o doğrultuda strateji değişikliğine gitti.
CHP 1999 belediye seçimlerinde ilk denemeyi Raşit Kalkan’ın(Kaltun Madencilik) iş ortağı, merkez sağın ileri gelenlerinden Mehmet Tuncer’in damadı Osman Aydın’ı aday yapmakla yaptı ve başarılı oldu.
Daha sonra milletvekilliği de yapan Osman Aydın Çine’de bir ilke daha imza attı ve iç rekabetten kaynaklı ilçenin milletvekili çıkaramamasının da önünü açtı ve onu yine CHP’den Fatih Atay, AK Parti’den Mustafa Savaş takip etti.
(Anavatan Partisi’nden milletvekili seçilen bu bölgenin yetiştirdiği Devlet Bakanlığı ve Meclis Başkan Vekilliği yapan Prof.Dr. Yüksel Yalova ise Aydın merkezin bir vekili kabul edilir.)
CHP bu arada Çine başarısıyla seçim kazanmada yeni bir yöntem keşfetmiş oldu, insanlara bir şeyler ikram etmek…
Bulunan bu yöntem çoğunluk tarafından bu coğrafyanın sosyolojisi tam analiz edilmediği için bir paket çaya, bir kg pirince, üç kg una oylar satılıyor gerekçesiyle eleştiriliyor, hatta daha da ileri gidilerek alay ediliyor, küçümseniyordu.
Hâlbuki varsa söylendiği gibi oylarını bir menfaat karşılığı verenler onlar azınlıkta kalan bir gruptu. Çoğunluğun ikramlara verdiği tepki ve yüklediği anlam onlardan farklıydı, asıl neden Aydın insanının gururu ve hassasiyetiydi.
Fakir olsun zengin olsun,Aydın insanı kendine bir şey ikram edeni, iftar vereni, bir hediye alanı,muhtaç olduğundan değil,gururundan,bir acı kahvenin bile kırk yıl hatırı vardır misali, karşılıksız bırakmak istemez.
Keşfedilen bu yönteme 2009’da ilk belediye başkanı seçildiğinde Özlem Çerçioğlu kurduğu AY-BA ile (Aydın Belediyesi Hizmet Ağı)kurumsal kimlik kazandırdı ve kalıcı hale getirdi.
Artık siyaseten oldukça verimli bu yöntem günümüzde de yalnız CHP’li belediyelerde değil diğer partilerin yönettiklerinde de uygulanmaktadır.
Kırsalda Özlem Çerçioğlu’nun güçlü olmasının asıl nedeni ihtiyaçlarının karşılanması şurada dursun çocuklarının bile kapılarını ayda bir kez açmadığı yaşlı erkekleri AY-BA elemanlarının traş etmesi, kadınların saçlarını kesmesi,sıcak yemek dahil diğer ihtiyaçlarının karşılanıyor,olmasıdır.
(Burada tek sorun gerek merkezi hükümetin gerekse belediyelerin yardım başvurusunda bulunanların oy saikıyla muhtaç olup olmadıklarını araştırmadan yardımları kalıcı hale getirmesi vatandaşı tembelliğe sevk etmiştir. Günümüzde tarımda ve günlük işlerde çalıştırılacak insan bulunamamasının nedeni budur)
1999’dan bu yana Çine’de,2009’dan beridir Aydın Belediyesi’nde ardından Büyükşehir’de sağ partilerin yerel seçimlerde başarılı olamamalarının temel nedenlerinden biri budur, diye düşünürüm.
***
31 Mart seçimlerine yönelik Çine’de partilerin seçim hazırlıklarına gelecek olursak doğal olarak CHP belediyedeki hakimiyetini devam ettirmek isteyecek, AK Parti’de de Mustafa Savaş kendi ilçesinde çeyrek asırdır, kazanamadıkları belediyede rövanşı almak için çaba harcayacak…
Bu yarışa katılacak adayını CHP erken belirlemiş, Mehmet Kıvrak… Belediye Başkanı Mehmet Salih Dinçer’in vefatıyla boşalan koltuğa meclis üyelerinin oylarıyla seçilen yeni başkan.
Mehmet Kıvrak Mali Müşavir… Kumaşı belediye başkanlığına uygun… Halkın gözünde güvenilir… Hizmet adamı…Belediyeyi tanıyan,belediyeciliği bilen,..Çine halkını yakından tanıyan… Partili partisiz ayrımı yapmadan insanlara yardımcı olan bir siyasetçi… Seçime kadar belediye başkanlığı yapacak olması da adaylıkta bir avantajı…
Cumhur İttifakı’nda ise aday henüz kesinleşmiş değil… AK Partili iki aday adayı var.
İlki Uzman Dr. Engin Tetik:
Çocuk doktoru… Eski Çine ve Nazilli Devlet Hastaneleri Başhekimi… Bir ara Aydın Sağlık Müdürlüğüne de adı geçti… Doğup, büyüdüğü mahallesi Çine/ Soğukoluk… Çine’de tanınan,bilinen bir bürokrat… Tanınırlığı bir avantaj ama bunun her zaman siyasette karşılığı olmayabiliyor.
O nedenle ister bürokratlıktan geçmiş olsun ister serbest meslek sahibiyken siyasete girmiş olsun her aday için geçerli bir siyaset klasiğidir, sıkılmayan elden, gidilmeyen köyden oy beklenmez.
Toplamda merkezin yaklaşık 13 bin oyuna karşılık köyden dönme mahallelerde 19 bin oy bulunuyor. Bizim insanımız da dokunmadığı, tartıp ölçmediği bir insana oy vermede cimri davranır.Bunun da anlamı Çine’de fazla kilometre yapan aday yarışı kazanmada avantajlı olacak demektir.
***
Çine’de Cumhur İttifakı’nda ikinci aday öğretmen Ali Dinçer… Çine’nin eşrafı bir aileden… Aday olur, seçilirse adını taşıdığı dedesi Ali Dinçer’in siyasi mirasını sürdürecek.
Ayrıca Ali Dinçer vefat eden Salih Dinçer’in de İYİ Parti ilçe başkanı Erkan Bozkurt’un da yakın akrabası… Bu hısımlıkların seçime bir katkısının olup olmayacağı ilerleyen süreçte belli olacak.
Dede Ali Dinçer’in siyasi müktesebatı zengin…Yetmişli yıllarda Adalet Partisi Çine ilçe başkanıydı… İsmet Sezgin ve Nahit Menteşe’nin adeta Çine ve Karpuzlu danışmanıydı. Aydın’da Süleyman Demirel’e yakın sayılı insanlardandı.
Ayrıca Dede Ali Dinçer esnafa da yakındı,uzun süre Çine Esnaf Kefalet Kooperatifi Başkanlığı da yapmıştı.
(Süleyman Demirel Çine’den Muğla’ya geçişinde, fırsatı olursa, Ali Dinçer’i ziyaret ederdi. Bir defasında, siyasi yasakların kaldırılacağı 6 Eylül 1987 referandumu öncesi Muğla’ya geçeceğini duyan Çineliler Kır Kahvesi önünde ikindiden sonra, dar vakitte, Demirel’in yolunu kesmişlerdi.
Demirel Ali Dinçer yanında,arabanın üzerinden kısa konuşmasında batmak üzere olan güneşi göstererek “Gün iniyor,benim batmadan Muğla’ya yetişmem lazım Siz 6 Eylülde sandığı bunların tepesine geçirin””,diyerek yoluna devam etmişti.)
Torun Ali Dinçer’in tercihinde biraz da dedesinin bıraktığı merkez sağ mirasının rol oynadığı düşüncesiyle aday yapılırsa bu durumun ona etkisi ne olur, sorusuna yanıt da aradık:
O ateş küllendi diyenler de oldu bu durum bir avantajdır ama Ali Dinçer’in ona ihtiyacı yok diyenler de….
Çineli duayen bir siyasetçi de: “Ateş küllendi sözü halka yabancı, tepeden bakan, kibirli insanlar için geçerlidir. Torun Ali Dinçer ise deve güreşinden tutun da futbol antrenörlüğüne kadar Çine’nin yararına bütün etkinliklerde başı çekmiştir,” dedi.
***
Gelelim Çine’de partilerin 31 Marttaki başarısında belirleyici olacak faktörlere… Üç parti sonucu belirlemede etkili olacak gibi görünüyor… İYİ Parti, Demokrat Parti ve Zafer Partisi…
14 Mayıs seçimleri verilerine göre partilerin ve ittifakların 31 Mart seçimlerine yönelik aritmetiğine baktığımızda Çine’de CHP 13 bin 232…AK Parti 12 bin 542…İYİ Parti:4 bin 52…MHP:2 bin 450…ZP:646 oy almışlar.
İttifaklar açısından bakıldığında ise AK Parti.12 bin 542 +MHP:2 bin 450=14 bin 992 oyu olan Cumhur İttifakı en yakın rakibi CHP’yi Bin 770 oy geçiyor.CHP’de az da olsa aday çıkarmayan DP oylarının bulunduğu varsayıldığında fark 2 bini bulur.
Zafer Partisi de 14 Mayıs 2023 seçimlerinde 646 oy aldı ancak bu partinin 31 Mart seçimlerinde Çine’de aday çıkarıp çıkarmayacağı bilinmiyor.
Buna karşılık İYİ Parti ve Demokrat Parti aday çıkarmakta kararlılar.
İYİ Parti ilçe Başkanı Erkan Bozkurt,”Partimizin aldığı karar doğrultusunda kendi adayımızla her hangi bir partiyle ittifak yapmaksızın Çine’de seçimlere katılacağız. Aday olmak isteyen arkadaşlarımız var. Kesin aday belirleme tarihine ise zaman var. İçlerinden birisini aday göstereceğiz,” dedi.
İYİ Parti ile ilişkilerde CHP açısından sorun şu ki: Mehmet Salih Dinçer’in vefatı sonrası yeni başkanın seçiminde İYİ Parti Meclis Üyeleri Semra Eroğlu ve Cengiz İnce parti yönetiminden habersiz Mehmet Kıvrak’a oy verdikleri için ihraç istemiyle disipline sevk edilmişler.
Her iki meclis üyesi de disiplin kurulunun haklarında vereceği kararı beklemeden istifa etmişler. Bu konu CHP ile İYİ Parti arasında soğuk rüzgârların esmesine yol açmış.
***
Aday çıkardığı takdirde Çine’de en azından 500 oy alan Demokrat Parti’nin sonucu değiştirebileceği 2019 seçimlerinde görüldü ve Cumhur İttifakı adayı Celal Özden seçimi 417 oyla kaybetti.
Çine’de bu DP’nin sembol isimlerinden Gültekin Akbay: “Aday çıkardığı taktirde ben Demokrat Parti dışında bir adaya oy vermeyi düşünmem,” dedi.
İlçe Başkanı Ahmet Soydar’ın da söyledikleri Gültekin Akbay’ın dediklerine açıklık getirir nitelikte…
“2012’den bu yana DP’nin Çine’de aday çıkarmadığı bir seçim olmadı. Yoksa bu parti kapanırdı.
31 Martta da konjonktür aday çıkarmamızı gerektiriyor.Fakat bunu söylerken de bir konunun da bilinmesini isterim. Bizim aday çıkarmamız bir adayın kazanmasına ya da bir adayın kaybetmesine yardım etmek değildir, temsil noktasında partimizin bayrağını indirmeme mücadelesidir,”dedi.
***
31 Martta Çine’de her partiden seçmenin tercih edebileceği ancak en fazla bu yola başvurması beklenen İYİ Partili ve Demokrat Partili seçmenin kullanacağı stratejik oylar sonucu belirleyecektir
Yani seçmenlerin bizim oy potansiyelimiz kazanmamıza yetmiyor bari bu kazansın ya da onun kazanmasından bunun kaybetmesi daha iyidir, şeklinde kullanacağı oylardır.
Velhasıl Çine’de Cumhur İttifakı’nın seçimi kazanması kendi oylarını konsolide etmenin yanında İYİ Parti’den, DP’den ve ZP’den alabileceği azami oyları almasıyla, CHP’nin de bu partilerden alacağı oyla Cumhur İttifakı ile arasındaki Bin 770 oy farkını kapatması ve üzerine kazanacağı yeter sayıda oyu eklemesiyle mümkündür.
