Söyledikleri gibi oda ve kooperatif yönetimi ödenen aylıkların artırılması konusunda Ankara’da yaptıkları temaslarda istedikleri sonucu alamamışlarsa, bunun bedelini 65 yaş üzeri yaşlılara değil başkalarına ödetmelidirler.

Devlet gerek tüzel kişilik kurum, kuruluş ve birliklerle gerek vatandaşların birbiri arasındaki ilişkileri düzenleyen güçtür ki, tüzel kişiliklerle bireylerin uymak zorunda oldukları bu kurallar bütününe hukuk dendiğini herkes bilir.

Kanunlar parlamento tarafından, tüzük ve yönetmelikler ilgili bakanlıklar tarafından değiştirilmedikçe ya da yürürlülükten kaldırılmadıkça var olan kurallara bireyler ve tüzel kişilikler uymak ve yerine getirmek zorundadırlar.

Hakkında kanun varsa hiçbir kurum, kuruluş, birlik ve şahıs o konuda kural icat etme ayrıcalığına sahip değildir.

65 yaş üzeri yolcuları ücretsiz taşıma kuralını tek taraflı uygulamadan kaldıran Efeler Şehiriçi Özel Halk Otobüsleri Kooperatifi ve birliğe kayıtlı araç sahipleri de buna dâhildir.

Karar öncesi araç sahiplerinin ya da şoförlerin 65 yaş üzeri yolcular arabalarına bindiklerinde, surat asmalarından, onlardan bariz bir şekilde duydukları rahatsızlık gözlemleniyordu.

Ama bu memnuniyetsizlik tek taraflı alınan bir kararla arabalara almama, binmiş bulunanlardan tam ücret ödemeyi reddedenleri, onur kırıcı sözlerle, arabalardan indirmeye kadar vardırılmamıştı.

Hâlbuki bizim kültürümüzde “müşteri velinimettir”.Onun içindir ki, esnafın yegâne beslendiği kaynak anlamına gelen eskiden dükkânların çoğunda görünür bir yerine bu levha asılırdı.

Müşteriye hizmet edilecek velinimet gözüyle bakanları dışarıda tutarsak genelde bu tür nahoş davranışlar, dün olduğu gibi günümüzde de, sunduğu hizmetin kalitesini önemsemeyen, parası olmayanlardan selamı dahi esirgeyen, hırsı doymaz, aç gözlerin işidir.

Tam denetimi yapılsa yazın sıcağında, kışın soğuğunda klimaları bile çalışmadıkları görülebilecek bu işgüzarlara ait çoğu özel toplu taşıma aracı trafikten men edilir.

Ne çare ki Efeler halkı ulaşımda bu kalitesizliğe mahkûmdur.

Kaldı ki,65 yaş üzeri yolculardan ücret alınmaması taşıma sektörünün bu kesime yönelik bir yardımı değil ücreti yasa gereği devlet hazinesinden ödenen bir sosyal hizmettir.

Yasa der ki:

“Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak(…) yararlanırlar,” denmektedir.(4736 say. yasa mad.1’e ek, 12/7/ 2013-6495/88md)

Bu amaçla Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından BŞB’ye her ay düzenli olarak Efeler Şehiriçi Özel Halk Otobüsleri Kooperatifine kayıtlı 158 aracın hesabına yatırılmak üzere araç başına 3 bin 375 TL para aktarılmaktadır.

Uymayanlar hakkında da yasa:

“Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullanılmaması halinde bu haktan faydalandırılmayan her kişi için toplu taşıma aracının tarifesi üzerinden elli tam bilet bedeli tutarında idari para cezası mülki idare amiri tarafından uygulanır,” diyor.(Ek fıkra:12/7/ 2013-6495/88 md.)

Bu da demek oluyor ki, bu yasa değişmediği sürece şehiriçi hiçbir taşıma aracı sahibi ya da şoförü 65 yaş üzeri yolcuyu “ben taşımıyorum” diyemez, aksi takdirde şikayet halinde para cezası alır . Yeter ki, vatandaş hakkını bilsin ve takipçisi olsun.

 Ayrıca yasadan da anlaşılacağı üzere Efeler Şehiriçi Özel Halk Otobüsleri Kooperatifi konuyla bağlantıları olan üç kurumla işbirliği yapmadan tek taraflı  bir karar alamaz. Alınan karar bu yönüyle de geçersizdir.

O kurumlar:

BİR: Araç başına 3 bin 375 TL’yi ödeyen Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü…

İKİ: Araçların denetiminden sorumlu olan Büyükşehir Belediyesi...

ÜÇ: Olası para cezalarını uygulama makamı olan Valilik…

Kurum yetkililerinin söylediklerinden anlaşıldığı kadarıyla kooperatifin 65 yaş üzeri yolcuları taşımama kararından bu üç kurumun da ne bilgisi ne de haberi bulunuyor.

Yeni göreve başlayan Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü Abdullah Kömürcüoğlu: “Konudan haberim yok. Fakat edindiğim bilgiye göre benden önce de kuruma bu tür şikâyetler olmuş ve arkadaşlarımız kooperatif yetkilileri ile görüştüklerinde “65 yaş üzeri yolcuları taşımayacağız” dememişler.

Aksine o konuda şikâyeti olanlar araç plakalarını bize iletsinler, biz gereğini yaparız,” demişler, biz kooperatifin bu yeni kararı karşısında müdürlük olarak ne gerekiyorsa yaparız ” dedi.

Kendilerine sorum üzerine Kooperatif Başkanı Okan Yalçın toplu taşıma araçlarından emniyet personelinin ve şehit dul ve yetim ailelerinin ücretsiz yararlanma haklarının devam ettiğini söyledi.

Uygulamanın 65 yaş üzerini kapsamasını da sayılarının çokluğuna bir de istismar edilmesine bağlayarak “bir günde bu haktan 22 kez faydalananlar var. Akaryakıttaki ve lastik ve tamirat gibi diğer giderlerdeki artıştan dolayı devletin verdiği ücret 2 güne ancak yetiyor,” dedi.

Bir an için kabul edelim ki, içinden geçmekte olduğumuz ekonomik şartların da bir sonucu kooperatif başkanı Okan Yalçın dediklerinde haklıdır.

İyi de, bir bulutla kışın olduğu nerede görülmüş, birkaç kendini bilmez fırsatçının istismarını yaşlıların tamamına mal ederek ücretsiz taşınma haklarından mahrum etmek ne kadar doğrudur?

Gerçekçi olalım, kooperatif yönetimi aynı kararı emniyet mensupları hakkında alabilir  miydi?

Kaldı ki,65 yaş ve üzeri insanlar yaşanan enflasyonist ortamın sebebi değil aldıkları 7 bin 500 TL aylıkla geçinmek zorunda kalan mağdurlarıdır.  Bunun üzerine ücretsiz taşınma haklarının da ellerinden alınmak istenmesi mağduriyetlerini ikiye, üçe katlamıştır.

Hâlbuki soruna hakkaniyetli başka çözümler de üretilebilirdi.

Başka yollar deneneceğine Aydın’a özgü bir yaklaşım tarzı sergileniyor ve işin kolayına kaçılarak, vatandaşın yararı düşünülmeksizin, hepten yasaklayalım, gitsin deniliyor.

Mesela Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve BŞB ile kooperatif anlaşarak araçlarda kart sistemine geçilebilir ve istismarın önüne geçmek için  kartlar örnek günlük 4 kullanımla sınırlandırılır, kotayı aşan da tam ücret ödeyeceğini bilir, ona göre hareket edebilir.

Ya da ücretsiz yolcu taşımak istemeyen araç sahipleri Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün araç başına aylık verdiği 3 bin 375 TL’yi almaz, ücretsiz yolcuları bu parayı alanlar taşıyabilir.

Aylık verilen 3 bin 375 TL’yi alan ancak sıra ücretsiz taşımaya gelince, mızıkçılık yapan araç sahiplerine en hafifinden şunlar söylenebilir:

BİR: Yaptıkları yasa tanımazlıktır.

İKİ: Ahlaka sığmayan bir davranıştır,

ÜÇ: Devleti dolandırmaktır.

 DÖRT: Ne esnaflıkla ne de insafla bağdaşan bir harekettir.

Söyledikleri gibi oda ve kooperatif yönetimi ödenen aylıkların artırılması konusunda Ankara’da yaptıkları temaslarda istedikleri sonucu alamamışlarsa, bunun bedelini 65 yaş üzeri yaşlılara değil başkalarına ödetmelidirler.

Ayrıca  basın çalışanlarının da 65 yaş üzeri yaşlılar gibi şehiriçi taşıma araçlarından ücretsiz yararlanma hakları vardır.. Ancak Aydın’da iki tür basın çalışanı bulunuyor. İlki Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın kartını taşıyanlar ikincisi Aydın Gazeteciler Cemiyeti’nin…

Ücretsiz toplu taşıma araçlarından Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı kartlarını taşıyanların yararlanacağı bilgisini edindik. Ancak Aydın Gazeteciler Cemiyeti’nin verdiği kartlar da Basın Kanunu kapsamındadır. O nedenle bu ayrımı yapmanın  doğru olmadığını belirtmek isterim.

Sonuç olarak 65 yaş üzeri yolcuları ücretsiz taşımama, ilgili kurumlardan habersiz kooperatif yönetimlerinin-biraz da konforun devamı adına-seçimlere yönelik tek taraflı, aldığı, geçerliliği olmayan, bir kararıdır.