Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında sona gelindi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde 7 Aralık'ta birinci, 14 Aralık'ta ikinci toplantısını yapan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, üçüncü kez bir araya geldi.
TÜRK-İŞ TEKLİFİNİ AÇIKLADI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda basına kapalı olarak 3 saate yakın süren toplantıda, işçi tarafını Türk-İş, işveren tarafını TİSK temsil etti. Toplantının son bölümüne Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay da katıldı. Görüşme sonrası açıklama yapan Atalay, işçi tarafının asgari ücret teklifini ilk kez açıkladı. Atalay, "Teklifimiz 9 bin lira, verirlerse imza atarız. Vermezlerse masaya oturmayız" dedi. Atalay, açıklama sonrası bakanlık binasından ayrıldı. TİSK heyeti de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'le görüşmesi sonrası bakanlıktan ayrıldı.
"MUTABAKAT OLMADIĞINI FARZ ETMEMİZ GEREKİYOR"
TÜRK-İş teklifinin ardından açıklamalarda bulunan Ekonomist Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: "Mutabakat olmadığını farz etmemiz gerekiyor. Ancak TİSK Başkanı hala binadan ayrılmadı. 9 bin TL biraz yüksek geldi, sürpriz oldu. Ne kadar yaparsanız yapın enflasyonu engelleyemiyorsanız bu rakamların hiçbir önemi yok. Satın alma gücü ne kadar artarsa o kadar iyi olacak. Bizim tahminimizle 8 bin lira ile 8 bin 250 lira arasında bir rakam telaffuz ediyorduk.
"9 BİN DÜŞÜK İHTİMAL"
"Ben 9 bin TL rakamını düşük ihtimal olarak görüyorum. Eğer 9 bin TL ortaya çıkarsa oy birliği ile olur. Muhtemelen TİSK’in daha düşük bir teklifi vardı. Ben arada bir rakamla anlaşılacağını eğer TÜRK İŞ Başkanı masaya oturmazsa oy çokluğu ile karar alınacağını düşünüyorum."
"ÜCRETLİLERİN DAHA AZ VERGİLENDİRİLMESİ GEREKİYOR"
"Ücretlilerin asgari ücret kadar kısmını vergiden istisna ettik. Şu anda yüzde 15 vergi dilimine tabi 32 bin TL vergi oranı var. Yeniden değerleme oranı yüzde 122 ile artırılmazsa asgari ücretli 6 ayda vergi dilimine giriyor. TÜRK İŞ’in yıllardır verdiği mücadele var. Ücretlilerin daha az vergilendirilmesi gerekiyor."
TÜRK-İŞ'İN TEKLİFİNİNİN ARINDAN YENİ TAHMİN: 8 BİN 750 TL
Hem sendikalaşmanın önündeki engellerin kaldırılması, gelir vergisinde düzenleme yapılırsa tekrar masaya gelecektir. Bana göre 9 bin TL rakamı yüksektir. Benim tahminim 8 bin 750 TL rakamıdır. Cumhurbaşkanı Erdoğan herkes 2023’te enflasyonu yüzde 20 seviyesine göre yapsın açıklaması var. Yüzde 20 enflasyon beklentisi gerçekçi, ekonomideki söylem diline uymuş oluyor. Piyasada 11 bin rakamı konuşuluyor. DİSK Başkanı’nın açıklaması var 13 bin 200 bunlar manipülasyon oluşturabilecek rakamlar. Ben 9 bin liranın daha altında olacağını düşünüyorum. Vatandaş asgari ücret artmasın ama hayat pahalılığı da yükselmesin istiyor.
"9 BİN LİRA RAKAMI YÜZDE 60’TAN FAZLA ARTIŞ"
"Özellikle konut fiyatlarında, gıdada balon var. Asgari ücreti ne kadar artırdığımız değil, niteliğinin ne kadar artırılabileceğinin konuşulması gerekiyor. 9 bin rakamı evet gelecek sene rakam telaffuz etmeye gerekmeyecek gibi gözüküyor. Sosyal refah payı gelirse 8 bin 750 lira rakamı gelebilir demiştim. Ben gelecek sene bir artış beklemiyorum. 9 bin lira rakamı yüzde 60’tan fazla artış. İşverene 12 bin 165 TL olarak dönüyor. Ben 8 bin 750 TL rakamına parmak basıyorum. İşverene maliyeti 12 bin 95 TL olacak. İşverenlere maliyetle beraber kendi alacakları fiyatlara konulmuş durumda."
"İŞVERENLERİN ORTANCA ÜCRETİ KAYBOLDU"
"Asgari ücret tespit komisyonunun hızlı bir şekilde karar alması önemli. Şu anda işveren açısından hesaplama şaştı. İşverenlerin ortanca ücreti kayboldu. Burada komşu ücretimiz yani 5 bin 500 lira asgari ücret alınırken, 6 bin lira alana bir komşu ücret diyoruz. Eğer işveren sigorta primlerini geç öderse yüzde 22’lik gecikme zammı ödüyor. Erken öderse yüzde 5 indirim alıyor. Şu anda işverenlerimiz asgari ücretten vergi ödemiyor. Günlük işçi başına 3 lira 33 kuruş destek alıyor. Bu aylık 100 TL demektir. Bu katkının artarak devam etmesi gerekiyor. 3 liralık bir tutar 5-6 liraya gelirse alınacak tutar önemli."
"Ben 8 bin 750 TL rakamında durmak istiyorum. 9 bin TL bizim başlangıç ücretlerimizi, ortanca ücretlerimizi kaybettirir. Şu anda asgari ücret 5 bin 500 TL iken 9 bin lira alanlar 2 kat zam alıyordu. 9 bin lira alanın 15 bin liraya çıkması gerekiyor ki bu da işveren açısından ciddi bir maliyet."
9 BİN LİRA RAKAMI GERÇEKÇİ BİR TEKLİF MİDİR?
Konuyla ilgili bir başka uzman Hüseyin Selimler ise şu ifadeleri kullandı: Geçen sene 2850 liradan gelen süreç var. Oran olarak baktığımızda iyi. Ancak biz oranlara takılmamamız lazım. 5 bin 500 TL o dönemdeki satın alma gücü olarak belirlendi mi? 5 bin 500 lira enflasyonu takip eden, enflasyonu telafi etmeye yönelik başlangıç noktamız iyi belirlenmelidir. 5 bin 500 lira iyi olmasına karşı çalışanın birikimli kaybını telafi eden bir oran değil. 8 bin 9 bin rakamları telaffuz edilebilir. DİSK 13 bin 200 lira diyor. 8 bin 9 bin bandında sıkışıyor. Bugün için iyi bir artış olabilir ama telaffuz etmez, ocak ayından itibaren erimeye başlayacak. Biz tekrar asgari ücreti artırma yoluna gideceğiz.
"Sadece bugün insan onuruna yakışacak bir şekilde asgari ücreti tespit etmemiz lazım. Sağlıklı tespit yaparsak bundan sonrakiler de daha sağlıklı olur. Biz şu an sıfırdan bir asgari ücret belirlemeliyiz. Ondan sonra enflasyondaki kayıpları telafi edebiliriz. 5 bin 500 liranın üzerine enflasyonu telafi etmek için bir zam yaparsak sadece 6 ay-1 yılı telafi ederiz. Birikimli kayıpları telafi etmemiz lazım. Oran olarak tatmin edebilir ama satın alma gücünü artıramadığımız her artış boşunadır. 9 bin lira güzel bir artış olarak ortaya çıkacak ancak açlık sınırı 8 bin liralara dayandı. Biz insanlar aç yatmasın diye mi yapıyoruz. Eğitim, sağlık harcamaları da var. Bazı mal ve hizmet artışları çok yüksek. İstanbul’daki konut fiyat artışları yüzde 204."
İKİNCİ BİR ZAMMA İHTİYAÇ KALMAMASI İÇİN HANGİ RAKAM TELAFFUZ EDİLMELİ?
"Bence şu an 8 bin 500 lira civarında bir rakam belirlenecek. 9 bin lira civarında olacak bir rakamın herkesin anlaşabileceği bir rakam olacağını düşünüyorum."
