1) Aydın Valiliği’nin internet sitesinde yayınlanan “Aydın Termal Turizm ve Jeotermal Sistemleri Anonim Şirketinden İhale İlanı” başlıklı duyuru ile Aydın Termal Turizm ve Jeotermal Sistemleri Anonim Şirketi (AYTER) adına düzenlenmiş J-894/A ve J-894/B numaralı jeotermal kaynak işletme ruhsatlarına konu Jeotermal Sahasının, KAYNAK KULLANIM hakkı ihale edilmiştir.

İhale 01.03.2018 günü saat 10:00-14:30 arasında, Efeler Mahallesi, Hürriyet Bulvarı, 2275 sokak, No:17,Kat:1, Efeler/AYDIN adresinde bulunan YİKOB Binası toplantı salonunda yapılacak.

Bu hususta 22.01.2018 tarihli “Aydın Valiliği, Çiftlik Köyündeki Jeotermal Kaynağı Elektrik Santrali Yapılmak Üzere İhaleye Çıkardı” başlıklı yazımız[1] ile konuyu ayrıntıları ile açıklamıştık.

Sorular;

Aydın Termal Turizm ve Jeotermal Sistemleri Anonim Şirketi’ne (AYTER), Aydın İl Özel İdaresinden geçen, geçmişte Aydınlıların parasıyla satın alınan bu alanı neden ihaleye çıkardınız?

Bu ihaleye çıkarken, Aydın halkının iradesini hiç merak ettiniz mi?

Aydın, jeotermal elektrik santrallerinin doğaya saldığı atıklarla her geçen gün zehirlenirken, niçin bu alanın sadece elektrik enerjisi üretilmesi şartıyla ihaleye çıkardınız?.

İhale şartnamesiyle, bu alanda seracılık, kentsel ısıtma-soğutma ve termal tesis konularında faaliyeti engellediniz?

Bu ihaleyle kamu tüzel kişileriyle ortaklık ilişkisi bulunan özel hukuk tüzel kişileri (şirketler) yani Belediyeler ve Belediyelere bağlı şirketlerin katılımını neden engellendi?

2)2872 sayılı Çevre Kanunu, Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeli, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve diğer ya sal düzenlemelerle Valiliklere çevre ihlalleri konusunda önemli bir görev vermişken, Aydın Valiliği ve Çevre İl Müdürlüğüne gelen resmi ihbarlar için ne yapılmaktadır?

3)Aydın’da jeotermal tesislerden sıvı ve gaz salınımına ilişkin ciddi bulgular ve iddialar varken, Aydın Valiliği ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne gece ve gündüz yüzlerce ihbarda bulunurken, Aydın Valiliği ve Aydın Çevre İl Müdürlüğü ekiplerini olay yerine göndererek (sıvı ve gaz) numune aldırıp, gerekli tahlilleri yaptırarak 2872 sayılı Çevre Yasası ve ilgili Yönetmelikler uyarınca verilen görevi yerine getirildi mi?

Aydın Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Aydındaki çevre ölçüm değerlerine ilişkin istatistiki bilgiler nelerdir?

4)Çevre İl Müdürlüğü ihbar hattını gece arayarak jeotermal tesislerden doğaya sıvı ve gaz atık bırakıldığı ihbar edildiğinde yetkililer “gece nöbetçi ekibimiz yok, kimseyi gönderemeyiz” yanıtını verdi mi?

5)Çevre denetimi yapma yetkisi Aydın Valiliği ve Çevre İl Müdürlüğünde olmasına rağmen, Aydın Büyükşehir Belediye tarafından çevre ihlallerine yönelik olarak tutulan tutanaklar neden asıl kabul edilerek yasal işlem yapılmıyor?

6)“Jeotermalin Aydın üzerine etkileri” konulu yazıda[2] açıkladığım, ziraat mühendisi Doğan Akar tarafından hazırlanan “Jeotermal Santrallerin Çevresel Etkileri ” isimli bilimsel inceleme ile jeotermal tesislerden doğaya ve Menderese bırakılan sıvı atıkların çevreye verdiği tahribat somut olarak ortaya çıkmıştır.

“Jeotermalin Aydın Üzerine Etkileri 2” [3] başlıklı yazımda, “İncirde Verim ve Kalite Üzerine Jeotermal Enerji Tesislerinin Olası Etkilerinin Belirlenmesi” isimli bilimsel inceleme ile jeotermal tesislerden havaya salınan gazın içeriğinin incir üzerinde olumsuz etkileri somut olarak ortaya konmuştur.

Bu ve bunun gibi birçok bilimsel inceleme ile Jeotermal tesislerden havaya ve doğaya salınan atık sıvı ve gazların yoğun bir şekilde ağır metaller içerdiği açıkça ifade edilmekteyken, Aydın ilindeki jeotermal tesislerden havaya salınan gaz değerleri takip edilmekte ve denetlenmekte midir? Buna ilişkin tespit edilen değerlerin derhal açıklanması gerekir.

7)Aydın Çevre İl Müdürlüğü, ilgili kurumların, Efeler Belediyesi’nin ve vatandaşın talebine rağmen çevre ölçüm değerleri neden açıklamıyor?

8)Aydın merkez Efeler ve jeotermal tesislerin bulunduğu tüm ilçelerde nem oranı değerleri nelerdir? Nem oranında artış sözkonusu mudur?

9)“Jeotermal ve Devekuşu” başlıklı yazımda [4] İzlanda da Adalbjorg Kristbjornsdottira ve Vilhjalmur Rafnsson tarafından gerçekleştirilen Cancer mortality and other causes of death in users of geothermal hot water (Kanser ölümleri ve jeotermal sıcak su kullanıcıları ölüm nedenleri) isimli bilimsel inceleme ile Jeotermal tesislerden havaya salınan gaza ve sıvıya maruz kalan alanlardan kanser oranının yüksek olduğu bilimsel olarak ortaya konmuştur.

Aydında, Jeotermal tesislerden havaya salınan gaz Bor ve ağır metaller içerdiğine göre insan sağlığı bundan etkilenmekte midir? Türkiye’de kansere bağlı ölümler 2010-2013 arasında %18 iken, Aydın’da % 42 olarak tespit edilmiştir. Menderes nehrine yakın yerleşim yerlerinde kansere bağlı ölüm oranları oldukça yüksektir.

Aydında sağlık ve ölüm oranları konusunda Aydın Valiliği herhangi bir çalışma yaptı mı? Buna ilişkin bilgiler nelerdir?

10)Aydın İl Sağlık Müdürlüğü, Aydın ilindeki ölüm verilerini ve sağlık istatistiklerini ilgili kamu kurumları ve şahıslar talep etmesine rağmen neden açıklamıyor?

11)Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) son raporuna göre Türkiye’nin 6 kentinde hava kirliliği için belirlenen eşik değerler 4-5 kat aşılmış durumda. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre Aydın, Türkiye’nin en kirli havasına sahip 8.şehirdir.

Aydın Valiliği, hava kirliliği ile ilgili herhangi bir inceleme yaptı mı? Buna ilişkin teknik değerler nelerdir? Hava kirliliğinin nedenleri nelerdir?

12)Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre, yaz döneminde yapılan hava kirliliği ölçümlerinde Aydın’ın en kirli 2.il olduğu tespit edilmiştir.

Isınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin mevcut olmadığı yaz döneminde bu kadar ciddi bir hava kirliliğinin kaynağı ne nedir?

13)Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye çapında 81 ilin su, hava, atık ve gürültü kirlilik durumunu ortaya koyduğu 2015 tarihli Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu'na göre su kirliliğinde Ege Bölgesinde Aydın 1. sıradadır.

Aydın Valiliği olarak su kirliliği ile ilgili olarak Aydın’da herhangi bir inceleme yapıldı mı?

Su kirliliğin Aydında bu kadar yüksek olmasının nedeni nedir? Bu hususta hangi önlemler alındı?

14)Menderes havzasında yer alan yeraltı suyu kütlelerindeki arsenik değerinin belirlenmesi için ölçüm yapıldı mı? Eğer böyle bir ölçüm yapıldıysa ölçüm değerleri nedir?

Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Menderes havzasındaki yer altı suyu kütlelerindeki arsenik değerinin eşik değerlerin altına düşürülebilmesi için belli jeotermal faaliyetlerin sınırlanması ile ilgili Aydın Valiliğine herhangi bir yazı gönderildi mi?

15)Aydın Valiliği tarafından düzenlenen, tarım alanlarının, zeytinlik alanların, sulama kanallarının hemen yanında yer alan alanlarda yapılması planlanan jeotermal elektrik santralleri için “Çevresel Etki Değerlendirilmesi Gerekli Değildir” kararlarının İdare Mahkemelerince iptal edilmesi ile ilgili olarak ne düşünülmektedir?

Bundan sonra ÇED süreci ile ilgili talepleri inceleme ve idari işlem gerçekleştirme sürecinde herhangi bir yöntem değişikliğine gidilecek midir?

Mahkemelerin iptal kararlarından sonra, neden ısrarla aynı alanlarda yeniden “Çevresel Etki Değerlendirilmesi Gerekli Değildir” kararları verilmektedir?

Sadece sıradan bir vatandaş olarak soru sorma hakkımı kullanıyorum.