Askorbik asit ismi ile de bilinen C vitamini vücutta birçok işlevi olan bir maddedir. C vitamini faydaları arasında bağışıklık sistemini güçlendirme, kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlama, göz hastalıklarına yakalanma riskini azaltma gibi durumlar ilk akla gelenlerdir. Vücudun sağlıklı çalışabilmesi için ihtiyaç duyduğu vitaminlerden biri olması sebebiyle de yeterli C vitamini alabilmek son derece önemlidir.

C Vitamini Nedir?

C vitamini suda eriyebilen ve vücutta birden fazla görevi olan bir vitamin türüdür. Bazı canlılar bu vitamini kendileri üretebilirken insanlar üretemez, dolayısıyla besinlerden C vitamini almaları gereklidir. C vitamini kolajen üretimi, demir emilimi, yara iyileşmesi, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması, kemik, diş ve kıkırdak sağlığı gibi birçok vücut işlevinde rol alır. Bu vitamin insan vücudunda depolanmaz, fazlası atılır. Bu durum aynı zamanda vücutta depolanmadığı ve üretilmediği için C vitamini içeren besinleri düzenli ve yeterli miktarda tüketmek gerektiği anlamına gelir. Zira bu vitaminin eksikliği yukarıda saydığımız vücut işlevlerinde sorunlar ortaya çıkmasına yol açabilir.

C vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:

  • Kalınlaşmış, pürüzlü cilt
  • Kuru, hasarlı cilt
  • Ciltte kolay morarma
  • Yaraların yavaş iyileşmesi
  • Eklemlerde ağrı ve şişme
  • Zayıf kemikler
  • Dişeti kanamaları ve diş kaybı
  • Yorgunluk
  • Ruhsal durumda kötüleşme

C vitamini eksikliğinin tüm bu sorunların oluşumunda rol oynamasının sebebi vücudun yeterli C vitamini almadığında işlevlerinde oluşan bozulmadır.

C Vitamini Faydaları Nelerdir?

C vitaminin vücudun birçok işlevinde rol almasının yanı sıra çeşitli faydaları da vardır. Bilimsel ve tıbbi olarak kanıtlanmış olan bu faydalar şunlardır:

  • Stresle savaşır: Yapılan araştırmalar strese neden olan birçok hastalığın sebepleri arasında C vitamini eksikliğinin de olduğunu göstermiştir. Alkol içenlerde, obezlerde ve sigara içenlerde C vitamini diğer kişilere kıyasla çok daha çabuk tükenir ve bu da beraberinde hem vücut işlevlerinde bozulmalara hem de strese sebep olabilecek çeşitli sağlık sorunlarını getirir. Bu kişilerin düzenli olarak yeterli düzeyde C vitamini alması önemlidir.
  • Soğuk algınlığı semptomlarını azaltma: Soğuk algınlığı denilince akla ilk gelen C vitamini kullanmaktır ve bu çok doğru bir yaklaşım olabilir. Zira C vitamini faydaları arasında en önemlilerinden biri soğuk algınlığının neden olabileceği birçok semptomu azaltıcı etkisidir.
  • İnme riskini azaltma: İnma sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur ve kanında yeterli düzeyde C vitamini bulunan kişilerin inma ile karşılaşma riski daha düşüktür.
  • Yaşlanma etkileri ile savaşır: Ciltteki yaşlanma etkilerini azaltma ve geciktirme konusunda en etkili vitaminlerden biridir. Kolajen üretiminde oynadığı rolün yanı sıra son derece güçlü bir antioksidan olması da yaşlanma etkileri ile savaşmasını sağlar.
  • Bağışıklık sistemini destekler: C vitamininin vücuttaki en önemli etkilerinden biri de sağlıklı olmak için vazgeçilmez olan güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmayı desteklemesidir.

C Vitamininin Antioksidan Etkileri

Antioksidanların vücut için önemi her geçen gün daha çok gündeme geliyor. Vücuttaki serbest radikallerin olumsuz etkilerini ortadan kaldıran antioksidanlar daha sağlıklı bir yaşamın yanı sıra bazı hastalıklardan korunmaya da yardımcı olur. C vitamini bilinen en etkili antioksidanlar arasında yer alır ve kanser gibi kısmen insan hücrelerindeki bozulmalardan kaynaklanabilen hastalıklardan, kalp hastalıklarından korunmada çeşitli vücut fonksiyonlarına yardım eder. C vitamini yönünden zengin besinler tüketmek aynı zamanda yüksek miktarda antioksidan almak anlamına gelir ve antioksidanların tüm bu olumlu etkilerinin vücuda kazandırılması mümkün olabilir.

C Vitamini İçeren Besinler

İnsan vücudu tarafından üretilemeyen C vitamininin besinlerden alınması gerekir. Birçok sebze ve meyve vücudun çeşitli işlevlerinde önemli rol oynayan bu vitamini içerir. Bazı meyve ve sebzeler ise daha yüksek C vitamini içerir ve bu besinleri düzenli olarak tüketmek vücuda gereksinim duyduğu C vitaminin tümünü yada bir kısmını sağlar. C vitamini içeren besinler arasında şunlar sayılabilir:

  • Kuşburnu
  • Biber
  • Çilek
  • Brokoli
  • Patates
  • Brüksel lahanası
  • Limon, portakal, greyfurt gibi turunçgiller
  • Domates
  • Koyu yapraklı yeşillikler
  • Mango
  • Kivi
  • Karpuz
  • Karnabahar
  • Lahana
  • Maydanoz
  • Ispanak
  • Asma yaprağı
  • Kızılcık

Yukarıda saydıklarımız yüksek oranda C vitamini içeren besinlerdir, bunlar dışında kimi meyve ve sebzelerde de düşük miktarda C vitamini vardır. Örneğin erik ve elmada da C vitamini vardır ama yukarıda saydıklarımıza kıyasla daha düşük miktardadır. Yetişkin kadınların günlük C vitamini ihtiyacı 75 mg, yetişkin erkeklerinse 90 mg’dır. Bu besinlerin ne kadar C vitamini içerdiğini kontrol ederek günlük beslenme düzeninize gereksinim duyduğunuz miktarda C vitamini ekleyebilirsiniz. Ancak bazı sağlık koşulları kişilerin daha fazla C vitaminine ihtiyaç duymasına neden olabilir, bu sebeple eğer böyle bir sağlık sorununuz varsa günlük ihtiyacınızı bunu göz önünde bulundurarak belirlemeniz gerekir.

Diyetinizde Daha Çok C Vitaminine Nasıl Yer Verebilirsiniz?

C vitamini içeren yukarıda saydığımız sebze ve meyveleri bol miktarda tüketmek vücuda ihtiyacı olan C vitaminini kazandırmayı sağlayabilir. Ancak sigara içen, alkol tüketen, obezite sorunu olan yada farklı etkenler sebebiyle C vitamini eksikliği yaşayanlar için besinlerden alınan C vitamini çoğu zaman yeterli değildir. Ayrıca C vitamini eksikliği yaşamayan kişiler de kimi zaman besinlerden yeterli düzeyde C vitamini alamayabilirler. Bu gibi durumlarda C vitamini takviyesi almak en etkili çözüm yoludur. Bu vitamini içeren besinler tüketmenin yanı sıra C vitamini takviyesi alarak vücudunuzdaki C vitamini seviyesini yeterli düzeye ulaştırabilirsiniz. Vücutta depolanmayan bir vitamin olması sebebiyle aşırı alım gibi bir riski de bulunmaması bu vitamini içeren takviyelerin kullanımının güvenli olmasını sağlar.