Kızılcaköy halkı 2018 yılından beri direnmesine rağmen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kızılcaköy, Dereağzı ve Gerenkova Mahallelerinde kurulması planlanan jeotermal enerji santrali için 10.4.2020 tarihinde “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararını açıkladı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde 10.4.2020 tarihli duyuruda;
Duyuru ile birlikte “Nihai ÇED Raporu” da ortaya çıktı. Merak eden okurlar aşağıdaki linkten ulaşabilir.
https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/23930_Son_Sekli_Verilen_Rapor.pdf
Sarı Zeybek JES (54 MWe) projesinin yapılması, Aydın için büyük bir tehlikedir. Bugünkü yazımızda bu tehlikeyi bir kez daha sizlere anlatacağım.
Sarı Zeybek JES’nin yapılacağı yer yerleşim yerlerine çok yakındır.
Sarı Zeybek Jeotermal Enerji Santrali’nin(54 MWe) Kızılcaköy Mahallesi 1569 ve 1570 parsellerde toplam 41.800 m2 alanda tesis edilmesi planlanıyor.
Bu proje Kızılcaköy, Balıkköy, Dereağzı ve Kardeşköyü kapsıyor.
Santral alanına en yakın yerleşim yeri 850 metre güneybatısında Gerenkova Mahallesi, proje alanının 900 metre kuzeybatısında Dereağzı Mahallesi ve 1.700 metre kuzeydoğusunda ise Kızılcaköy Mahallesi yer almaktadır. (Nihai ÇED Raporu’nun 38.sf.)
Santral neredeyse yerleşim yerlerinin içinde kurulmak istenmektedir. Dünyanın hiçbir yerinde yerleşim yerlerine bu kadar yakın jeotermal enerji santrali yapılmamıştır. Bu santralden doğaya salınacak sıvı ve gaz atıklar, yerleşim yerlerinde yaşayan insanları doğrudan etkileyecektir. Efeler ilçesinin en revaçta yerleşim yeri olan Mimar Sinan Mahallesine 2-3 kilometre mesafede böyle bir santralin kurulması kabul edilemez.
Sarı Zeybek JES’nin yerüstü su kaynaklarına ve özelliklede İkizdere barajına çok yakın olması büyük bir tehlikedir.
Aydın şehir merkezi ile birlikte 30 yerleşim yerine içme suyu ihtiyacını karşılayan İkizdere Barajı, yapılmak istenen santral alanının 2,5 km kuzeyinde yer almaktadır. İkizdere Çayı ise santral alanının 550 metre batısından geçmektedir.
Yapılmak istenen santral Aydın ve 30 yerleşim yerinin su ihtiyacını karşılayan İkizdere Barajının ve İkizdere Çayının yakınında bulunmaktadır. JES’nin atıklarını havaya bırakması durumunda, gaz halindeki ağır metaller hava çok uzun süre asılı kalmakta, yağmurla birlikte 20-30 kilometrelik bir alana yayılabilmektedir. Bu nedenle santra alanının yer üstü su kaynaklarının bu kadar yakınına yapılması son derece tehlikelidir.
Nihai ÇED Raporunun 99.sayfasında santral alanı ile İkizdere Barajının konumu harita üzerinde gösterilmiştir. Bu haritada santral alanının İkizdere Barajına ne kadar yakın olduğu açıkça görülmektedir.
Dünyanın hiçbir yerinde barajın neredeyse dibine, su kaynaklarının yanına jeotermal enerji santrali yapılamaz. İkizdere Barajının kirlenmesi, 30 yerleşim yerinin içme suyunun ve Menderes ovasının sulama suyunun kirlenmesi, canlıların olumsuz etkilenmesi demektir.
Bu santralin yapılması halinde İkizdere Barajı ve yerüstü ve yer altı su kaynakları olumsuz etkilenecektir. Bu ekolojik dengenin yok olması demektir.
Sarı Zeybek JES’nin yapılacağı alan zeytinliklerin arasında, birinci sınıf tarım alanıdır.
Proje kapsamında yer alan taşınmazların neredeyse tamamı zeytin ve incir bahçesidir.
3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un 20. maddesi “Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez.” hükmünü içermektedir.
Danıştay süreklilik kazanan kararlarıyla zeytinlik alanlara sanayi tesisi yapılmasının uygun olmadığına karar vermiştir.
Jeotermal enerji santralleri birinci sınıf tarım alanlarına ve birinci sınıf sulama alanlarına yapılamaz. Sözkonusu proje kapsamındaki araziler birinci sınıf tarım ve birinci sınıf sulama alanları içerisinde bulunmaktadır. Bu nedenlerle bu alanda jeotermal enerji santrali yapılması açıkça yasalara ve uluslararası sözleşmelere aykırıdır.
Bu santrali yapmak isteyen şirketin Germencik Alangüllü bölgesinde yapmak istediği Efe-8 isimli santralle ilgili “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı Aydın 2.İdare Mahkemesi’nin 2019/232 esas, 2019/920 karar sayılı, 2.12.2019 tarihli kararı ile iptal edilmiştir. Karardan küçük bir bölümü sizlerle paylaşmak istiyorum;
“…Bu durumda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunda yer alan tespit ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde ,raporda belirtildiği üzere proje alanın zeytinlik alan içerisinde kaldığı ve çevresindeki 3 km’lik alan içinde yoğun olarak zeytinlik alanların bulunduğu ve ziraat mühendisliği açısından yapılan incelemelerde gerek buharlaşmayla gerekse diğer sebeplerle tesisin zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis olarak değerlendirildiği, Aydın İli, Germencik İlçesi, Ömerbeyli Mahallesi, Izgar Mevkii, 115 ada, 5-6-7 parsel numaralı taşınmaz mevkiinde …..ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. tarafından yapılması planlanan EFE-8 JEOTERMAL ENERJİ SANTRALİ’nin önemli çevresel etkilerinin olacağı, projenin uygulanacağı saha, coğrafya bir bütün olarak değerlendirildiğinde, gerek canlı ve bitki çeşitliliği ve gerekse de Aydın ilinin ve projenin uygulanacağı sahanın tarımsal potansiyeli ile projenin olası etkileri dikkate alındığında anılan risk ve etkiler sebebiyle dava konusu ÇED olumlu kararı işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline…”
Kızılcaköy, Dereazı, Gerenkova, İncirliova ve Efelerde yaşayan insanlar Sarı Zeybek JES santralinin yapılmasını istememektedir.
Yapılmak istenen Sarı Zeybek JES santrali ile ilgili olarak halkın katılımı toplantısı 31.Ekim.2018 Çarşamba günü Dereağzı Köyünde gerçekleştirildi. 1500-2000 kişinin katıldığı toplantıda halk bu yörede yeni bir jeotermal enerji santrali yapılmasını istemediğini açıkça, haykıra haykıra ifade etti.
Halkın, özelliklede kadınların yoğun katılımı, heyecanı toplantıya damgasını vurdu. Gerginlik öğleye doğru başladı. Güriş şirket yetkililerinin, saat 11.00 de toplantının yapılacağı düğün salonuna malzeme getirilmesi sırasında kadınlar ve halk salona sokmadı. Jandarma ve polis sorumluluk bölgesi olmamasına rağmen polisler bölgede görevlendirildi. Fakat, halkın ve görevlilerin sağduyusu ile toplantıda sorun yaşanmadı. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve şirket yetkililerinin jandarma koridorunda saat 14:00 de salona girdi. Toplantının açılmasından halkın protestoları nedeniyle şirket yetkilileri sunum yapamadı. Halk adına, halkın neden Kızılcaköy’de jeotermal santral yapılmaması gerektiğine ilişkin görüşlerini açıkladık. Bu açıklamadan sonra halkın yoğun protestosu nedeniyle toplantı sona erdi. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve şirket yetkilileri geldikleri gibi jandarma koridorunda toplantı salonunu terketti.
Aydınpost toplantıyı naklen canlı olarak verdi.
Bu videoyu izlemek bile halkın ne düşündüğünü anlamak için yeterli.
Projenin gerçekleştirileceği alan fay hattının çok yakınında yer almaktadır. Jeofizik ve jeolojik açıdan jeotermal kaynakların yer altından kontrolsüzce kullanımı ve bunun olası etkileri hala belirsizdir. Bu anlamda Aydın merkeze ve yoğun yerleşim yerlerine yakın alanlara jeotermal elektrik santrali yapılması büyük riskler taşımaktadır.
Jeotermal elektrik santrallerinin doğaya verdiği zararlar birçok bilimsel inceleme ile somut olarak ortaya konulmuştur. Bunları göre göre birinci sınıf tarım ve sulama alanlarının ortasında, yerleşim yerlerinin yanına jeotermal tesis yapılması son derece hatalıdır. Bu projenin yaşama geçmesi halinde Aydının bağrına saplanan bir hançer olacaktır.
Yapılması planlanan proje güvenlik önlemleri yetersizdir. ÇED dosyası kapsamında açıklanan güvenlik önlemleri yeterli olmayıp, daha önce hazırlanan dosyaların benzeridir.
Kızılcaköy Mahallesi mevkiinde 1569 ve 1570 numaralı parseller mevkiinde yapılmak istenen Sarı Zeybek JES(54 MWe) santrali zeytinlik alanların, incir bahçelerinin ve birinci sınıf tarım alanlarıyla birinci sınıf sulama alanların içerisinde bulunmaktadır. Bu bölgede bir jeotermal enerji santrali yapılması Efeler ilçesini, Kızılcaköy, Dereağzı Köyü, Gerenkova Köyü, İncirliova ilçesi ve Germencik ilçesini her yönüyle olumsuz etkileyecektir.
Bu nedenlerle, Aydın İli Merkez, İncirliova İlçesi, Kızılcaköy Mahallesi 1569 ve 1570 parsellerde yapılması planlanan Sarı Zeybek Jeotermal Enerji Santralinin yapılması açıkça Anayasa’nın 17 ve 56.maddesine, Çevre Kanununa, Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanuna ve Uluslararası Sözleşmelere aykırıdır.
Sevgili Aydın halkı,
Sarı Zeybek jeotermal enerji santralinin yapılması, bu topraklara çok büyük zararlar verebilir.
Şunu unutmayın;
Kızılcaköy düşerse, Aydın düşer!
