Küresel ekonomik belirsizliklerle karşı karşıya kalan şirketler, maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmaya hazırlanıyor. İlk önlem olarak iş alımlarında frene basıldı. Özellikle teknoloji şirketleri bozulan makroekonomik görünüme uyum sağlamada zorluk yaşıyor.

ABD'DE PERSONEL SAYISI AZALIYOR

Büyük teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapan ABD'de personel sayısı azalıyor. Amazon, Meta ve Twitter, bu yıl birkaç bin çalışanını işten çıkarırken, diğer teknoloji şirketlerinin de COVID-19 salgınının ilk günlerine yaklaşan bir hızda istihdamı azaltmaya çalışması dikkati çekiyor.

Telekom, elektronik ve yazılım geliştirme alanlarındaki şirketler tarafından açıklanan veya onaylanan işten çıkarmaların kaydını tutan bir danışmanlık şirketi olan Challenger, Gray & Christmas'ın raporuna göre, ABD'de işten çıkarma duyuruları, kasım ayında bir yıl öncesine kıyasla 5 kattan daha fazla oldu. ABD merkezli şirketler, teknoloji sektörü öncülüğünde kasımda 76 bin 335 kişiyi işten çıkaracağını açıkladı.

DİJİTAL ŞİRKETLERİN PERSONEL SAYISINDA DÜŞÜŞ

Özellikle kripto para piyasasının gerilemesinden bu yana dijital şirketlerin personel sayısında düşüş yaşanması dikkati çekiyor. İşten çıkarmaları dijital ortamda takip eden Layoffs.fyi verilerine göre, dünya genelinde 946 teknoloji şirketi, bu yıl 148 bin 431 çalışanının işine son verdi.

ABD'DE 90 BİNDEN FAZLA ÇALIŞAN İŞİNDEN OLDU

ABD'de özellikle teknoloji alanında faaliyet gösteren birçok şirket, çalışan sayısını azaltma veya işe alımları durdurma kararı aldı. Crunchbase'in verilerine göre, ABD'de teknoloji sektöründe bu yıl 90 binden fazla çalışan işinden oldu. Uzmanlar, birçok teknoloji şirketinin salgın döneminde fazla işe alım yaptığını ve şimdi zor zamanlar yaşadığını ifade ediyor. Amazon ve Meta gibi 3. çeyrek finansal sonuçları beklentilerin altında kalan teknoloji şirketlerinin hisseleri değer kaybetti ve bu şirketlerin piyasa değerlerinden milyarlarca dolar eridi.

AMAZON, 10 BİN KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARMAYA PLANLIYOR

ABD'de özellikle teknoloji sektöründe işten çıkarmaya giden şirketlerin sayısı her geçen gün artıyor. e-ticaret sektörünün en büyük şirketi Amazon, küresel iş gücünün yüzde 3'üne denk gelen 10 bin kişiyi işten çıkarmayı planlıyor. İşten çıkarmaların insan kaynakları, perakende ve yapay zeka destekli sanal asistan Alexa gibi ürünleri içeren cihazlar departmanından olması bekleniyor. Söz konusu planın uygulanması halinde ABD'li şirketin 1994'teki kuruluşundan bu yana en büyük işten çıkarma yaşanmış olacak. Satış bölümünde yaklaşık 100 kişinin işine son veren Adobe Inc., bazı çalışanlarını da şirket içinde başka pozisyonlara kaydırdı. Dijital bankacılık şirketi Chime Financial, personelinin yüzde 12'sini veya 160 kişiyi işten çıkaracağı duyurdu.

OPERASYONEL ZORLUKLARI GEREKÇE GÖSTERDİLER

83 bin çalışanı bulunan Cisco Systems, çalışanların yaklaşık yüzde 5'ini etkileyecek bir yeniden yapılandırma planı başlatacağını açıkladı. Kripto para piyasası sıkıntılı dönemden geçerken, Coinbase, haziran ayında iş gücünün yüzde 18'ini veya yaklaşık 1.200 çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. Dapper Labs de hızlı büyümesinden kaynaklanan makroekonomik koşullar ve operasyonel zorlukları gerekçe göstererek çalışanlarının yüzde 22'sini işten çıkardı. DoorDash, salgın dönemindeki hızlı büyümesinin ardından yaklaşık 1.250 kişiyi işten çıkaracağını açıklarken, kripto finansal hizmetler şirketi Galaxy Digital Holdings, iş gücününün yüzde 20'sini azaltmayı planlıyor.

MİCROSOFT 1.000'E YAKIN ÇALIŞANININ İŞİNE SON VERDİ

Kişisel bilgisayarlara olan talebin azalması HP Inc.'nin karını etkilerken, şirket, gelecek 3 yıl içinde 6 bin çalışanını işten çıkaracak. Dünyanın en büyük mikroçip üreticilerinden Intel'in çalışan sayısını yüzde 20 azaltmayı planladığı belirtilirken, Microsoft'un 1.000'e yakın çalışanının işine son verdiği bildirildi. Kripto borsası Kraken, çalışanlarının yüzde 30'unu (yaklaşık 1.100 kişi) işten çıkaracağını duyurdu.

FACEBOOK 11 BİNDEN FAZLA ÇALIŞANINI İŞTEN ÇIKARACAK

Meta Üst Yöneticisi Mark Zuckerberg, 9 Kasım'da şirket çalışanlarıyla paylaştığı mesajda, iş gücünde yüzde 13 azaltmaya gitme ve 11 binden fazla çalışanın işine son verme kararı aldığını aktardı. Zuckerberg, isteğe bağlı harcamaları azaltarak ve gelecek yılın ilk çeyreğine kadar işe alımlara ara vererek daha verimli bir şirket olmak için bir dizi ek adım attıklarını belirtti.

TWİTTER'DA İŞTEN ÇIKARMALAR BAŞLADI

Elon Musk'ın 44 milyar dolara satın alması sonrası sosyal medya şirketi Twitter'da işten çıkarmalar başladı. Elon Musk, e-posta yoluyla 3 bin 700'den fazla Twitter çalışanını işten çıkardı. Twitter'daki işten çıkarmaların ekonomik kaygılardan çok, Twitter'ın Musk tarafından satın alınması ve beraberindeki borçla ilgisinin olması dikkati çekiyor.

ABD'de Netflix, Robinhood, Snap, Shopify, Peloton ve Calm gibi şirketler de daha önce personel sayısını azaltma yoluna gideceklerini duyurmuştu. Netflix 450 çalışanının işine son verirken, Peloton 800'den fazla kişinin işten çıkarılacağını, Robinhood çalışan sayısını yüzde 23, Snapchat yüzde 20, Shopify yüzde 10, Cameo yüzde 25 ve Calm yüzde 20 azaltacağını açıklamıştı.

Apple'ın da araştırma ve geliştirme dışındaki tüm alanlarda işe alımları durdurma kararı aldığı bildirildi. Tüketiciden tüketiciye (C2C) e-ticaret platformu Carousell, maliyetleri düşürmek için 110 çalışanını veya toplam iş gücünün yüzde 10'unu işten çıkardı.

OTOMOBİL ÜRETİCİLERİ DE ÇALIŞAN SAYISINI AZALTIYOR

ABD'li teknoloji şirketlerinin yanı sıra otomobil üreticileri de iş gücünü azaltma yoluna gidiyor. Ford Motor, maliyetleri düşürmek ve içten yanmalı araçlardan elektrikli araçlara geçiş yapmak için yaklaşık 3 bin beyaz yakalı çalışanını işten çıkardı. ABD'li elektrikli araç üreticisi Tesla'nın Üst Yöneticisi de olan Musk ise haziran ayında şirketin üst düzey yöneticilerine "dünya genelindeki tüm işe alımları durdurun" başlıklı bir e-posta göndermişti. Musk, e-postada, ekonomiye dair "süper kötü bir his" taşıdığını ve çalışan sayısının yüzde 10 azaltılması gerektiğini savunmuştu.

AVRUPA'DA DA İŞTEN ÇIKARMALAR ARTIYOR

Son 30 yılın en yüksek enflasyon oranları ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle Avrupa'da da işten çıkarmalar artış gösterdi. Son 2 yılda gönüllü işten ayrılmalar yoluyla binlerce kişilik istihdam kaybı yaşayan Fransa'nın bayrak taşıyıcısı Air France, yaklaşık 300 yer personelinin görevine son vermek için sendikalarla müzakere yürütüyor.

Rüzgar türbini üreticisi Siemens Gamesa, karlılığa geri dönme planı kapsamında çoğu Avrupa'da olmak üzere 2 bin 900 kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı. Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler, yeniden yapılanma sürecinde 2026'ya kadar 1.300 kişinin daha işine son verileceğini duyurdu. İtalya'nın üçüncü büyük bankası Monte dei Paschi di Siena, maliyetleri düşürme taahhütleri doğrultusunda 3 bin 500 çalışanın erken emekliliği konusunda sendikayla anlaştı. Hollandalı tıbbi ekipman üreticisi Philips, düşen satışların ardından yaklaşık 4 bin kişiyi işten çıkarma planlarını duyururken, otomobil üreticisi Stellantis, çeşitli tedarik zinciri sorunlarından kaynaklanan etkileri azaltmak için Michigan'daki fabrikasında belirsiz sayıda çalışanını süresiz olarak işten çıkardığını açıkladı.

ASYA'DA DA TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ İŞTEN ÇIKARMA YOLUNA GİTTİ

Asya'da da teknoloji şirketlerinin yaklaşan resesyon öncesi işten çıkarmalar yoluna gitmesi dikkati çekiyor. Çinli teknoloji şirketi Alibaba, yavaşlayan satışlar sonrası maliyetleri kısmak için yaklaşık 10 bin çalışanına veda etti. Credit Suisse Group, Asya'da 9 bin kişiyi işten çıkarmak için kapsamlı planlar yaparken, merkezi Çin'de bulunan Tencent, 5 bin 500 çalışanının işine son verdi. Merkezi Hindistan'da bulunan Blinkit de yaklaşık 1.600 çalışanından yüzde 5'ini işten çıkardı.