Son dönemde fiyatı yüzde 50'nin üzerinde artan salçanın fiyatını üreticiler ve gıda toptancıları farklı değerlendiriyor.
Salça İhracatçıları ve İmalatçıları Derneği (SİİD) Genel Koordinatörü Ahmet Özmumcu, bu sene ürünün az ekilişinin yanı sıra haziran ve temmuz aylarındaki aşırı yağmurlar ve ardından başlayan bunaltıcı sıcakların rekolteyi olumsuz etkilediğini belirtti.
Domates üretimini olumsuz etkileyen faktörlerin başında tuta absoluta zararlısı ve mantar hastalığı oldu. Nisan ayında İspanya'da görülen hastalık, Yunanistan üzerinden mayıs ayında Türkiye'ye girdi. Hastalıktan korkan bazı üreticiler, domates yerine biber ve patlıcan ekmeyi tercih etti.
Temmuz ve ağustos aylarının aşırı sıcak ve nemli gitmesi, sebze üretimini olumsuz etkiledi. En fazla ürün kaybı domateste yaşanıyor. Ahmet Özmumcu, bu yıl ürünün az ekilmesinin yanı sıra rekoltenin de yüzde 30 düşük olmasının salça üretimini olumsuz etkilediğini belirtti.
Bursa'nın Karacabey ilçesinde salçalık domates üretimi, geçen yıla göre yüzde 60 azalarak 400 bin tona geriledi. Üretimdeki azlık fiyatlara yansıdı ve toptan kilosu geçen yıl 10 kuruşa satılan salçalık domates 50 kuruşa kadar yükseldi. Özmumcu'nun verdiği bilgiye göre Türkiye, 2007 yılında salça üretiminde sıfır stokla girildi.
2008 ve 2009 yıllarında ise üretim rekor düzeyde gerçekleşti. Üretimin 2 yıl üst üste fazla olması, firmaların stokunu artırdı. Özmumcu, "Geçen yıl kasım ayında 100 bin tonun üzerinde bir stokla 2010 yılına girileceği öngörüldü. Böyle olunca fabrikalar domatesin ekilmesi yönünde fazla istekli olmadılar. Bazı firmalar da 'hiç üretilmesin' diye anti-propaganda yaptı. Üretici de ürkek davranarak ekim yapmadı." dedi.
Firmaların bu hesabının ihracatın artmasıyla tutmadığına dikkat çeken Ahmet Özmumcu, "İhracat 130 bin ton olunca stoklar eridi. Az ekilişin yanı sıra düşük verim ortaya çıktı. Ürün azalınca firmalar panik halinde ürüne sarıldı. Firmalar arasındaki aşırı rekabet sebebiyle fiyat yükseldi. Rekor fiyatlar oluştu. 43 kuruşa kadar tarlada domates alındı.
Fabrika teslimi 50 kuruşu buldu. " Gıda toptancıları ise fiyatlardaki artışın piyasadaki iki büyük oyuncu tarafından spekülatif bir şekilde artırıldığını iddia etti. Salçalık domatesle birlikte sofralık domates fiyatları da rekor oranda arttı. Sera üretiminin henüz piyasaya çıkmaması sebebiyle oluşan boşluk, sofralık domatesi 3 liraya kadar yükseltti. Domatesteki fiyat artışının kasım ayına kadar devam edeceği, tarla domatesinin 4 lirayı bulabileceği belirtiliyor.
(Zaman)
