İç piyasadaki nakit sıkıntısı Osmanbey esnafından mobilyacılara kadar birçok sektörü etkisi altına aldı. Osmanbey'de 2009 Mart ayına çek verilir oldu, mobilyacılar çarsısında ise 'Tadilat nedeniyle kapatıyoruz' sloganı bile demode hale geldi.

Laleli ve Anadolu'nun en büyük tedarikçisi, hazırgiyimde iç piyasanın kalbinin attığı yer olan Osmanbey'de nakit akışı durdu. 3-6 aylık çeke itiraz eden esnaf artık 20 aylık çeke bile razı. Bir zamanlar el altından büyük hava paraları ödenerek kiralanan mağazaların aylarca kiralık tabelası ile beklediği Osmanbey'de yaklaşık 600 bin olan istihdam sayısı son bir yılda 200 bine kadar düştü. Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği Başkanı Gaffar Koca, 40 yıllık Osmanbey piyasasının tarihinin en ağır krizlerinden birini yaşadığını savunurken Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Ayhan Karahan, "Yılların getirdiği tecrübe ile ifade ediyorum ki iş hayatımın hiçbir döneminde bu kadar büyük bir nakit sıkıntısı yaşandığını görmedim" dedi.
Piyasada büyük bir iş sıkıntısı ve kriz olduğunu ileri süren Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği Başkanı Koca, "Genel bir talep daralması var. Osmanbey piyasası yaklaşık 600 bin kişiye istihdam sağlıyordu. Bu oran son bir yılda 200 binlere kadar düştü. İç piyasa ciddi anlamda sıkıntılı. Önümüzdeki 3-4 ay içerisinde yurtdışına mal satışında da sıkıntı yaşarsak asıl facia o zaman olacak" dedi. Birkaç yıl öncesine kadar Osmanbey'de kiralık bir mağaza bulabilmenin çok zor olduğunu kaydeden Koca, "Kiralık yerler el altından çok ciddi hava paraları ile daha boşalmadan kiralanırdı. Şimdi ise cadde üzerindeki mağazalar bile boş. Kiralık tabelaları aylarca asılı kalıyor. 4 bin firmanın faaliyet gösterdiği 40 yıllık Osmanbey piyasası tarihinin en ağır krizlerinden birini yaşıyor" dedi.

Ticari ahlak da kalmadı
İç piyasada karşılıksız çek oranının yüzde 60'ı bulduğunu söyleyen Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Karahan, "Bunu bankacılar da doğruluyor. 2007'de piyasada nakit akışı durdu. Çünkü döviz bir gün değerlenir umuduyla herkes dövizini bozdurup ödemesini yapmak yerine uzun vadeli çek vermeyi tercih etti. Döviz hâlâ yerinde saydı ancak çeklerin ödeme zamanı geldiği için firmalar ödeme zorluğuna düştü. Sürekli zarar yazan firmalar bugün kapanma noktasına geldi" diye konuştu.
Geçen yılın ticari ahlakın da dibe vurduğu bir yıl olduğunu vurgulayan Karahan, "Yılların getirdiği tecrübe ile ifade ediyorum ki iş hayatımın hiçbir döneminde bu kadar büyük bir nakit sıkıntısı yaşandığını görmedim. Bugün iç piyasada çek vadelerinin 20 aya ulaştığı bir dönem yaşıyoruz. 2009 Martı'na ilişkin çekler 2007 Eylülü'nde firmaların portföyüne girdi. Piyasada artık 2009'a ait çek almak çok doğal oldu" dedi. Laleli'den yapılan ihracatta da sıkıntı olduğunu anlatan Karahan, şöyle konuştu: "Ukrayna'ya yapılan ihracatta kargo ile yapılan teslimatlarda sıkıntı yaşıyoruz. 2009'da da Rusya'da seçim var. Bu ülkeye kargo ile yapılacak sevkıyatlarda da ciddi sıkıntı olmasını bekliyoruz. İç piyasa çok kötü durumda. Üzerine bir de dış piyasa gelirse asıl felaketi o zaman yaşayacağız."

Fasoncu para alamıyor
İç piyasadaki sıkıntıdan en çok Osmanbey'deki firmalara üretim yapan fasoncular etkileniyor. Uzun vadeli çeklere razı olmak zorunda kalan çok sayıda fasoncu aylardır yeni iş de alamamanın sıkıntısını yaşıyor. İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon Fasoncuları Derneği Başkanı Yılmaz Kocaoğlu, "Türkiye'nin en bilinen markaları bile artık fasoncularına 6 aylık çek veriyor. Bize söyledikleri, zarar ettikleri yönünde. Ancak onlar zarar ederken fasoncu batıyor. Osmanbey, Merter ve Zeytinburnu'nda son 5 ay içinde kapanan ve el değiştiren firma sayısı küçümsenmeyecek ölçüde fazla" dedi.

Emeklilik, tadilat bahane indirim şahane
Nakit sıkıntısının en çok göze çarptığı sektörlerden biri de mobilya. Bu sektörde de firmalar nakitte kalmak için oldukça yaratıcı pazarlama taktikleri uyguluyor.
Mobilyacıların toplu olarak faaliyet gösterdiği sitelerde indirim kampanyası yapmayan firma yok gibi. Üstelik bu indirim basit bir kampanya olmaktan çıkıp farklı bir alana da taşınmış. Hatta "Tadilat nedeniyle kapatıyoruz" sloganı sektörde demode olmuş. Kimi emekli olduğu, kimi tarz, kimi iş değişikliği, kimi de tahliye nedeniyle kapattığı için indirim yapıyor.
Bu kampanyaların büyük bölümünün firmaların nakit kalma ihtiyacından kaynaklandığını anlatan Mobilya Sanayicileri Derneği Başkan Yardımcısı Ali Özkan, "Bütün sektörlerde ciddi bir sıkıntı var. Her şeyin iyi gibi göründüğü bir ortamda işlerin bu kadar durgun olmasını akıl ve mantık almıyor. Bu durgunluk içerisinde iş yapmaya çalışan firmalar dikkat çekmek için farklı pazarlama taktikleri uyguluyor. Gereksiz ve aşırı gibi görünen indirimler bundan kaynaklanıyor. Ciddi anlamda kapatan ve iş değişikliği yapan insanlar da var. Ancak şu bir gerçek ki artık tüketicinin ilgisini indirim dışında bir şey çekmiyor" diye konuştu.

Alışveriş merkezlerinde hareket var alışveriş yok
 Türkiye genelinde sayıları 186'yı bulan alışveriş merkezlerinde de (AVM) hareket var ama alışveriş beklenenin altında. Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği Başkanı Nuşin Oral, kasımda organize perakende sektörünün cirosunun bir önceki aya göre yüzde 11 arttığını belirterek "Metrekaredeki artışla kıyasladığımızda bu artışın oldukça düşük olduğunu görüyoruz. Kasımdaki bu durgunluk aralıkta da indirim kampanyalarının yapılmasına neden oldu. Bayram ve yılbaşının etkisiyle aralıkta ciro yüzde 22 arttı. Firmalar AVM'lerde ciddi yatırımlar yapıyor ve bu yatırımların geri dönüşünü bekliyor. Ancak alışveriş beklenenin altında. Yani alışveriş tamamen durdu diyemem ama tüketicinin para harcama konusunda temkinli olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim" dedi. Tescilli Markalar Derneği Başkanı Selçuk Güzenge de arz-talep dengesinde ciddi bir sorun yaşandığını belirterek alışveriş merkezlerini ziyaret eden kişiye oranla alışverişin oldukça düşük olduğunu kaydetti.