"Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi",  kurban bayramı ve öncesinde  hayvan satış yerlerine yönelik önlemler eklenerek güncellendi.   Kovid-19'un, damlacık ve temas yoluyla, hasta insandan duyarlı  insanlara bulaşan bir hastalık olduğu anımsatılan rehberde, hayvan satış  yerlerinde sığır, manda, koyun, keçi ve develerin canlı satışa sunulduğu  hatırlatıldı. Rehberde sığır, manda, koyun, keçi ile Kovid-19'un bulaştığını  gösteren bir kanıt olmadığı vurgulanarak, "Bir koronavirüs hastalığı olan MERS  (Orta Doğu Solunum Sendromu), 2012 yılında Suudi Arabistan'da salgın yaptı ve  sonra birçok ülkede görüldü. MERS için enfeksiyon kaynağı olarak develer sorumlu  tutuldu. MERS salgını döneminde ülkemizde develer ile bulaşan hastalık  bildirilmedi. Kovid-19 salgını döneminde ise develer ile hastalık bulaştığını  bildiren bir kanıt da ortaya konulmadı." bilgisine yer verildi.   Rehberde, hayvan satış alanının giriş kapılarına ve uygun yerlerine,  Kovid-19'dan korunma önlemleri ile ilgili bilgilendirici kuralların olduğu  tabelalar asılması, tabelalarda sosyal mesafenin korunması, maske takma, el  hijyeni ve elle temas (tokalaşma) yapılmaması uyarılarının yer alması gerektiğine  işaret edildi.   Hayvan satış alanlarında, satıcılar ve müşterilerin maskesiz  dolaşmamaları gerektiğine dikkati çekilen rehberde, hayvan satış alanının  etrafının sınırlandırılması, insan kalabalığını önlemek için hayvan ve insanların  giriş-çıkışına uygun kontrollü kapıların oluşturulması, hayvan satış yerleri  içinde uygun yönlendirmeler yapılması gerektiği vurgulandı.   Rehberde, öne çıkan diğer tedbirlerden bazıları şöyle sıralandı: "- Hayvan satış alanında 8 metrekareye bir kişi (müşteri ve satıcı  beraber) olacak şekilde kontrollü insan girişi sağlanmalı. - Hayvan satış alanının giriş kapılarına ve uygun yerlerine,  Kovid-19'dan korunma önlemleri ile ilgili bilgilendirici kuralların olduğu  tabelalar asılmalı. - Hayvan satış alanlarına ateş, öksürük, burun akıntısı ve solunum  sıkıntısı olanlar alınmamalı. - Hayvan satış yerlerine girenlerin ateşi ölçülmelidir. Vücut  sıcaklığı 38 derecenin  üstünde olanlar alınmamalı. - Müşterilerin, hayvan satış alanlarında uzun süre kalmamaları için  uyarılar yapılmalı. - Kapalı alanı veya tesisi olan hayvan pazarlarında müşterilerin tesis  alanlarına maskeli olarak girmeleri ve tesis içerisinde maskeli olmaları  sağlanmalı. Girişte el dezenfektanı bulundurulmalı ve tesise giren her misafirin  el antiseptiği kullanması sağlanmalı. Bütün kullanım alanlarda (bekleme,  dinlenme) en az 1 metre mesafeye uyacak şekilde düzenleme ve ihtiyaç olan  yerlerde zemine ve oturma alanlarına işaretlemeler hazırlanmalı. - Bu tesislerdeki yeme-içme alanları Kovid-19 kapsamında Restoran,  lokanta, kafelerde alınması gereken önlemlere uyulmalı. - Hayvan satış alanında insan kalabalığı ve belirli yerlerde yoğunluğu  önlemek için uygun hayvan satış üniteleri oluşturulmalı. Bu üniteler arası mesafe  en az 2 metre olmalı. - Her hayvan satış ünitesinin uygun yerinde el antiseptiği veya en az  yüzde 70 alkol içeren kolonya bulundurulmalı. Hayvan satış alanı içerisinde  ulaşılabilir yerlerde el yıkamak için lavabolar oluşturulmalı. Yeterli sayıda  lavabo ve tuvalet olmalı. Hayvan satış alanı içerisinde seyyar satıcı  dolaşmamalı. Hayvan satış alanı yakınında hizmet veren büfe, bakkal ve  kahvehaneler Kovid-19 kapsamında alınması gereken önlemlere uymalı. - Hayvan satış alanlarının düzenlenmesi ve çevre temizliğinde Kurban  Bayramında Alınması Gereken Önlemlere İlişkin Mevzuata uygun hareket edilmeli."   "Kesimler randevu ile yapılmalı" Müşterilerin ve satıcıların hayvan satış alanlarında maske takması  gerektinin altı çizilen rehberde, sosyal mesafeye uyum ve hijyen şartlarına  uyulmasının önemine işaret edildi.   Satışa sunulan hayvanlar için alınması gereken önlemler kapsamında,  hayvanlardan bulaşan zoonotik hastalıklardan korunmak amacıyla, yayımlanan  genelge ve tebliğlere de uygun hareket edilmelisi gerektiği belirtilen rehberde,  şu ifadeler kullanıldı: "Kurban Bayramı süresince, özellikle bayramın birinci ve ikinci günü  fazla sayıda kurban kesimi talebi olmaktadır. Yerleşim birimlerinde bulunan  kesimhaneler bu talebi karşılamakta yetersiz kalabilir. Bu yetersizlik veya fazla  kesim talebi, kontrolsüz ve hijyenik olmayan kesimlerin yapılmasına, ayrıca  kontrolsüz kesim yapılan yerlerin önünde kurallara uymayan, kontrol edilemeyen,  sosyal mesafeye uymayan bir kalabalık oluşumuna yol açacaktır. Bu amaçla Kurban  Bayramlarında İl ve İlçe Kurban Hizmetleri Komisyonlarının belirlediği alanlarda  hayvan kesim yerleri oluşturulmaktadır."   Hayvan kesim yerleri/kesimhanelerde kontrolsüz kalabalığı önlemek ve  hastalık bulaşma riskini azaltmak için alınması gereken önlemler, şöyle  sıralandı: "- Kesim yapılacak yerler önceden planlanmalı, belirlenmeli,  standartları kontrol edilmeli ve yetkilendirilmeli. - Hayvan kesim yerleri/kesimhanelerin önüne Kovid-19'la ilgili  bilgilendirme afişleri asılmalı. İl, ilçe ve diğer yerleşim birimlerinde, kesim  standartlarına uygun mevcut hayvan kesim yerleri/kesimhanelerin bayram süresince  açık olması ve hizmet vermesi sağlanmalı. - Hayvan kesim yerleri/kesimhane bulunmayan ilçe veya yerleşim  birimlerinde yetkililer standartlara uygun mobil hayvan kesim yerleri/  kesimhaneler oluşturmalı, kesim yapılan yerlerin ve çevresinin temizliği için  önlemler alınmalı. - Hayvancılık işletmelerinin (10 hayvandan fazla kesim yapanlar)  oluşturdukları kesim yerleri ilgili kurumlar tarafından yetkilendirilmeli ve  denetlenmeli. Kontrolsüz ve yetkilendirilmemiş kişi veya organizasyonların kesim  yapmaları önlenmeli. Hayvan kesim yerleri ve kesimhanelerde görev yapacaklara;  kasaplara, temizlik görevlilerine ve yöneticilere önceden Kovid-19 konusunda  eğitim verilmeli. - Hayvan kesim yerleri/kesimhaneler önünde kalabalık oluşumunu önlemek  için kesimler randevu ile yapılmalı. - Hayvan kesim yerleri/kesimhaneler önünde bekleyenlerin sosyal  mesafeye uymaları ve maske takmaları sağlanmalı. - Kasaplar; su geçirmeyen önlük, maske, eldiven, su geçirmez çizme  kullanmalı. Kasapların görev yaptıkları süre içerisinde hijyen kuralları ve  Kovid-19 ile ilgili alınması gereken tedbirlere uymaları sağlanmalı ve kesim  sırasında kullandıkları giysi, eldiven, maske ve ekipmanların kirlilik oluşması  durumunda veya belirli aralıklarla değiştirilmeli.   Öte yandan rehberde, lavabo ve tuvaletlerde de hijyene özen  gösterilmesi belirlenen kriterlere göre temizliğin yapılması gerektiği  vurgulandı.