Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Aydınpost'a abone olun

Aydınpost'a Google News'te abone olun

Dünyayı kasıp kavuran koronavirüs süreciyle birlikte ödenmeye başlanan kısa çalışma ödeneği vatandaşlar tarafından merak edilip araştırılıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı kısa çalışma ödeneği kararı sonrası tekrar gündeme gelen uygulamayla ilgili şu sorular araştırılıyor; Kısa çalışma ödeneği nedir? Kısa çalışma ödeneği şartları nelerdir, ne zaman bitecek? Kısa çalışma ödeneği yattı mı, ne zaman yatacak? İşçi ve işvereni son derece yakından ilgilendiren bu uygulamayla ilgili tüm detaylar haberimizde.

2019 yılında Çin’in Wuhan kentinden yayılmaya başlayıp tüm dünyayı vuran koronavirüs salgını küresel anlamda birçok noktayı etkisi altına aldı. Günümüzdeki ekonomi sirkülasyonuna baktığımız vakitte bu ana kollardan birinin de etkilenmesi kaçınılmaz bir hal aldı.  Dünya genelindeki son resmi verilere baktığımız zaman salgında vaka sayısı 160 milyon 105 bine, hayatını kaybedenlerin sayısı 3 milyon 325 bine, iyileşenlerin sayısı 137 milyon 823 bine ulaştığını görüyoruz. Bilançonun ağırlaşmasına paralel olarak ekonomik anlamda piyasada sahada aktif olan iş yerleri ve kolları, bu dönemde çeşitli zorluklarla karşılaştı. Dijitalleşmeye geçebilen bölümler ağırlıklı olarak geçse de başta hizmet sektörü olmak üzere bu imkanı olmayan iş kolları farklı metotlar uyguladı. Türkiye bu zorlu dönemde ekonomik açıdan bazı destek paketleri açıklamasının yanında kısa çalışma ödeneği ve kademeli mesai gibi uygulamaları tercih etti.

Kısa Çalışma Uygulaması Nedir?

Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Zaman Bitecek?

Kısa çalışma ödeneği 2020 Mart ayında ülkemizde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasıyla birlikte yürürlüğe girdi. 2021 Mart ayına geldiğimiz zamanda bu uygulamanın kaldırılacağı açıklanmıştı fakat daha sonra Erdoğan bu uygulamanın uzatıldığını açıklamıştı.

Yeni tip koronavirüs nedeniyle kısa çalışma başvurusunda bulunan iş yerleri için kısa çalışma ödeneğinin süresinin 30 Haziran 2021'e kadar uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı, Resmi Gazete'de 23 Nisan’da yayımlanmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı bu karar, 1 Nisan'dan itibaren geçerli olacağı duyurulmuştu.

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Kadar Yatıyor?

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez.

Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Ödemeler ilgililerin IBAN hesaplarına aktarılmakta, IBAN bilgisi bulunmayan vatandaşların ödemeleri de PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır. Ödeme tarihini öne çekmeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkilidir.

 Kısa Çalışma Ödeneği Şartları Nelerdir?

İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;  İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.

İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin;

İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması (Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.),

Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma sürelerini ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması),

İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması, gerekmektedir.

Prim ödeme şartını sağlamadığı için kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanların daha önce çeşitli nedenlerle kesilmiş (yeni işe başlama vs.) son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden varsa kalan süre kısa çalışma süresini geçmemek üzere kısa çalışma ödeneği olarak ödenir.

Kısa Çalışma Ödeneği Başvurusu Nasıl Yapılır?

İşverenler; kısa çalışma başvurularını e-Devlet üzerinden yapabilirler.

Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz.

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığının işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarınca iddia edilmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde konu, İŞKUR Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır. Deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar için diğer zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan başvurular için Yönetim Kurulu Kararı aranmaz.

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir.

İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine ve/veya işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir.