Leyla Özel - Son veriler, Türkiye'nin elektrik üretiminde doğalgazın ne kadar vazgeçilmez olduğunu ortaya koydu.

Bu yılki üretimin 95 bin GWh'lik, yüzde 45,2'lik kısmının doğalgaz santralları aracıyla gerçekleştirilmesi planlanırken, doğalgaz çevrim santrallarında üretilen elektrik önümüzdeki yıl da yüzde 46,8'lik pay ile toplam üretimde ilk sırada olacak.

2010 yılı sonuna kadar 210 bin Gigavatsaat (GWh) olarak üretilmesi planlanan elektriğin 53 bin GWh'si hidrolik, 153 bin 950 GWh'si termik (doğalgaz dahil), 3 bin 50 GWh'si de jeotermal ve rüzgar santrallarında gerçekleşecek.

AA muhabirinin Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) 2011 yılı programındaki verilerden yaptığı derlemeye göre, 1990 yılların başından itibaren elektrik üretimindeki payı giderek artan doğalgaz, elektrik ana maddesi olmaya devam edecek.

Verilere göre, 1990 yılında Türkiye'deki toplam elektrik üretiminin yüzde 17,7'lik bölümü doğal gaz ile gerçekleştirilirken, bu oran 1991'de yüzde 20,9'a yükseldi. 1992'de yüzde 16,1'e, 1993'de yüzde 14,6'ya gerileyen çevrim santrallerinde üretilen elektriğin, toplam üretim içindeki payı 1999 yılında yüzde 31,2'ye, 2001 yılında yüzde 40,4'e, 2003 yılında yüzde 45,2'ye, 2008 yılında da yüzde 49,7'ye kadar yükseldi.

Geçen sene elektrik üretiminde doğal gazın payı yüzde 49,3 olurken, bu yıl yüzde 45,2'ye gerileyeceği, 2011'de de tekrar yükselme trendine girerek yüzde 46,8 olacağı hesaplanıyor.

-İKİNCİ SIRADA KÖMÜR-

Programa göre, 2011 yılında 222 bin 200 GWh elektrik üretilmesi planlanırken, söz konusu miktarın yüzde 74'ünün termik, yüzde 24,3'ünün hidrolik, yüzde 1,7'sinin de jeotermal, rüzgar gibi kaynaklardan elde edileceği tahmin ediliyor.

Termik üretiminde 16 bin 400 GWh'lik enerjinin taşkömürü, 40 bin GWh'lik enerjinin linyit, 3 bin 600 GWh'lik enerjinin akaryakıt, 104 bin GWH'lik enerjinin doğalgaz, 400 GWh'lik enerjinin de biyogaz-atık maddelerinden üretilmesi planlandı.

-ÜRETİM 20 YILDA 3,5 KAT ARTTI-

Bu arada verilere göre Türkiye'nin elektrik üretimi son 20 yılda yaklaşık 3,5 kat artış gösterdi.

1990 yılında 57 bin 543 GWh olar üretim, 1995 yılında 86 bin 247 GWh'ye, 2000 yılında 124 bin 922 GWh'ye, 2005 yılında 161 bin 956 GWh'ye, 2007 yılında 191 bin 568 GWh'ye, 2009 yılında da 194 bin 813 GWh'ye yükseldi. Türkiye'nin elektrik üretimi bu yıl 210 bin GWh, 2011 yılında ise 222 bin 200 GWh olarak tahmin edildi.

-DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE ELEKTRİĞİN KISA TARİHİ-

Kullanım kolaylığı, istenildiği anda diğer enerji türlerine dönüştürülebilmesi günlük hayattaki yaygınlığıyla, bugün elektrik enerjisi tüketimi ülkelerin gelişmişlik düzeyinin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul ediliyor.

19. Yüzyılın sonlarında bulunup öncelikle aydınlatmaya dönük olarak insanlığın kullanımına sunulan elektrik enerjisini elde etmek için artan gereksinim sonucunda birincil kaynakların yanı sıra yeni ve yenilenebilir kaynaklar, rüzgar, güneş, biyokütle ve benzeri kaynakların da değerlendirilmesine başlandı.

Elektrik enerjisi ilk defa 1878 yılında günlük hayatta kullanılmaya başlamış, ve dünyada ilk elektrik santralı 1882'de Londra'da hizmete girdi. Türkiye'de ise ilk elektrik üretimi, 1902 yılında Tarsus'ta tesis edilen 2 kW gücündeki küçük bir su türbini ile gerçekleştirildi.

Türkiye'nin elektrik üretimi yıllar itibariyle şöyle:

YIL TERMİK (GWh) HİDROLİK (GW) Jeotermal+Rüzgar (GWh) TOPLAM (GWh)
1990 34.315 23.148 80 57.543
1991 37.482 22.683 81 60.246
1992 40.705 26.568 69 67.342
1993 39.779 33.951 78 73.808
1994 47.657 30.586 79 78.322
1995 50.620 35.541 86 86.247
1996 54.303 40.475 84 94.862
1997 63.397 39.816 83 103.296
1998 68.703 42.229 90 111.022
1999 81.661 34.677 102 116.440
2000 93.934 30.879 109 124.922
2001 98.563 24.010 152 122.725
2002 95.563 33.684 153 129.400
2003 105.101 35.329 150 140.580
2004 104.463 46.084 151 150.698
2005 122.242 39.561 153 161.956
2006 131.835 44.244 221 176.300
2007 155.206 35.851 511 191.568
2008 164.139 33.270 1.009 198.418
2009 156.924 35.958 1.931 194.813
2010 153.950 53.000 3.050 210.000
2011 164.400 54.000 3.800 222.200

A.A.