Pandeminin en çok etkilediği sektörlerin başında geliyor yeme-içme sektörü. Malum, mart-nisan-mayıs aylarında kapalı kalan birçok restoran ve otel kapılarını yaz aylarında açamadı. Açanlar yarı kapasiteyle çalıştılar. Son dönemlerin en popüler meslekleri arasında olan aşçılık, şeflik, restoran ve işletmeciliği pandemiden çok etkilendi. Her yıl profesyonel aşçı ve sektöre eğitimli personel yetiştiren Mutfak Sanatları Akademisi’nin (MSA) kurucusu Mehmet Aksel ve MSA Yönetici Direktörü Sitare Baras’la sohbet ettik. Aksel ve Baras, “Evet pandemi yeme-içme sektörünü, gastronomiyi çok etkiledi ancak yeni bir dünya geliyor ve bu dünyada mutfak insanlarına daha çok ihtiyaç var” diyor.

Son dönemde popüler olan şeflik, pandemide nasıl etkilendi?

Mehmet Aksel: Hepimiz etkilendik. Martta biz de durduk. Hazirandan sonra ise yeni planlarla yeniden başladık.

Sitare Baras: Haziranda açıldığımızda eylülde eğitimlere başlarız ama ilgi nasıl olur tam bilemiyorduk. Ancak gördük ki 2019’a göre artan bir ilgi var. Evet yeme içme sektörü etkilendi ancak bu işte gelecek var. Gençler de bu dönemi eğitim alarak değerlendiriyor. Pandemiye rağmen Eylül 2020’de alınan aşçılık kaydının sayısı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 daha yükseldi ve yüzde 100 doluluk ile eğitim programımızı açtık. Kadın öğrenci sayısı bu program özelinde yüzde 40 daha fazla. Üniversite ve yüksek lisans mezunlarının ilgisinin arttığını görüyoruz. Üniversite mezunları ile hala üniversitede okuyan öğrencilerin gelmesi bizim için önemli ve değerli. Pandemi sonrasında da farklı illerden öğrenciler programlarımıza katılmaya devam ediyor. Bu yıl eylül ayında öğrencilerin yüzde 90’ı İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Eskişehir, Kocaeli ve Tekirdağ illerinden oldu.



UÇAN ŞEF DEĞİL YÜZEN ŞEF!

Yeni alanlar nereler olacak?

S.B: Biz bir dönem ‘uçan şef’ yetiştirdik. THY uçaklarında uçan şefler vardı. Her uçakta hem de yerde hizmet veren. Bu kişiler özel alanlarda hizmet verme, farklı becerilere sahip olma konusunda da eğitim aldılar. Gençler çok başvurmuştu. Bu dönemde de biliyorsunuz tekne seyahatleri çok arttı. Ayrıca süper yat şefliği denilen bir alan var. Bu özel tekneler yılın 12 ayı çalışıyor. Yazın Ege sularında kışın Karayipler’de olabiliyorlar. 15 gün karayla temas etmemek gibi. Ya da tüm yeme içme operasyonunun teknede sağlandığı, farklı marinalardan alışverişin yapıldığı, seyahat duraklarına ve beklentilerine göre menülerin yapıldığı bir sistem var. Biz son dönemde bunları görerek bu yıl süper yat şefliği programını başlattık.

M.A: Aşçılık mesleğini restoran ve otel mutfağıyla sınırlamıyoruz. Mutfağın kurulabildiği ve ekipmana ulaşılabilen her yerde bu meslek icra edilebilir. Bunun en güzel örneklerinden biri de süper yat şefliği. Büyük bir artış var.

Pandemi sonrası istihdam şansı olacak mı yeni yetişenlerin?

M.A: Doğru ancak bu dönemde fark yaratarak kendine yeni iş olanakları çıkaranlar var. Çünkü bence her işte işini iyi yapıyorsan önün açık. Ben pandemiye ve yeni dünyaya baktığımda en önemli konunun eğitim olduğunu düşünüyorum.

BALONLAR SÖNÜYOR!

Peki hala bu iş cazip mi?

M.A: İşini iyi yapanlar çıkış yolu buluyor. Bu süreçte de bakın. Balon olanlar sönüyor. Balon olmayan her iş devam ediyor. Pandemide birçok iş kolunda bu böyle. Balon olan insanlar ortalıktan kayboluyor, olmayanlar yeni yollar buluyor.

S.B: Şu an açılmayacak restoranlar olabilir ama yarın açılacaklar. Evlere sağlıklı paket servisi sağlayanlar çoğaldı.

Çevrimiçi yemek kursu olur mu?

M.A: Profesyonel anlamda bazı bilgiler verilebilir. Biz de dijitalleşiyoruz. Ama bizim eğitimimizde öğrencinin eli hamura değmeli. Biz 16 senedir eğitim programlarımızın içini dolduruyoruz.

S.B: Biz farklı profillere hitap ediyoruz. Aşçılar, şefler, baristalar, kendi iş yerini açacak olanlar bize geliyor. Eskiden aileler gelirdi gençlerle ama aileler isteksiz olurdu. Aileler gelip “burası üniversite değil” derlerdi, oysa şimdi sonuçları gördükleri için aileler de destek oluyor. Herkesin 4 sene zamanı ve maddi olanağı yok üniversite için.



KİRALA-PİŞİR MUTFAKLAR ARTACAK

Başka ne tür yenilikler geliyor?

S.B: Gıda güvenliği ve hijyen artık hiç olmadığı kadar önem kazandı. Müşteri talebi de çok arttı. Evlere paketin bir sürü versiyonu var. Hazır yemek, hazırlanmaya hazır yemekler var. Reçete yollanıyor size malzemeler ve tarifle birlikte. Ayrıca sağlıklı beslenme paketleri var. Yeme içme ölüyor demek sığ bir değerlendirme olur.

M.A: Evrilen çok iş olacak. Yaratıcılık da kamçılandı.

S.B: Ayrıca kiralık mutfaklar, kirala-pişir mutfaklar oluşmaya başladı. Mutfak malzemeleri hazır. Onları kullanarak yemek yapabiliyorsun, mutfağı kiralayıp çalışıyorsun. Bu yeni yer açacak olanlar için de çok elverişli bir ortam.