Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Aydınpost'a abone olun

Aydınpost'a Google News'te abone olun

İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu anlatıyor

Böbrek iltihabı nedir?

‘Böbrek iltihabı’ veya ‘böbrek enfeksiyonu’ adını verdiğimiz durum bir tür idrar yolu enfeksiyonudur. Böbrek enfeksiyonu tıbben ‘piyelonefrit’ adı ile tanımlanıyor.

Ne tür belirtiler veriyor?

AĞRI: Hastalanan böbrek tarafında yan ağrısı veya karın ağrısı şeklinde olabiliyor. 

İDRAR DEĞİŞİKLİKLERİ: Bulanık, kötü kokulu veya kanlı idrar. l İdrar yaparken yanma, ağrı, Ateş yüksekliği. Üşüme, titreme. Bulantı, kusma. 

Belirtiler aniden mi ortaya çıkıyor?

 Böbrek enfeksiyonlarının pek çoğu önce idrar yollarının alt kısmında yani mesanede (idrar torbası) veya üretrada (mesaneyi vücut dışına bağlayan boru) başlıyor. Daha sonra enfeksiyon yukarı ilerliyor ve böbrekte de enfeksiyon gelişiyor. O nedenle hastalığın başlangıcında sık sık idrar çıkma, idrarda koku, halsizlik, kasıklarda ağrı gibi belirtiler görülüyor. Bu aşamada tedavi edilmezse enfeksiyon yukarıya, böbreğe doğru ilerleyerek daha şiddetli bir tablonun gelişmesine yol açıyor. 

Sebepleri nelerdir? 

 Enfeksiyon etkeni genellikle bakteri ve virüslerdir. Böbrek enfeksiyonuna yol açan bakterilerin büyük bölümü bağırsaklarda bulunan ve sindirime yardımcı olan mikroorganizmalardır. Özellikle kadınlarda tedavi edilmeyen genital enfeksiyonlar komşuluk yolu ile idrar yollarına geçerek enfeksiyon gelişmesine neden olabilir. Vezikoüreteral reflü (mesanedeki idrarın böbreklere doğru geri kaçmasına yol açan anomali) böbrek iltihabıyla sonuçlanabilir. Böbrek taşları, böbreklerde doğumsal anomaliler (at nalı böbrek, gelişmemiş küçük böbrek, polikistik böbrek gibi) böbrek iltihabına neden olabilir. Az su içen, kabızlık çeken, idrarını tutan (tuvalet beğenmeyen) kimselerde böbrek enfeksiyon gelişme riski yüksek.

TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

 Böbrek enfeksiyonları tedavi edilmezse böbrekte hasar, böbrek absesi, böbrek yetmezliği, sepsis (enfeksiyonunkana geçmesi), hipertansiyon gibi ciddi durumlar gelişebilir. 

NE ZAMAN DOKTORA GİTMEK GEREKİR? 

İdrar yaparken yanma, ağrı, bulanık, kötü kokulu idrar yapma, karın ağrısı, böbrek bölgesinde ağrı, mesanede basınç hissi, kasıklarda ağrı, ateş yüksekliği gibi yakınmalar başladığında doktora müracaat edilmesi lazım. 

TEŞHİS NASIL KONULUR?

 Kan tahlili, idrar tahlili, idrar kültür-antibiyogram testi, böbrek ve idrar yollarına yönelik ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) veya magnetik rezonans görüntüleme (MRG) tetkikleri ile tanı konulur. 

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

 Hastalığın şiddetine göre hasta ayaktan takip edilir veya hastaneye yatırılır. Uygun antibiyotik tedavisi ve sıvı desteği uygulanır. Ani başlangıçlı böbrek iltihabı genellikle 5-10 gün içinde tedavi edilir.

TEDAVİ BİTİNCE KONTROL GEREKİR Mİ?

 Evet, hastanın tam iyileştiğinden emin olmak isteriz. Bu nedenle 1hafta sonra hastaları kontrole çağırırız. Eğer böbrek dokusunda kalıcı hasar geliştiyse hekiminin uygun gördüğü sıklıkta kontrollerin yapılması uygun olur. 

HASTALIĞIN TEKRARLAMA RİSKİ VARMI?

 İdrar yolu enfeksiyonu özellikle kadınlarda yılda 1-3 kez tekrarlayabiliyor. Ancak erken dönemde tedavi edilirse enfeksiyonböbreğe ulaşmadan temizlenebiliyor. Bununla birlikte idrar yollarında yapısal bozukluklar olan hastalarda böbrek enfeksiyonu gelişimi söz konusu olabilir.

Su, vücut ağırlığımızın yaklaşık yüzde 60’ını oluşturuyor. Su tüketimi; idrar yapma, dışkılama, terleme gibi yollar ile atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması, vücut ısısının korunması, eklemlerin kayganlığının sağlanması, cildin kurumasını önlenmesi gibi işlevlere sahip. Hafif dereceli susuzluk durumlarında bile kişide halsizlik ve yorgunluk belirtileri görülebiliyor. Susuzluk derecesi arttıkça diğer vücut fonksiyonlarında da bozukluklar gelişiyor. Ramazan ayını sağlıklı bir şekilde geçirmek için iftarda oruç açtıktan sonra özellikle böbreklerin zarar görmemesi için sahura kadar mutlaka en az 2 litre su içilmeli.

VÜCUDUNUZU GEREKSİZ YORMAYIN

 Oruç nedeniyle gün içerisinde su içememek, baş ağrısı, baş dönmesi veya halsizlik gibi sıkıntılara yol açabiliyor. Susuzlukla baş edebilmek, hatta çok fazla susamamak için oruçluyken enerjinizi tasarruflu harcayın. Hafif yürüyüşler, yoga-meditasyon gibi egzersizler yapabilirsiniz. Fakat vücudunuzu gereksiz yere yormayın, ağır egzersiz yapmayın. Terlemeye yani vücudun fazladan sıvı kaybetmesine yol açabilecek davranışlarda bulunmayın. Ayrıca iftarda su yerine aşırı miktarlarda çay-kahve tüketmekten uzak durun. Bu içecekler hem suyun yerini tutmaz hem de vücudun su kaybetmesine yol açar.