Mersin’in Mezitli ilçesinde yer alan Soloi Pompeiopolis antik kentinde yağma sürüyor. Definecilerin delik deşik ettiği antik kentte kaçak inşaatlar yapılarak kent yağmalanıyor. Arkeo-Sev grubu bu ay içinde tahribatı fotoğraflarla belgeledi. Kaya mezarlar kırılarak tek tek yok edilirken, 1. derece arkeolojik sit alanı içine fidanlık oluşturulmaya çalışılması da tahribatı arttırıyor.
Bir bekçisi bile yok
Defineciler tarafından delik deşik edilen antik kentte kaya mezarlar da yine defineciler tarafından parçalanmış. 1400 yıllık kentin bekçisi olmaması ise dikkat çekiyor.
Defineci, kaçak yapı ve özensiz koruma kurbanı olan Soloi Pompeipolis, dünyada ilgi uyandırıyor. Kentte Bizans dönemine ait bir kiliseden kaçırıldığı bilinen altın ve gümüş objeler Petersburg Hermitage Müzesi koleksiyonunu süslüyor.
Derhal harekete geçilmeli
Arkeo-Sev grubu yaşanan tarih katliamını durdurmak için yetkilileri uyararak önlem alınmasını istedi:
‘‘Antik kent ve antik limanın çevredeki diğer yerleşim lanlarıyla, nekropol bölgeleriyle, görkemli antik oyma kaya mezarlarıyla doğal bağlantısı vardı. Kuyuluk yolu üzerinde tesadüfen bulunan kaya mezarları bu kentin bir parçasıdır. Kültür gezileri yapan kuruluşlar, resmi ve idari kurumlar Mezitli’de ortaya çıkan kaya mezarlar ve antik kentteki defineci tahribatlarını durdurmak için derhal harekete geçmelidirler.’’
Pompeiopolis kentinde liman, sütünlu cadde, tiyatro, Roma hamamı, kent duvarları, nekropol, su kemeri gibi yapılar bulunmaktaydı. Günümüzde dağ kapısından deniz kapısına kadar uzanan Korint başlıklı 200 sütunlu yolda, 41 adet sütun ayakta kalmayı başardı. Bunlardan 33 adedi başlıklı olup insan aslan ve kartal kabartmaları ile süslü. Ayrıca liman , hamam kalıntıları, su kemeri, kaya mezarları bugüne kadar ulaşabilmiş kalıntılar arasında yer alır.
Mersin Müzesi’nde kente ait eserler sergilenirken bugüne kadar özel koleksiyonlarda ne kadar eser olduğu tam olarak tespit edilebilmiş değil. Uzun yıllar boyunca yağmalanan antik kentten Rusya’daki Hermitage Müzesi koleksiyonunda kentten götürülmüş Bizans dönemine ait olduğu bilinen altın ve gümüş sikkeler olduğu biliniyor.
Depremle yerle bir olmuştu
Deniz kenarında bulunan Soloi antik kenti, MÖ 7. yüzyılda Rodoslu koloniciler tarafından kuruldu. Kente güneş anlamına gelen Soloi adı verildi. Roma yönetimi Akdeniz’deki korsan faaliyetlerine son vermek amacıyla MÖ 64 yılında Pompeius’u görevlendirdi. İtalya’dan başlayarak Yunanistan ve Kilikya’ya kadar olan bölgelerde korsan faaliyetlerine son vererek Soloi’ye geldi. Yürüttüğü büyük operasyonun zaferi anısına, kenti yeniden imar ederek, adını Pompeipolis olarak değiştirdi. Kent 527 yılında meydana gelen büyük yer sarsıntısı ile tamamen harap oldu. Yeniden inşa edilmeye çalışılsa da bu yüzyıldan sonra yoğunlaşan Sasani ve Müslüman Arap akınları nedeniyle yeniden eskisi gibi imar edilemedi ve terk edildi.
