Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasında fark bulunmasının normal olduğunu belirterek, "Ama fiyat farkı kuru soğanda yüzde 383,6, limonda yüzde 276,9, armutta yüzde 269,2, yeşil mercimekte yüzde 263,1, havuçta yüzde 251,6, pırasada yüzde 251,5'lere kadar çıktı" görüşünü savundu.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri, takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirmeye devam ettiklerini belirtti.
Üretici fiyatlarında, en fazla fiyat düşüşünün yüzde 16,6 ile domateste, en fazla fiyat artışının ise yüzde 61,7 ile sivri biberde görüldüğüne işaret eden Bayraktar, şöyle devam etti: "Üretici ve market fiyatları arasında fiyat farkı tabii ki olacak, ama bu fiyat farkı kuru soğanda yüzde 383,6, limonda yüzde 276,9, armutta yüzde 269,2, yeşil mercimekte yüzde 263,1, havuçta yüzde 251,6, pırasada yüzde 251,5'lere kadar çıktı.
Bu yıl Ocak ayında ülke genelinde hava sıcaklıklarının son yıllara göre fazla düşmesi ülke genelinde sıkıntıları artırdı, üreticilerimizin de üretim şartlarını zorlaştırdı. Hava sıcaklıklarının bu kadar düşmesi, seralarda ısınma ve nakliye maliyetlerinin artmasına, işçilik faaliyetlerinin zorlaşmasına, serada yetiştirilen sebzelerde verim düşüklüğüne, tarlada yetiştirilen kışlık sebzelerde de don olaylarına neden oldu. Tarlada açıkta yetiştirilen sebzelerin donması sonucu üretimin düşmesi, seralarda ısınma maliyetlerinin artması bazı ürün fiyatlarında artışa neden oldu." Koşulların ağırlaşmasının, serada ve tarlada yetiştirilen sebze fiyatlarını da etkilediğini bildiren Bayraktar, ancak üreticilerin bu şartlara rağmen üretime devam ettiğini, hava sıcaklıklarının önümüzdeki aylarda artmasıyla koşulların iyileşmesinin beklendiğini kaydetti.
Domatesin fiyatı düştü, sivri biberin arttı
Ocak ayındaki, üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla kuru soğanda yüzde 383,6 ile gerçekleştiğini bildiren Bayraktar, ürün grupları itibarıyla bakıldığında ise bu oranın yaş sebze ve meyvede yüzde 383,6, kurutulmuş ürünlerde yüzde 202,9, baklagillerde yüzde 263,1, pirinçte yüzde 210,9'a ve hayvansal ürünlerde yüzde 175'lere kadar çıktığını ifade etti.
Market fiyatlarına bakıldığında ocak ayında, bir üründe fiyat değişimi olmazken, 11 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirten Bayraktar, "Toz şeker fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 18,4'le en fazla domateste, en fazla fiyat artışı ise yüzde 43,7 artışla sivri biberde görüldü" ifadesini kullandı.
Üretici fiyatlarına bakıldığında ise 13 üründe fiyatların bir ay önceki fiyatlara göre değişmediğini, 4 üründe azalma, 10 üründe ise fiyat artışı olduğunu bildiren Şemsi Bayraktar, şunları kaydetti: "Kuru soğan, patates, armut, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir, fındık, süt fiyatlarında değişim olmazken, fiyat düşüşü yüzde 16,6 ile en fazla domateste, en fazla fiyat artışı ise yüzde 61,7 ile sivri biberde görüldü. Yeşil fasulyedeki artış ise yüzde 51,5'e yaklaştı. Dana etinde yüzde 1, limonda yüzde 5,3, kuzu etinde yüzde 6,25 düşüş meydana geldi.
Üretici ve marketlerde fiyatı en fazla artan iki ürün sivri biber ve yeşil fasulye oldu. Bu iki ürünle birlikte fiyatı artan diğer patlıcan, salatalık gibi ürünlerin bu mevsimdeki arzı, örtü altı üretimden sağlanıyor. Genel olarak, bu ürünlerde arzın sadece seralardan sağlanması fiyatlarda artışa yol açıyor.
Ayrıca, bu yıl Ocak ayında mevsim normallerinin altında gerçekleşen hava sıcaklıkları, soğuk havalara karşı daha hassas olan sivri biber ve yeşil fasulyede verimlerin azalmasına neden oldu. Hava sıcaklıklarının azalması serada üretim yapan üreticilerin özellikle ısınma maliyetlerini artırdı, bu durum ürün fiyatlarında artışa neden oldu." -Kışlık sebzelerdeki fiyat artışının nedenleri- Açık alanda üretimi gerçekleştirilen ıspanak, pırasa gibi kışlık sebzelerde fiyat artışının önemli nedeninin, düşük hava sıcaklılarının bu ürünlere zarar vermesi olduğunu ifade eden Bayraktar, açık alanda kışlık sebze üretiminin yoğun olarak yapıldığı Bursa'da hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin altına düşmesiyle don olaylarının meydana geldiğini belirtti.
Bayraktar, mandalinadaki fiyat artışında, hasadın sonlarına gelinmesiyle aşırı yağışların mandalinaya zarar vermesine bağlı olarak ürün arzındaki azalmanın etkili olduğuna işaret etti.
Domatesteki fiyat düşüşüne de değinen Bayraktar, serada üretimi gerçekleştirilen domatesin bu aylarda üretiminin artmasının, ihracatın geçen yıla göre gerilemesinin ve iç piyasada talebin azalmasının düşüşe neden olduğunu kaydetti.
Bayraktar, limon fiyatlarının düşmesinde ise iç piyasadaki ürün arzı artışının etkili olduğuna işaret etti.
