Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde tarihi bir dönüm noktası olan İklim Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülmeye başlandı ve ilk 4 maddesi kabul edildi. Bu maddeler, yalnızca yasal bir zemin oluşturmakla kalmıyor; aynı zamanda tüm sektörleri ve bireyleri doğrudan ilgilendiren kuralları da beraberinde getiriyor. İşte, kamuoyunun merakla takip ettiği ve geleceği doğrudan etkileyen o ilk 4 madde...
1. Madde: Kanunun Amacı ve Kapsamı
İklim Kanunu’nun ilk maddesi, yasanın temel amacını ve hangi alanları kapsadığını belirliyor. Maddeye göre bu kanunun amacı; iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak, Türkiye’nin “net sıfır emisyon” hedefine ulaşmasını sağlamak ve iklim değişikliğine uyumlu bir toplum yapısı oluşturmak. Bu kapsamda, enerji, tarım, ulaşım, sanayi, bina ve atık sektörleri başta olmak üzere çok sayıda alanda kamu ve özel sektör için yükümlülükler tanımlanıyor.
2. Madde: Tanımlar
Bu maddeyle birlikte, iklimle ilgili kavramlar yasal metin içerisinde ilk kez açıkça tanımlandı. “Net sıfır emisyon”, “sera gazı”, “karbon yutağı”, “iklim riski”, “iklim değişikliğine uyum” gibi kritik kavramların tanımı yapılarak, uygulamada yaşanabilecek belirsizliklerin önüne geçilmesi hedefleniyor. Ayrıca, “yeşil finansman”, “iklim eylem planı” ve “doğa temelli çözümler” gibi yeni nesil çevre politikalarının temel terimleri de bu maddede yer aldı.
3. Madde: Genel İlkeler
İklim Kanunu'nun üçüncü maddesi, kanunun dayandığı temel ilkeleri sıralıyor. "Kirleten öder", "önleyici tedbir önceliklidir", "katılımcılık", "şeffaflık", "bilimsel veri temelli karar alma" ve "ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluk" gibi prensipler yasanın ruhunu oluşturuyor. Bu madde, çevre yönetiminde hesap verebilirlik ve sürdürülebilirliği esas alarak, yerel yönetimlerden merkezi otoriteye kadar tüm idari yapıların bu ilkeler doğrultusunda hareket etmesini zorunlu kılıyor.
4. Madde: Yetkili Kurum ve Kuruluşlar
Dördüncü madde, kanunun uygulanmasından ve koordinasyonundan sorumlu kurumları belirliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu sürecin ana yürütücüsü olarak tanımlanırken, ilgili bakanlıklar, valilikler, belediyeler ve kamu kurumlarının koordinasyon içerisinde hareket etmesi öngörülüyor. Aynı zamanda özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve üniversiteler de iklim politikalarının geliştirilmesinde paydaş olarak tanımlanıyor.
İlk 4 Maddeyle Yeni Bir Dönem Başladı
Bu maddeler, Türkiye'nin iklim politikalarında sadece yönünü değil, aynı zamanda yasal ve toplumsal altyapısını da dönüştürmeyi hedefliyor. Artık sadece çevre koruma değil; ekonomi, şehirleşme, tarım, sanayi ve bireysel yaşam biçimleri de bu yeni yasal çerçeveye göre şekillenecek. Yani bu kanun, sadece doğayı değil, hepimizin geleceğini doğrudan ilgilendiriyor.
