Bakan Işıkhan'dan açıklama
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, emeklilik sistemine dair önemli bilgiler paylaştı. Prim ve yıl şartlarında herhangi bir değişiklik yapılmayacağını vurgulayan Işıkhan, sistemin sürdürülebilirliği açısından mevcut dengenin korunmasının önemine dikkat çekti. Yeni bir emeklilik reformunun şu an için gündemde olmadığını belirtti.
Kademeli emeklilik sistemi nedir?
Kademeli emeklilik, belirli bir yaş ve prim gününü tamamlayan sigortalıların emeklilik hakkı kazanmasını sağlayan bir sistemdir. Emeklilik yaşı ve gereken prim gün sayısı, kişinin sigorta giriş tarihine göre kademeli olarak belirlenir. Bu sayede her sigortalı için eşit bir sistem yerine, giriş tarihlerine göre düzenlenmiş bir hak ediş süreci işletilir.
EYT düzenlemesi ve talepler
2023 yılında yürürlüğe giren EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olan yaklaşık 2 milyon kişiye yaş şartı olmaksızın emekli olma hakkı sağladı. Ancak belirtilen tarihten sonra sigortalı olanlar bu avantajdan yararlanamadı. EYT dışında kalan çalışanlar ise uzun yıllar daha çalışmak zorunda kalıyor. Bu durum, kademeli emeklilik talebini artırıyor.
2008 sonrası emeklilik koşulları
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurduğunda ve 7,000 prim gününü tamamladıklarında emekli olabiliyor. 30 Nisan 2008 sonrası sigorta girişi yapanlar için emeklilik yaşı ve prim şartı, çalıştıkları statüye göre farklılık gösteriyor. İşçi statüsündekiler için 7,200, memur ve esnaf statüsündekiler içinse 9,000 prim günü gerekiyor.
Emeklilikte eşitlik talebi
Emeklilikte yaş, prim ve yıl şartlarındaki eşitsizliklerin giderilmesi adına TBMM'ye çeşitli yasa teklifleri sunulmuş durumda. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay tarafından önerilen yasa teklifinde, memur ve esnaf için gereken 9,000 prim gününün işçilerle eşitlenerek 7,200 güne düşürülmesi öngörülüyor. Ayrıca, 1999-2000 yıllarında sigorta girişi olanların daha erken emekli olabilmesi için yaş şartlarının kadınlarda 49, erkeklerde 51 olarak belirlenmesi öneriliyor.
