Kendi başına bir konu edilebilecek bir de ekonomik etkileri vardır. Bunu iki ana başlık altında toplayabiliriz , “ bireye “ ve “örgüte “olarak adlandırabiliriz.

Mobbing’e Maruz Kalan Bireye İlişkin Etkiler ve Sonuçlar

İş yerinde psikolojik taciz noktasında en büyük zarara uğrayan ve etkilenen bireydir. Devamlı yapılan psikolojik tacizlerin etkileri, bireyin üzerinde yavaş yavaş oluşan birikimler ile zararlar oluşur. Bu birikimlerle birlikte aslında bireyin hem sosyal hem de ekonomik yönden önemli zararları vardır.

Sosyal açıdan baktığımızda, bir önce ki yazımızda birkaç tanesini yazmıştık. Yine de hatırlamak için bir tekrarlayalım. Sosyal açıdan, bireyin kendine olan güvenin azalması, imajının zedelenmesi, işyerinden dışlanmış olması, bireyin mesleki kimliği yitirmesi ve ailesinde ki yerini kaybetmesidir.

Bireyin sosyal açıdan uğradığı zararlar, zamanla ekonomik zararlara da dönüşmeye başlar. Öncelikle birey yaşamış olduğu ruh ve fiziksel bozukluk sonucu, sağlığı için alacak olduğu tıbbi destekler için yapacak olduğu harcamalar. Bireyin işten ayrılması sonucunda düzenli bir kazancın yok olması ve hemen iş bulamama durumu uğranılan ekonomik zararlardandır.

Baktığımızda ekonomik olarak zararları her ne kadar fazla olmuş olsa da asıl önemli olan nokta burada bireyin ruh ve fiziksel sağlığıdır. Bir noktadan sonra bireyin öz güvenin tükenmesinin yanı sıra öz saygısını da yitirir. Böylece alacak olduğu psikolojik tedavilerde ilaç kullanımına kadar gidebilir. Bu ilaç kullanımı da bireyin uzun süre işsiz kalması, hatta iş bulamaması anlamına gelmektedir. Bu da bireyi daha büyük çöküntüye yani maddi zarara uğratır.

 Örgüt Açısından Ekonomik Etkiler

Birey üzerinde yaratılan etkiler kadar, örgüt üzerinde de aşındırıcı sonuçları vardır. Mobbing örgüt açısında ekonomik etkiler yaratır. Baktığımızda şirketlerde daha iyi çalışan ya da deneyimli kişilere uygulanan psikolojik taciz ya da saldırı nedeniyle, bireyin işten ayrılmasına neden olurlar. Bu da şirketin ekonomik olarak harcama yapmasına neden olur. Deneyimli elemanın işten ayrılması sonucunda, işe yeni alacağı elemana verecek olduğu eğitim örgüt için bir ekonomik etkidir. Mobbing uygulanan birey sık sık hastalık izinleri aldığı görülür. Bu da maliyetleri yükseltir, verimliliği düşürür.

Diğer bir nokta da örgütlerin ödemesi gereken sosyal bedellerdir. İşyerinde çalışanlar, çalışma koşullarından memnun değillerse ve mobbinge maruz kalıyorlarsa bunu dışarıda ki insanlara anlatmaları olasıdır. İş yerlerinde böyle bir şeyin olması ve bunun dışarıya duyulması hem örgüt içerisinde hem de örgüt dışında zedeleyici bir durum oluşturur. Yani firmanın adının lekelenmesi demektir. Bunu firmalar çok göze alamazlar. Göz yumdukları takdirde deneyimli insanları yitirirler bu da iş gücü oranın artmasına ve güvensiz bir örgüt iklimine neden olur.

Mobbing işletmelerde uygulandığında, çalışanların işe karşı olan isteksizliği sonucunda verimlilik ve işe doyumluluğu açısından olumsuz etkileri olur. Bir şirkette bir kişiye uygulanan psikolojik taciz diğer çalışanları da etkileyecektir. Yani firmada mobbinge maruz kalanları gören diğer çalışanlar da bir gün kendi başlarına da gelebileceğini düşünerek örgüte olan güvenlerini yitirirler. Bu da işe isteksizliğini ve örgüte bağlılıklarını yitirir. Yani örgüte karşı tamamen bir güvensizlik ortamı oluşur.

SONUÇ,

Firmalar ve bireyler açısından baktığımızda tek ortak bir noktaya doğru yürüyebiliriz diye düşünüyorum. Bu ortak nokta da mobbing üzerine şirketlere ve bireylere ( topluma ) verilecek olan eğitimler olabilir. Hem birey açısından hem de şirket açısından daha sağlıklı bir süreç oluşur. Ne şirket ne de birey uygulanan psikolojik taciz sonucunda büyük zararlar ödemek zorunda kalmaz. Mobbing ‘ in yaşanmaması için önlemler alınmalı. Bir de yaşanılan sürecin ve olgunun adı konmalı. Bunlar yapıldıktan sonra toplum da bilgilendirilme sağlandığında bir zarar atlatılmış olur.

Bu yazıyı yazarken desteklerini esirgemeyen Yrd. Doç. Dr. Tarık Semiz’e teşekkürlerimi iletirim.