Değerli Aydınlılar,

Bundan bir iki hafta önce Efeler ilçemizde toplanamayan çöpler ile ilgili bir haber dikkatimizi çekmişti. Bunu görünce aklımıza İsveç’in yaşadığı bir sorunu aklımıza geldi. Bakın dünya nerelerde dolaşıyor biz nerelerde kısaca anlatmaya çalışalım.

Bizim öğrendiğimiz kadarı ile 10 nükleer santrali bulunan İsveç çöplerini geri dönüştürerek 250 bin evin elektriğini sağlıyor. Yaşanan sorun ise mizaha malzeme olur cinsten. Adamların çöpü bittiği için Norveç’ten çöp ithal ediyorlar. Üstüne de para alıyorlar!

Çöpten elektrik üretmek! Al sana kesintisiz ve yenilenebilir bir enerji kaynağı. Bizde evden çıkan çöp biter mi? Bitmez! Karton, gazete gibi tüm kâğıt ürünler, plastikler, teneke kutular,  piller, cam gibi malzemeler geri dönüşüme konu edildiğinden bu tip çöplerin henüz evdeyken dönüşüme hazır hale getirilmesi gerekir. Tabi bu daha katı atık ücretleri toplama konusunda bir karar varamamış bir ilde bazı eğitimlerin verilmesi ve hazırlık yapılması anlamına gelir ki tam bizim belediyelerin ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünün “arayıp da bulamadığı” bir durumdur! Öyle üç beş plastik, cam toplama kaplarını sağa sola koyup çevreye duyarlılık örneği sergilemek yetmiyor!

Geri dönüşüme bırakılan camlar,  dönüştürülebilen plastikler ve kağıtlar bu sayede çok daha az enerji tüketerek üretilmektedir. Bu maddeleri sıfırdan imal etmek hem çok pahalı hem de çevre için aşırı yük. Geri dönüşüm ile hammadde ithalatını düşürür, enerji verimliliğini arttırabilir, geri dönüşüm tesisleri ile yeni iş alanları açar, geleceğe dair kaynak sıkıntısını azaltırsınız. Sizin anlayacağınız değerlendirildiğinde ekonomik potansiyeli son derece yüksek bir kaynak her gün evimizde üretiliyor ve ekonomiye katılmayı bekliyor. Çöpten plastik, cam, kâğıt toplayıp rızkını temin edenlerin ne kadar önemli bir iş yaptığına dikkatinizi çekerim.

Aydın’ın bırakın inciri zeytinini çöpünü bile para ettiririz. Neden böyle bir modelleme yapıp bu il için devasa ekonomik değeri kullanıma almayalım? İllaki birilerine para mı ödemek gerekiyor? Bu il kendi dinamikleri ile harekete geçemez mi? Geri dönüşüm zinciri ile Türkiye’’ye örnek bir model olamaz mı? Cevabını da biz verelim. Bu şartlarda zor. Nedenine gelince. Bildiğiniz gibi Aydın’ın çöpünün bertaraf işleri bir şirkete verildi. Kısa adı EMAN LTD. Bu şirket 30 bin TL sermaye ile 29 yıllık bir ihaleyi aldı. Olsun. Aydın’ın çöpünü tonu 13,5 TL karşılığı bertaraf etmeye başladı.Ne hikmetse bu şirket işlerini bir ay sonra EGE EMAN AŞ ye devretti.Gerçi iki şirketin kurucuları aynı ama bu şirketin sermayesi 10 milyon TL. İhale şartnamesine göre 6 Mw’lık bir elektrik üretim tesisi de yazılmış da santralin ne zaman yapılacağı yazılmamış. Yani şirketin canı isteyene kadar Aydın’ın çöpleri “komposto” olmaya bizlerde bolca para bayılmaya devam edeceğiz. Aydın Büyükşehir’de elektrik üretiminden alacağı yüzde 7 payı biraz bekleyecek! Şirketin 29 yılda kazanacağı para kötümser bir hesapla 300 milyon TL civarı. Fena para değil hani!

Çöpü geri dönüştürmek marifet bunu yapabilmek daha büyük bir maharet. Aydın Büyükşehir Belediyesi bu ihaleden ne ummuştur bilemem de İsveç’te olanları öğrenince çöplere bakıp önce EMAN sonra EGE AMAN, en sonunda da AMAN AMAN diyeceğiz galiba!

Memleketler parasızlıktan değil ahlaksızlıktan çökerler. CICERO

Son not:2015 rakamları ile İsveç’in milli gelirinin kişi başı 49 bin 690 Türkiye’de 9 bin 177 dolar.