28 Mayıs 2023’teki Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turundan sonra herhangi birisine, yerel seçimde CHP’nin %38 oy oranına ulaşarak birinci parti olacağını, AKP ve MHP’nin güç ve belediye kaybedeceğini, İstanbul ve Ankara’da, seçime ittifaksız giren belediye başkanlarının açık ara yeniden seçileceğinizi söyleseniz, hayal aleminde yaşadığınız yanıtını alırdınız. Ancak 31 Mart seçimlerinde tam da bunlar oldu.
2023 seçimlerinden ağır bir yenilgi ile çıkan CHP’de Kemal Kılıçdaroğlu, güven tazelemek umuduyla girdiği kongrede, Özgür Özel’e karşı kaybetti ve CHP tarihine Bülent Ecevit’in İsmet İnönü’nün koltuğuna oturduğu kurultayın ardından, kongre kaybeden ikinci genel başkan olarak geçti.
Koltuğa oturan Özel, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu sayesinde seçimi kazandığı, İmamoğlu’nun İstanbul Belediyesi’ni yeniden kazanamaması hâlinde koltuğu alacağı sözleriyle karşılandı. Lider olmadığı, bu heyecanı yaratamadığı iddia edildi. Ancak Özel, girdiği ilk seçimde 1977’den bu yana ilk kez CHP’yi birinci parti konumuna taşıdı.
CHP ile yolları ayıran İYİ Parti’nin, çok değil yaklaşık 10 ay önce yapılan seçimde ipi göğüsleyen AKP ve MHP’nin de 31 Mart hesapları tutmadı. Sadece 10 aylık bir sürecin ardından siyaset yeniden biçim değiştirdi.
Revizyon beklentisi
Şimdi CHP’nin geçen yıl bulunduğu pozisyonda farklı partiler var. Önlerinde bir seçim olmadığından stresleri daha az ancak politik atmosfer, bu partiler için de değişimin kaçınılmaz olduğunu gösteriyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, partisinin girdiği 17 seçimin ardından ilk kez bir seçimde ikinci parti konumuna düşmesini etraflı biçimde inceliyor. Kamuoyuna seçimden “güçlü” bir görüntü ile çıktıkları mesajları vermesine karşılık gelen bilgiler, başta büyükşehirler olmak üzere her kent ile ilgili kapsamlı raporlar istediği yönünde.
Buna paralel olarak, öncelikle genel merkezde ve teşkilatlarda, daha sonra da kabinede revizyon yapması bekleniyor. Çok sayıda il başkanının değişmesine kesin gözüyle bakılıyor. Partinin vitrini, seçim işlerinden sorumlu isimler de değerlendiriliyor. Erdoğan’ın, partinin Meclis performasından da memnun olmadığı konuşuluyor.
Gündem anayasa
Buna paralel olarak AKP’nin gündeminde ekonomi ve yeni anayasa çalışmaları var. Yeni anayasa çalışmaları en az ekonomi kadar önemseniyor. AKP’nin, bu sayede toplumun önüne, 12 Eylül Anayasası’nı değiştiren parti olarak çıkmak istediği belirtiliyor. Bununla birlikte, 22 yıllık iktidarın ardından kurulan düzenin anayasal hale getirilmesi isteği de önemli bir motivasyon.
Ancak yeni anayasa başarılamazsa, Meclis’teki sağ partilerin desteğiyle mini bir anayasa paketinin geçirilmesi ve pakette Erdoğan’ın erken seçime gidilmeksizin sonraki dönem adaylığının da garantiye alınması amaçlanıyor.
Ekonomi konusunda ise Erdoğan, tam yetki verdiği Mehmet Şimşek’ten somut sonuçlar istiyor. Şimşek’in bu konudaki tek şansı, önünde seçimsiz bir dönemin bulunması…
İYİ Parti karmakarışık
Genel Başkan Meral Akşener’in aday olmayacağı olağanüstü kurultaya hazırlanan İYİ Parti’de, en şanslı isimler olarak Koray Aydın ve Musavvat Dervişoğlu gösteriliyor. Akşener’e yakınlığıyla bilinen Dervişoğlu, “vekaletçi” iddialarını sert bir dille yalanladı. Aydın ise Akşener’den bütünüyle bağımsız bir politika vaadinde bulunuyor. MHP kökenli olan Aydın’ın genel başkan seçilmesi halinde partinin merkez sağa yerleşme hedefinden iyiden iyiye sapabileceği de kulislerde konuşuluyor.
AKP ve MHP’nin genel başkanlığı sürdürmesini istediği Akşener’in siyaseti bırakıp bırakmayacağı henüz belirsiz. Kulislerde, kurultay yaklaştıkça farklı gelişmelerin görülebileceği de iddia ediliyor.
CHP rahat
Seçimden başarıyla çıkan CHP ise en rahat parti. Genel Başkan Özgür Özel, bu sonuçlarla uzun vadeli planlarını uygulama ve hareket şansı bulmuş durumda. Özel’in bu süreyi değerlendirerek CHP’yi merkez parti konumuna iyiden iyiye yerleştirmeyi hedeflediği belirtiliyor. İktidarın CHP ile ilgili yarattığı algıyı kırmak ve CHP’nin görece güçsüz olduğu illerde güçlü çalışmalar yapmak hedeflerden bazıları.
DEM’de kayyum tedirginliği
Yerel seçimde kayyum atanan belediyelerin çok büyük bölümünü yeniden kazanan ve belediye sayısını yükselten DEM Parti’nin tedirginliği ise sürüyor. Yeniden kayyum atanma ihtimalinin dillendirilmesi, bu ihtimalin sürekli olarak diri tutulması DEM Parti’yi tedirgin ediyor. Partide, buna karşı alınabilecek önlemler ve atılacak adımlar konuşuluyor.
