Aydın ili, Efeler ilçesi, Veysipaşa Mahallesi, Sakarya Caddesinde bulunmaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda eğimli bir alanda, bodrum üzerine iki katlı olarak inşa edilmiştir. L biçimli kütleye sahip binada inşa malzemesi olarak taş ve tuğla kullanılmıştır. Üzeri oluklu kiremitle kaplı çatı ile örtülüdür. Doğu yönünde bahçesi ve bahçenin içerisinde yuvarlak şekilli havuzu mevcuttur. Güney cephesi ana cephe şeklinde düzenlenmiştir. Girişi basık kemerlidir. Cephe köşelerinde pilastrlar bulunur.
Katlar arasındaki silme, katları daha belirgin hale getirmiştir. Eserin birinci katında pencereler dikdörtgen şekillidir ve süslemesi bulunmamaktadır. İkinci katında yer alan pencereler de dikdörtgen şekilli olup kenarları sıva ile çerçevelenmiş ve kemer alınlıkları silmelerle kademelendirilmiştir. Zemin katı iç sofalı plan tipindedir, odaların tabanı ve tavanı ahşap malzeme ile döşelidir. Zemin kattan birinci kata ahşap merdiven ile çıkılmaktadır. Birinci katta zemin kat gibi iç sofalı plan tipindedir. Odaların tüm tavan döşemesini çevreleyen testere dişi formlu süsler yer alır. Güneybatı yönde bulunan odada tavanla duvarın birleştiği bölümde zikzak şekilli ahşap silme süsleme yer alır. Kuzeybatıda bulunan odada aynı uygulamaya yer verilmiştir Evin inşa kitabesi bulunmamaktadır. Süsleme ve mimari özelliklerinden 20. yüzyıl ilk yarısına, yani Erken Cumhuriyet Dönemine tarihlendirebiliriz.
Tapu kaydında kadastro tarihi olarak 1932 yılı geçmektedir. Bu tarihte konak Mehmet oğlu Bosnalı İbrahim’e aittir. 1939 yılında ise tapu kaydında Fatma Bosnalı, Hayrettin Bosnalı, Mehmet Bahaettin Bosnalı, İsmail Bosnalı, Hüseyin Bosnalı isimleri görülmektedir. 1952 yılında muhtemelen hisse satışı olan konutun 2006 yılından itibaren kayıtlarında, Mehmet Bahaettin Bosnalı adı geçmektedir. 07.09.2010 tarihinde intikal nedeniyle Cedide Abalıoğlu (Mehmet Bahaettin kızı), Eyüp Sabri Şahin (Şahin Cengiz oğlu), Ayşegül Şahin (Şahin Cengiz kızı), Emre Şahin (Şahin Cengiz oğlu) adları yer almaktadır. Soyadları Bosnalı olan konağın sahipleri, 1870’li yıllarda Yugoslavya’dan Aydın’a gelmiştir. Sadece Bosnalı ailesinin yaşadığı konak, 1989 yılında yangın geçirmiş ve 1990 yılından itibaren terk edilmiştir.
Yapı, plan tipi, süsleme ve mimari özellikleri açısından Efeler ilçemizde bulunan Erken Cumhuriyet Dönemine ait birçok konut ile benzerlik göstermektedir. Konak, o dönemde yakılıp yıkılan kentimizin yeniden yapılanma dönemindeki birçok bina ile benzer özellikler taşımaktadır. 3. Derece arkeolojik sit alanında bulunan yapı, 2004 yılında tescillenmiştir. Efeler Belediyesi tarafından 20.01.2015 tarihinde 176.700.00 TL’ye kamulaştırılmıştır. Konağın restorasyon çalışmaları 20.06.2016 tarihinde başlamış olup, tamamlanma aşamasına gelmiştir.
Aslında bu konak ile ilgili Eğitim Müzesi çalışması ben, Mehmet Özçakır ve Ahmet Varlık isimli rehber öğretmen tarafından Aydın Eski Eserleri Sevenler Derneği olarak 2013 yılında yapılmış, ancak son aşamada bürokrasiye takılmıştır.
Konak, restorasyonu tamamlandıktan sonra Aydın tarihi ile ilgili eserleri barındıracak, Aydın tarihi ile ilgili araştırma yapacaklara çalışma alanı özelliğine kavuşacaktır. Umarım yapı bu özellikleri ile Aydınımıza uzun yıllar hizmet edecektir. Bu vesile ile konağın kamulaştırmasını ve restorasyonunu sağlayan Efeler Belediyesi’ne teşekkür ederim.
Tarih Milletlerin tarlasıdır. Her toplum geçmişte bu tarlayane ekmişse gelecekte onu biçeceklerdir. (Voltaire)
Aydınpost ANDROID'de TIKLA İNDİR! Aydınpost APPSTORE'da TIKLA
