Uzun süredir '4 gün mesai, 3 gün tatil' sistemi gündemdeydi. Birçok Avrupa ülkesi bu sistemi 2015 yılından beri demeye başladı. Türkiye'de çalışanlar ise böyle bir sistemin uygulanabileceğini düşünmüyordu. Ancak ilk kez bir Türk şirketi haftada 4 gün mesai uygulamasına geçtiğini duyurdu. Şirketten yapılan açıklamada, 'Haftalık izin uygulamasının, çalışan bağlılığı, verimlilik, motivasyon ve iş-yaşam dengesi alanlarını yüzde 85’in üzerinde desteklediği tespit edildi.' ifadeleri kullanıldı. Peki 4 günlük çalışma sistemi yaygınlaşır mı? Hangi sektörlerde uygulanabilir? İşte çalışanların yakından takip ettiği konun detayları...
Pandemi ile birlikte çalışma hayatında önemli değişiklikler oldu. Bunlardan en önemlisi uzaktan çalışma sisteminin birçok sektörde uygulanmaya başlaması oldu. Çalışma saatlerinde yapılan değişiklikler ve sonrasında bazı firmaların tatil günlerini arttırması ile haftada 4 gün mesai konuşulmaya başladı.
Haftada dört gün çalışma dünyada hızla yayılıyor. Almanya ve Belçika bu konuda öncülük ediyor. Türkiye'de 4 günlük mesaiye geçilir mi? Sorusu sorulmaya başlamışken bir Türk şirket haftada 4 gün mesai, 3 gün izin sistemine geçti.
Peki Türkiye’de 4 gün mesai uygulaması daha da yaygınlaşır mı? Mesai saatlerinin düşürülmesi şirket ve çalışanları nasıl etkiler? Konuyla ilgili merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, açıkladı. Bayram Milliyet'te yer alan konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Esnek çalışma modeli bir önceki Çalışma Bakanı zamanında gündeme alınan bir konuydu. Hibrit çalışma, esnek çalışma şeklinde bazı çalışma modelleri var. Bu modeller bazı Avrupa ülkelerinde uygulanıyor.
Türkiye’den bir firma da buna ilişkin 4 günlük mesaiye geçti. 4 günlük mesaide 1 gün tatil oluyor ve cumartesi, pazar günleri çalışılmıyor. Bu şirketlerin çalışma yapısı ile alakalı bir uygulamadır.
4 GÜN MESAİ UYGULAMASI ŞİRKETLERİ NASIL ETKİLER?
Türkiye’deki şirketlerin çoğunun emeğe dayalı olduğu ve bizzat işçinin çalışma usulüne dayandığı için şu an 4 günlük çalışma modeli bizim üretim kapasitemizi düşürecektir. Buna ayak uydurabilen firmaların teşviklere ihtiyacı var.
Türkiye’de yaygınlaşabilmesi için özellikle teknoloji sektöründe buna ilişkin bir adım atılabilir. İstanbul’da özellikle pandemiden sonra cuma günleri trafik neredeyse yarı yarıya azalıyor. Bunun nedeni hizmet sektöründe çalışanların evlerden çalışabilmesidir. Çalışanlar uzaktan, evden çalışmak sureti ile işlerini halledebilir hale geldiler.
‘OFİSE GİTMEDEN İŞLERİNİ HALLEDEBİLİYORLAR’
Pandemi ile beraber hayatımıza online toplantılar geldi. Bu yolla birlikte çalışanlar artık ofise gitmeden işlerini halledebiliyorlar. Bazı işletmeler iş yeri kiralama, iş yerinin giderine katlanmak, çalışanları iş yerine getirme maliyeti gibi durumları düşününce bazı günleri tatil etti veya esnek çalışma modeline geçti.
HANGİ SEKTÖRLERDE 4 GÜN MESAİ UYGULANABİLİR?
Şu anda 4 günlük çalışma modeli hizmet sektöründe uygulanabilir. Bunu uygulayan firmalara ekstra teşvik verilmesi gerekir. Çünkü her bir çalışan işine gidebilmek için taşıtına biniyor, yolculuk yapıyor. Karbon ayak izi kapsamında Türkiye’nin almış olduğu önlemler var. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan alınan krediler var.
Karbon ayak izinin azaltılması kapsamında devletimiz bir destek görebilir. Bu desteği de devletimiz işverenlere yansıtabilir. Özellikle sanayi kesimi için şu anda 4 günlük mesai uygulanması oldukça zor gözüküyor.
MESAİ SAATLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ ÇALIŞANI NASIL ETKİLER?
Türkiye’de mesai saatlerinin düşürülmesi çalışanları olumlu etkiler. Çalışanların mesai saatlerini azaltıp daha da etkin çalışması sağlanabilir. Çalışanlar gün içerisinde ekstra bir işleri olduğunda izninden kullanmak ya da rapor almak durumunda kalabiliyor.
Günlük yarım saat veya haftalık 2 saatlik bir izin verilse bu izni çalışan istediği bir günde kullansa iyi sonuç alınabilir. Bunu uygulayan bazı işletmeler var. Haftalık belli günlerde çalışan istediği bir saatte iznini kullanabiliyor. Bu çalışanlara olumlu yansır
MESAİ SAATLERİNDE AZALMA ÇALIŞAN MAAŞINI DÜŞÜRÜR MÜ?
Asgari ücret saatlik olarak belirleniyor. Çalışılmayan günler için eğer işveren tatil yaparsa maaş vermeme hakkı var. Türkiye’de 4 gün mesai saatine geçen işveren ücretleri düşürmeden bu uygulamayı yaptı.”
4 GÜNLÜK ÇALIŞMA SÜRESİ ÇALIŞAN PERFORMANSI VE İŞ VERİMLİLİĞİNİ ARTIRDI MI?
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Aksa Akrilik Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Cengiz Taş, milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamalarda şu ifadeleri kullandı:
“Aksa Akrilik olarak Türkiye'de bir ilki gerçekleştirerek haftada 4 gün çalışma sistemini kalıcı hale dönüştürdü. Uygulama, çalışma süreçlerimizi daha etkili hale getirirken, çalışma arkadaşlarımızın iş-yaşam dengesini ve esnek çalışma ortamını destekleyerek çalışan bağlılığına da katkı sağladı. Ayrıca, bu adım Türkiye'de bu uygulamayı hayata geçiren ilk kurumsal şirket olarak iş hayatının geleceği ve sürdürülebilirliğine yönelik öncü bir adım olarak değerlendirildi.
Pilot çalışma dönemi sonrası yapılan anket sonuçlarına göre haftalık izin uygulamasının, çalışan bağlılığı, verimlilik, motivasyon ve iş-yaşam dengesi alanlarını yüzde 85’in üzerinde desteklediği tespit edildi. Bu olumlu sonuçlar, uygulamanın çalışanlar arasında destek bulduğunu ve şirket içinde iş birliğini ve ekip ruhunu güçlendirdiğini gösterdi.
Uygulama, çalışanlar arasında iş-yaşam dengesini, esenliği, ruhsal ve fiziksel sağlığı desteklerken bir yandan da motivasyonlarını ve verimliliği artıran, geleceğin iş yaşamında fark yaratacak yenilikçi bir yaklaşıma sahip. Verilere göre haftalık izin kullanım oranı yüzde 93,8 olarak kaydedilmiş, bu da çalışanların uygulamayı benimsediğini ve yüksek bir kullanım oranına sahip olduğunu gösteriyor.
Haftada 4 gün mesai yapan çalışanlarımız, yine önceki gibi 08:00- 17:00 saatleri arasında çalışmış, haftada 1 gün de izin kullanmıştır. Haftada 4 gün mesai nedeniyle çalışan sayısında bir artışa gidilmeden var olan norm kadrosuyla süreci yönetiyoruz.”
