Van ve ilçelerini harap eden 7.2'lik depremin ardından acı gerçekler gün yüzüne çıkıyor. Yüzlerce vatandaşın hayatını kaybettiği Erciş’te, binaların yapım aşaması acı bir tabloyu gözler önüne serdi. Erciş’te bina yapanların çoğunluğunun maddi gerekçelerle kendi evinin müteahhitliğine soyunması, "tabut evlere" yol açtı. Yapı denetiminin de sıkı yapılmaması veya görmezden gelinmesiyle de vahim bilanço oluştu. Vatandaşların, binaların proje çizimi için kapısını çaldığı müteahhitlere "denetim" için "masraflı" diyerek yüz çeviriyor. Adını vermek istemeyen ve Erciş’te müteahhitlik yapan bir kişi, yürek burkan gerçeği anlattı. İşte Z.Ç.Y adlı müteahhidin kendi cümleleri ile tabut ev gerçeği...
BURADA HARKES MÜTEAHHİT
"Ben 6 sene Erciş’te müteahhitlik yaptım. Ama yapılan yanlışlar, denetimsizlik nedeniyle 3 sene önce burada bina yapmayı bıraktım. Çünkü sağlıklı olmuyor ve insanların günahına girmek istemiyorum. Bizim burada herkes müteahhit. Yani bir bina yapılacaksa ya taşerona veriyorlar ya da eline malayı alan kendisi yapıyor. İşi bıraktım çünkü bir keresinde mühendise çizdirdiğimiz projede, evin bir yerinde kiriş vardı. Ama taşeron bana ‘Demiri fazla o kadar çok’ diyerek yapmayacağını söyledi. Tabi ki öyle olmayacağını ve yapması gerektiğini söyledim. Yaptırdım ve bugüne kadar yaptırdığım 100’ün üzerinde binanın tamamında da hem projeye hem de zemin etüdü şartlarına uydum. Ama herkes maalesef böyle yapmıyor.
MÜHENDİSİN HABERİ OLMUYOR
Hala elle beton döküyorlar. Bir de belirlenen bir kat irtifası var. Ama özel mülklerin çoğunun üzerinde kaçak bir kat vardır. Ayrıca denetim namına bir şey de yapılmıyor. Yani denetimsiz şekilde yapılan binaları bazıları mühendise gösteriyor. Ama birçok kişi projenin ardından 300 ila 500 lirayı ‘masraf olur’ diyerek vermiyor. Yani 300 lira için canlarından oluyorlar. Yapı denetimi falan da gelmiyor. Taşeron da kafasına göre yapıyor. Demirden demire mühendis getirebiliyor ama mühendisin inşattan haberi dahi olmuyor. Eli mala tutan herkes kendi evini yapıyor. Ama maddi imkansızlar insanları bu yöne sevk ediyor ve maalesef ev yapıp altına giriyor çünkü gücü yetmiyor. Müteahhit denilenlerin çoğu da nalburluktan kazandıkları parayla bu işe soyunuyor.
YIKILAN BİNALARA OTOPSİSİ
Van ve ilçelerini 7.2 ile yıkan depremin ardından Van ve Erciş Cumhuriyet Başsavcılıkları binaların fiziki yapısıyla ilgili soruşturma açtı. Soruşturma kapsamında uzman mühendislerinde aralarında olduğu bilirkişi heyeti, yıkılan binaları tek tek inceleyerek demir ve beton örneklerinden örnekler almaya başladı. Numuneler, üniversitelere gönderilecek. Üniversitelerde oluşturulan uzman ekip, kullanılan malzemenin türü ve ağırlığını inceleyecek. İncelenen enkaz örneklerinden 'çürük' ve 'eksik malzeme' kullanıldığı tespit edildikten sonra enkaza dönen binaların otopsi raporu kimin çürük bina yaptığı veya eksik malzeme kullandığı belirlenecek. Daha sonra yaptırdığı binalarda sorun tespit edilen muteahitler hakkında işlem yapılacak.
Dere kumu kullanılmış
Deprem bölgesinde incelemelerde bulunan İstanbul Üniversitesi (İÜ) Doğal Afetler Arama Kurtarma (İSÜDAK) ekibi, ilk teknik raporunu yayımladı. ''Depremden etkilenen binalar üzerinde yapılan incelemeler sonucunda, hasarlı binaların genelinde beton kalitesinin düşük, betonarme donatı detaylarının hatalı ve işçilik kalitesinin kötü olduğu görülmüştür'' denilen raporda, özellikle betonarme elemanlarda elenmemiş dere kumu kullanıldığı ve kullanılan agreganın nizami olmadığının tespit edildiği belirtti.
