ÖTV ve KDV indirimleriyle başlayan canlılığın sona ermesi ile sanayi üretiminde gerilemeye neden oldu. Bu hafta ise sanayide eylül ayı kapasite kullanım oranı verileri ve temmuz ayı işsizlik oranı iki önemli veri olarak dikkat çekecek. İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Eylül ayında, Ağustos ayına göre 0,4 puan artarak yüzde 70,1 seviyesine yükseldi. Oran, geçen yılın aynı ayına göre 9,7 puan azaldı.

DEVLET DE ÖZEL DE ÇÖKTÜ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 'İmalat Sanayinde Eğilimler Eylül 2009' sonuçlarını açıkladı. 2008 yılı Eylül ayında yüzde 79,8 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı, bu yılın Eylül ayında 70,1 seviyesinde gerçekleşti. Aylık bazda kapasite kullanımı Eylül ayında geçen yıla göre devlette 24.5 puan azalarak yüzde 69.9 olurken, özel sektörde ise 8 puanlık bir gerilemeyle yüzde 69.9'a indi.

İÇ PAZARDAKİ TALEP AZLIĞI YAKTI

2009 Eylül ayında, iç pazarda yaşanan talep yetersizliği, işyerlerinin tam kapasite ile çalışmamasının en önemli nedeni oldu. Endekse göre iç pazarda talep yetersizliği yüzde 53 ve dış pazarda talep yetersizliği yüzde 31,2 oranında etkili olurken krizin en çok vurduğu sektörlerden motorlu araçlarda kapasite kullanımı Eylül ayında geçen yılın aynı aynı ayına göre 17.4 puan azalarak yüzde 62.3'e geriledi. Yıllık bazda bakıldığında ağustos itibariyle 22 sektör içinde kapasite kullanımında artış yaşayan yalnızca üç sektör oldu.


Toparlanma düşük kaldı


Kapasite kullanım oranı (K.K.O) aralıkta yüzde 64.7, ocakta yüzde 63.8'le krizde dip seviyesi gördü. Temmuzda yüzde 72.3 ve ağustosta yüzde 69.7 olarak teyit edilen kapasite kullanımı oranına ve uygulanan vergi teşviklerine rağmen krizin ilk aylarının seviyelerine ulaşsa da önceki yüzde 80 seviyelerine gelemedi. Böylece şubattan itibaren, geçen yılki oranları yakalayamamakla birlikte, artış trendine giren kapasite, ağustos ayında 2.6 puanlık bir gerilemeyle tersine dönüş sinyalleri vermeye başladı. Eylül ayında ise endekste yalnızca 0.4 puanlık bir toparlanma gözlendi. İşyerlerinde 2009 yılı eylül ayı üretim miktarı bir önceki aya göre yüzde 5.5 arttı.


Yüzde 80'ler gelecek yıldan başlar


Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, kapasite kullanım oranlarında toparlanmanın başladığını belirterek, '2010 yılı içinde yeniden yüzde 80'lerdeki kapasite kullanım oranlarını yakalayacağımızı düşünüyorum' dedi. Kapasite kullanım oranlarının beklentilerin belki biraz altında olabileceğini ama bir trend üzerinden değerlendirme yapmak gerektiğini ifade eden Ergün, 'Ağustos ayında bir kırılma oldu ama o geleneksel ağustos kırılmasıdır. Eylül ayında yeniden bir toparlanmanın başladığını görüyoruz, ama bu yavaş bir toparlanma oldu. Yüzde 60'lara kadar düşen kapasite kullanım oranları yüzde 70'lerin üzerine çıkmış bulunuyor' diye konuştu./yeni şafak