Evlerde ve dışarıda afiyetle yediğimiz yiyeceklerin hangi kaplarda pişirildiğine ve hangi kaplarda servis edildiğine dikkat ediyor muyuz?

Alüminyum folyo, yiyeceklerin saklanması ve pişirilmesinde mutfağımızın vazgeçilmezidir. Ateşe dayanıklı olması nedeniyle bizlere kolaylık sağlayan alüminyum folyo, bazı maddelerle bir araya geldiğinde reaksiyona geçip çözülebiliyor. Özellikle sıcak, sulu, asitli yiyeceklerin uzun süre alüminyum folyoya maruz kalması ve ısı ile beraber gıdanın alüminyum ile temas etmesi halinde gıdalara alüminyumun migrasyonu, nüfuz etmesi söz konusu olabiliyor. Gıdaların alüminyum emmesine neden oluyor.

Yiyeceklere geçen alüminyumun zararları neler?

Başta kemik hastalıkları olmak üzere alzheimer gibi nörolojik hastalıklara yol açtığı belirtiliyor.

Ondokuzmayıs Üniversitesi (OMÜ) Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sadettin Turhan, yürüttüğü bir çalışma sonucunda alüminyum kaplarda pişirilen yemeklerin sağlık yönünden sakıncalı olduğunun anlaşıldığını iddia etti.

Turhan, Türkiye'de özellikle kırsal kesimlerde alüminyum kapların hala yaygın olarak kullanıldığını, alüminyum folyonun da özellikle fırında yemek pişirilirken vazgeçilmez pişirme materyallerinden biri olduğuna dikkati çekti. Alüminyumun doğada en çok rastlanılan elementlerden biri olduğunu belirten Turhan, alüminyumun zararlı etkileri üzerine yapılan araştırmaların, fazla miktarda alınan alüminyumun başta çeşitli kemik hastalıkları olmak üzere, alzheimer gibi nörolojik hastalıklara yol açtığının, diyaliz hastaları için ise son derece sakıncalı olduğunun tespit edildiğini anımsattı.

Özellikle kırmızı ve beyaz etlerin alüminyum kaplarda ve alüminyum folyoyla pişirilmesi durumunda yiyeceklere ne kadar alüminyum geçtiğini tespit etmek için çalışma yürüttüğünü kaydeden Turhan, araştırma sonucunda yüksek ısı ve bekleme süresine bağlı olarak yiyeceklere alüminyum geçtiğini tespit ettiğini söyledi.

Turhan, özellikle fırın yemeklerinde kullanılan alüminyum folyonun yerine yağlı kağıdın kullanılabileceğini de belirtti.
Memorial Hastanesi Dahiliye Uzmanı Prof. Dr. Birsel Kavaklı, alüminyumun başta alzheimer olmak üzere anemi, kemik erimesi, zeka geriliği, kanser gibi birçok hastalığa neden olabileceğini dile getirdi. Kavaklı, "Besinlerde alüminyum artması, vücudumuz için çok gerekli olan kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum gibi minerallerin emilimini azaltır.'' diye konuştu.

Alüminyum folyoların sağlığa çok zararlı olduğunu ifade eden Beslenme ve Diyet Uzmanı Seyran Tombul ise besinlerin saklanmasında yağlı kâğıtların kullanılması gerektiğini vurguladı.

Folyo kullanırken nelere dikkat etmeli?

•Alüminyum folyoyu, asitli (yoğurt, limon sıkılmış et ve ürünleri gibi), yüksek sıcaklıkta pişirilen ve uzun süre dondurarak muhafaza edilen gıdalarda kullanmayın.

•Alüminyum kaplar yerine paslanmaz çelik kaplar, folyo yerine de yağlı kâğıt ambalajları tercih edin.

•Folyoya ısıtma işlemi uygulamayın.

•Balık, et gibi yiyecekleri alüminyum folyoya sarıp fırında pişirmeyin. Çünkü yüksek ısı ve yiyeceklerin pişirilmesi esnasında çıkan kimyasal içerikli buhar, alüminyum folyo ile reaksiyona girebilir.

•Alüminyum folyoya sarılıp saklanacak gıdalar, çok tuzlu, ıslak ya da limonlu olmamalı.

Alüminyum kaplar hastalık kaynağı

Gümüşhane Tarım İl Müdürlüğünden yapılan yazılı açıklamada alüminyum kapların başta Alzheimer hastalığı olmak üzere kemik erimesi, zeka geriliği hatta kansere neden olacağı bildirildi.

Tarım İl Müdürlüğü alüminyum kaplar için yaptığı yazılı açıklamada şu görüşlere yer verildi: “Alüminyum kaplar ısıyı son derece iyi iletmesine rağmen zararları araştırma yapıldıkça ortaya çıkmaktadır. Alüminyum diğer pek çok metalde olduğu gibi temas ettiği besine geçebilir G asitli besinlerle temasta bu geçiş daha fazla olmaktadır. Son yıllarda alüminyumun Alzheimer hastalığının oluşumunda etken olduğu konusunda araştırma yapılırken bu hastaların beyin dokusunda yüksek miktarda alüminyum birikimi olduğu tespit edilmiştir. Besinlerde alüminyum artması için çok gerekli olan kalsiyum demir, fosfor, magnezyum gibi minerallerin vücuda yarayışlılığını azaltır. Bu nedenle alüminyum kaplarda hazırlanan yemekleri tüketenlerde başta Alzheimer hastalığı olmak üzere anemi, kemik erimesi, zekâ geriliği hatta kansere bile neden olabileceği araştırmalar sonucu tespit edilmiştir.

Gıdalarda alüminyum tehlikesi gıda sektöründe üretim ve sunum aşamalarında kullanılan malzemeler, insan sağlığını doğrudan ilgilendiriyor.

Türkiye'de gıda üretimi ve satışı yapan çok sayıda iş yerinde kullanılan alüminyumdan imal edilmiş malzemelerin ciddi hastalıklara yol açtığı ileri sürüldü. KamuSen'e bağlı Türk Sağlık-Sen İzmir 1 No'lu Şube Başkanı Ahmet Doğruyol'un açıklamaları ve sendika üyelerinden Veteriner Hekim Yekta Ünsal'ın yaptığı araştırmanın sonuçları, bu iddiaların temelini oluşturuyor.

Vücutta doğal olarak bulunan bazı metallerin insan sağlığına yararları olduğunu söyleyen Veteriner Hekim Yekta Unsal ise, "Demir kansızlığı önler, çinko enzim reaksiyonunda yer alır. Metallerin normal olarak vücutta bulunma oranı çok düşüktür. Bulunma oram yükseldiği takdirde, vücutta toksik etki yapmaya başlarlar" şeklinde konuştu. Alüminyum, arsenik, kadmiyum, kurşun, civa ve çinko gibi ağır metallerin insan sağlığı üzerinde ciddi zararlı etkiler oluşturacağına vurgu yapan Veteriner Hekim Unsal, "Yapılan deneyler göstermiştir ki, alüminyumun bitkiler, hayvanlar ve insanlar üzerinde yaptığı zararlı etkiler önemsenmeyecek düzeyde değildir. İnsan hayatı açısından ele alındığında, günlük hayatımızda sıklıkla kullandığımız alüminyum, hücrelerde farklı bileşikler meydana getirerek oldukça zararlı bir etkide bulunmaktadır. Alüminyumun sürekli alımıyla beyin hücrelerinde birikimi ciddi beyin rahatsızlıklarına, alzheimer, parkinson, amiotrofik lateral sklerozis ve lou gehrig's gibi hastalıklara yol açmaktadır" diye konuştu.

Türkiye'nin hemen her yerinde gıda üretimi yapan iş yerlerinde daha ucuz olduğu için alüminyum malzemeden imal edilmiş ekipmanların kullanıldığını anlatan Veteriner Hekim Yekta Unsal, "Yurtdışında 1970'li yıllardan itibaren alüminyum malzemeler gıda sektöründen çekilmiştir. Bizde halen gıdaların üretiminde ve sunumunda büyüklü küçüklü pek çok mağaza, market ve işyerinde alüminyum malzemeler kullanılmaktadır.” dedi.

AĞIR METAL TEHLİKESİ

Vücutta doğal olarak bulunan bazı metallerin sağlığımıza yararları vardır. Örneğin demir kansızlığı önler,çinko ise 100’den fazla enzim reaksiyonunda yer alır. Metallerin normal olarak vücutta bulunma oranı çok düşüktür. Bu oran yükseldiği takdirde, vücutta toksik etki yapmaya başlarlar.

Ağır metaller, yoğunlukları suyun yoğunluğunun en az 5 katı daha fazla olan metallerdir. Bunlar vücudumuz tarafından işlem göremez ve vücutta birikirler. Ağır metallerin vücutta hiçbir fonksiyonu yoktur ve vücut için zararlıdırlar.

Alüminyum

Alındığı kaynaklar: Alüminyum mutfak kapları,alüminyum folyolar...

Hedef organlar : Kemikler,beyin,böbrekler ve mide.

Zehirlenme belirtileri: Bunama, gastroenterit, böbrek hasar,karaciğer fonksiyon bozukluğu, iştah kaybı, denge kaybı, adale ağrısı, psikoz, nefes darlığı, bünyede zayıflık.

Son dönemde yapılan araştırmalar alüminyumun Alzheimer, Parkinson, bunama,hareketlerde koordinasyon kaybı, kelimeleri düzgün telaffuz edememe gibi nörolojik problemlerin oluşumunda çok büyük katkısı olduğunu ortaya koymuştur.

Isıtma işlemi yapılmaksızın, tamamen koruma amaçlı olarak alüminyum folyo içinde, gıda saklamak uygundur; Ancak yüksek ısıda (fırın, mikrodalga) su oranı yüksek gıdaların folyo içine hapsedilerek pişirilmesi sakıncalıdır. Yüksek ısı ve yiyeceklerin pişirilmesi esnasında çıkan kimyasal içerikli buhar, folyoyu oluşturan alüminyum metalinin, alüminyumun bir bileşiği halinde çözünerek gıdaya karışmasına ve vücutta metal birikimine sebep olur.

Buzdolabının sağladığı 4-6°C derece sıcaklıkta alüminyum folyo ile uzun süreli saklama yapmak, sağlıklıdır. Gıdanın, ıslak asidik ya da bazik karakterde olmamasına dikkat edilmelidir.

Sonuç olarak; beslenmemizde en sağlıklı gıdaları tercih etmeye çalışırken bunların pişirilmesinde de çok dikkatli olmalıyız. Gıdalarımızın ısıtma ve pişirme işlemlerinde Alüminyum Folyo ve Alüminyum Folyo kaplar yerine, Fırın Kağıtları ve Fırına Girebilen Karton Gıda Kapları kullanmayı tercih etmeli ve eve paket servis istediğimiz işletmelerden de Fırına Girebilen Karton Gıda Kapları içerisinde teslim etmelerini istemeliyiz. Böylece hem sağlığımızı korumuş olup, hem de doğaya karşı olan sorumluluklarımızı da yerine getirmiş oluruz.