Pek çok kişi kriz bahane edilerek "sigortasız" çalıştırılıyor

Bir çalışan telefonda ağlamaklı anlatıyor: "7 yıldır bir firmada işçi olarak çalışıyorum. Uzun süredir zam da verilmedi ama 'kriz' var diye biz de dayanıyoruz. Fabrikamız da kâr ediyor. 6-7 aydır SSK ile bir işimiz olmuyordu. Geçen gün çocuğu hastaneye götürmek istedik. TC kimlik numarası istenildi. Verdik. '

MEĞER İŞTEN ÇIKARILMIŞIM'
Görevli biraz sonra yanımıza geldi, 'Kusura bakmayın, SSK'nız bir süredir yatırılmıyor' dedi. Çalıştığımı anlatsam da kayıtlarda çalışmıyor görünüyordum. Araştırınca gördüm ki yaklaşık 8 aydır benim SSK primlerim yatırılmamış. Patrona sorduğumda da 'Kusura bakma kriz var. Çalışmak istemiyorsan çıkartayım' dedi. Şimdi işsiz kalmamak için buna katlanıyorum..." Bir diğerinin hikayesi ise bambaşka: "Patron hepimizi topladı. 'Ben sizi işten çıkartmak istemiyorum. Ama sigortanızı da yatıramıyorum. Biliyorsunuz kriz var. Hepinizin resmen çıkışını vereceğim. Gidip işsizlik maaşına başvuracaksınız. Ama ben sizi çalıştırmaya devam edeceğim. İşsizlik maaşından aldığınız paranın kalanını ücretinize tamamlayacağım. Beğenmeyen varsa çeksin gitsin' dedi."

ARTIK SESSİZ KALMAYALIM
Uyanıklığı görüyor musunuz? Hem devleti soyuyor, hem işçinin hakkını gasp ediyor. Bir başkası ise başka bir yöntemi iletiyor bize: "İşverenimiz bizi 15 gün kayıtlı çalıştırıyor, 15 gün ise izinli gösteriyor. Sigortamız yarım ay yatırılıyor..." Bu tür yaşanmış çok fazla olay var. Birçoğu da hemen yanı başımızda oluyor ve gözlerimizle görüyoruz. Bu mağdurlardan birçoğunu tanıyoruz. Artık sessiz kalmayalım.

DİKKAT BAŞINIZA GELEBİLİR
Kötü niyetli işverenlerin hilelerinden korunmak için uygulanan yöntemleri bilmeniz gerekiyor:
* İşveren işçiyi 15 gün kayıtlı gösteriyor, işçi diğer 15 gün izinli ama çalışmaya devam ediyor.
* Bazıları ise gerçekten ücretsiz izine ayırıyor ve sadece 15 günlük prim yatırıyor.
* En yoğun olarak işçiler sigortadan düşürülüyor ama çalışmaya devam ediyor.
* Kayıtdışılık daha çok tekstil, inşaat ve imalat sektörlerinde yoğunlaşıyor.
Dikkat başınıza gelebilir

NASIL ANLAYACAKSINIZ?
* Sigortalı çalıştığınızı zannedip aslında kayıtdışı çalışıyor olabilirsiniz. Bunu anlamak için, bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bölge müdürlüğüne gidebilir ya da telefon açabilirsiniz. Buralardaki yetkililer sigorta numaranızdan durumunuzu görebilir. Buna imkanınız olmazsa, SGK'nın internet sitesinden yine TC kimlik numaranız ya da SSK numaranızla primlerinizin yatırılıp yatırılmadığını ve hizmet durumunuzu görebilirsiniz.

SORULARA CEVAPLAR
İşsizlik sigortası prim oranları nedir?
İşsizlik sigortası primi, prime esas aylık brüt kazançlar üzerinden yüzde 1 sigortalı, yüzde 2 işveren ve yüzde 1 devlet payı olarak hesaplanmaktadır. Primlerin işçi ve işveren paylarının Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödemesinden işveren sorumludur.

Ücretten kesinti olamaz
Çalışan sigortalılarca ödenen primler net ücretin hesaplanmasında gelir vergisi matrahından indirilir. İşverenlerin, işsizlik sigortasına ilişkin prim yükümlülükleri nedeniyle sigortalıların ücretlerinden herhangi kesinti yapmaları yasal olarak mümkün değildir.

Primlerin iadesi mümkün mü?
Herhangi bir nedenle işçinin sigortalılık durumunun sona ermesi veya hatalı olarak prim kesilmesi halinde kesilen işsizlik sigortası primleri iade edilir mi? (Y.T./İstanbul) Herhangi bir nedenle işçinin sigortalılık durumunun sona ermesi halinde, o ana kadar işçiden ve işverenden kesilen işsizlik sigortası primleri ile devlet payı iade edilmez.