Para sihirbazı olarak bilinen ünlü spekülatör George Soros"tan sonra para piyasalarını yakından izleyen Prof. Salih Neftçi de uyardı: Yüzyılın krizi geliyor. 1950 sonrası dünya ekonomisinde en ağır koşulların oluştuğunu belirten Prof. Neftçi, ortalığın fena karışacağını söylüyor. HABERTURK Ekonomi Danışmanı ve Merkez Bankası Eski Başkanı Gazi Erçel, halen devam eden krizin ne zaman biteceğinin bilinmediğini belirterek, Asıl sorun krizden sonra nasıl bir sistem kurulacak dedi. Global ekonomideki gelişmelere iyimser ve kötümser olmak üzere iki farklı bakış açısının oluştuğunu belirten Erçel, Hükümetler ve piyasa içerisindeki oyuncular iyimserler cephesinde yer alıyorlar, öyle de olmak zorundalar şeklinde konuştu. Yaşanan krizin kolay kolay bitmeyeceğini belirten Gazi Erçel, bunu nedeni şöyle açıkladı: Burada en temel nokta ABD"deki konut sektöründe yaşanan sıkıntı. Konut fiyatları biraz daha düşerse ev sahipleri anahtarları bankalara verecek ve kiralık ev bakacaklar. 8 milyon kişi ve 10 trilyon dolarlık bir mortgage piyasasından bahsediyoruz. Bunu ABD ekonomisi finansa edemez. Krizin kaderini mortgage sektörü belirleyecek. Zaten ABD hükümeti de konut fiyatlarındaki düşüşü frenleyecek önlemler alıyor. Bankaların 50-100 milyar dolar zarar etmesi önemli değil. Mortgage piyasasını iflası büyük bir çöküşü de beraberinde getirir.
Yüzyılın krizi geliyor uyarılarına katılan Erçel, ancak bu krizin 1929"a benzetilemeyeceğini söyledi. Erçel, 1929"da hisse senedi piyasaları çökmüştü. Şimdi tüm finans sistemi tehlikede dedi.
ABD"nin önümüzdeki dönemde konut sektöründeki sıkıntıları çözmeye yönelik tedbirler almaya devam edeceğini belirten Erçel, şöyle konuştu: Bretton woods para sistemi dolara bağlı bir sistemdi. Bretton woods II"de serbest kur sistemine geçilmesine rağmen doların baskısı devam etti. Şimdi Robert Mundell euro/dolar paritesinin eşitlenmesini istiyor. Çin, ABD ekonomisini finanse eden bir güce ulaştı ve bu sistemin önüne geçilirse sonuçlar ne olur bilinmiyor. Önemli olan şu an yaşananlar değil, söylediğim gibi kriz sonrası nasıl bir sistem kurulacak? Bretton woods I"e geri mi dönülecek, yoksa tamamen yeni bir sistem mi kurulacak? Yakında tüm dünya bunu tartışacak.
BÜYÜK KRİZ GELİYOR
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Yönetmeni Şant Manukyan da Soros ve Prof. Salih Neftçi ile aynı fikirde. Evet büyük bir kriz ve deflasyon geliyor. 1929 krizi tarzı deflasyona gidiyoruz diyen Manukyan, son günlerde petrolde yaşanan düşüş ve doların değerlenmesini piyasaların neşeyle karşıladığını belirterek, şu tespitlerde bulunuyor: İşler kötüye gittiği için dolar değerleniyor. Zaman konusunda çok net bir şey diyemiyorum. Bu yıl olmaz piyasalar kendisini garantiye alıyor. Bilinçli olarak iyimser hava pompalanıyor. "Stagflasyon" dediler altını sattılar. Ellerindeki pozisyonları azaltmak için piyasa oyuncuları yeni stratejiler belirliyor. Hisse senedinde de benzer bir durum olacak. Önce iyimser hava pompalanacak, kısa vadeli bir ralli olacak ve ardından yükselen piyasalarda ellerindeki malları çıkacaklar. İddialı açıklamalarına devam eden Manukyan, 2009-2010 yılında ekonomik şartların çok daha ağırlaşacağını vurguladı. Ve krizin ABD kaynaklı olmayacağını söyleyen Manukyan, olimpiyatlarla yeniden dikkatleri üzerine çeken Çin"de durumun çok da iyi olmadığını belirti. Manukyan, global ekonomiyi etkisi altına alacak krizi ve piyasaları etkisi altına alacak riskleri şöyle tarif etti: Dünya ekonomisi finans ve sanayi olarak ikiyi bölünmüş durumda. Londra ve New York finansın merkezi. Çin ve bazı Asya ülkeler de üretim merkezi. Finans cephesinde sıkıntı yaşanıyor. İnsanlar işsiz kalıyor, tüketim azalıyor ve ekonomiler yavaşlıyor. Dağa taşa fabrika yapan Çin ise ürettiğini bu ülkelere satıyor. Şimdi bu ülkelerde ekonomi daralır, insanlar işsiz kalırsa Çin ürünlerini kime satabilir? O zaman Çin"de de sorunlar başlar, ekonomi yavaşlar ve insanlar işsiz kalır. Ve mal fiyatları düşer. Aslında FED Başkanı Ben Bernanke bunu görüyor, bu yüzden de faizleri artırmadı. Bernanke 1929 krizi konusunda uzman bir isim ve gidişatın da farkında.
