Pasaport harç ve ücretlerine 2023 yılı itibarıyla yüzde 123 zam gelirken, 2022 yılı fiyatlarıyla harç yatırıp, nüfus müdürlüklerinde randevu bulamadıkları için Ocak 2023’e tarih alanlardan harç farkı yatırmaları istendi. Örneğin dört kişilik bir aile Aralık 2022’de 225 TL defter bedeli ve 10 yıllık bordo pasaport için 1478,30 TL’lik harç bedeli ile toplamda 6.813,20 TL’lik ödeme yaptı. Ancak aralık ayına randevu bulamadığı için Ocak 2023’te bankoya gittiğinde bu rakam, 501 TL defter bedeli ve 10 yıllık bordo pasaport için 3.295,50 TL’den toplamda 15.186 TL’ye çıktı. Yani dört kişilik bir ailede istenen zam farkı toplam 8 bin 372 TL 80 kuruşu buldu. Duruma isyan eden pek çok kişi, CİMER üzerinden şikâyette bulundu. Sosyal medyada bir vatandaş, “Ben ürünü almak için ödeme yaptım ancak ürün bana gelene kadar fiyatı yükseldi. ‘Yeni fiyattan ödeme yapmak zorundasın’ denilebilir mi?” sözleriyle isyan etti. İTİRAZ EDEBİLİRLER Hürriyet’te yer alan habere göre, Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu şöyle dedi: “Vatandaşlara, hem harçların yatırıldığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na hem de pasaportların alındığı İçişleri Bakanlığı’na hitaben internet üzerinden bir itiraz dilekçesi yazmalarını tavsiye ediyoruz. Bu kişiler, pasaport için müracaat ettikleri tarihte işlem yapılmış olsaydı ödeyecekleri ücretin miktarını ve daha düşük olduğunu belirterek bir dilekçe oluşturabilirler. BİLGİ VERİLMELİYDİ Bu süreç olumlu sonuçlanmadığı takdirde, yine internet üzerinden Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurarak bu uygulamanın ‘iyi idare ilkelerine’ aykırı olduğunu belirtip mağduriyetlerinin giderilmesinin sağlanmasını talep edebilirler. Kamu Denetçiliği Kurumu, TBMM bünyesinde kanunla kurulmuş olup, kamu kurumlarının vatandaşla ilişkilerinde ortaya çıkan olumsuzluklara karşı ‘vatandaşın avukatı’ konumundadır. Bu fonksiyonu sayesinde kamu kuruluşlarına tavsiyelerde bulunuyor. Ve bu tavsiyeler oldukça etkili sonuçlar verebiliyor. Öte yandan, söz konusu durum Aralık 2022’de pasaport başvurusu yapan vatandaşlara net olarak söylenmeliydi. Bilgilendirilme hakkı evrensel bir tüketici hakkıdır ve bu konuda doğan mağduriyetler giderilmelidir.” VATANDAŞ İSTENEN HARCI ÖDEMİŞ Konuyu tüketici hakları ve hukuksal açıdan değerlendiren avukat Aslı Yılmazcan şöyle dedi: “Pasaport haçlarının yeniden belirlenmiş olmasında kamuyu rahatsız eden konu şuradan kaynaklanıyor. Vatandaş devlet tarafından belirlenmiş olan Harç bedelini ödeyerek randevusunu almış, bu noktadan sonra harç bedelini ödediği kamu hizmetini almayı beklemektedir. Fakat söylenene göre yoğunluk nedeniyle vatandaşlara süresinde hizmet verilememiş olmasının faturası da yine zamanında tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olan vatandaşa çıkartılmıştır. Burada devlet, pasaport başvuru hizmetinde yetersiz kalmasının bedelini vatandaşa yeni harç yükümlülüğü ile ödetmektedir. Her ne kadar harçlar konusunda kazanılmış hak söz konusu olamasa da devletin sorumluluğunda olan kamu hizmetini gereği gibi yerine getirememesinin faturasını vatandaşa ödetmemesi beklenmelidir.” PASAPORTTA FARK KRİZİ ÇÖZÜLDÜ İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Harç Farkı alınmaması için ilgili birimlere talimat verdiklerini açıklarken şöyle konuştu: “Burada vatandaşımız haklı. Hepsi değil, bazı nüfus müdürlüklerimiz 31 Aralık’tan önce müracaat edip harcını yatıranlardan zam farkı almış. Bu da şikâyete konu oldu. Biz cuma akşamı (geçen hafta) talimat verdik. Bu hafta pazartesi itibarıyla, 31 Aralık 2022’ye kadar harcını yatırmış olanlardan bu farkın alınmayacağını bildirdik. Yani 1 Ocak 2023’ten önce harcını yatırmış vatandaşlarımızın ek bir ücret ödemelerine gerek yok.” ÇİP KRİZİNE RAĞMEN REKOR KIRDIK “Dünyada çip krizi olmasına rağmen Türkiye pasaport rekoru kırdı” diyen Soylu, şöyle devam etti: “710 bin yerli ve milli pasaport verdik. Hatta bu yıl milyonlarca pasaport basabilme kabiliyeti kazanıyoruz. Mart ayından sonra başka ülkelere de bir ihraç malzemesi olacak. Bunlar teknolojisi ve güvenlik kodları yüksek pasaportlar. 4.5 MİLYON PASAPORT TALEBİ Normalde Türkiye’nin verdiği pasaport yılda yaklaşık 2 milyon 100 bin. Bu da hafta sonları hariç, günde 7-8 bin gibi bir pasaporta karşılık geliyor. Ancak biz bu yıl 4.5 milyon pasaport talebiyle karşılaştık. Yani normal talebin iki katını geçti. Nüfus idaremizdeki tüm çalışanlar hafta sonları ve akşam mesai yaptı. Onlar bizim kahramanlarımız. Kendilerine minnettarız ve müteşekkiriz.” YILBAŞI SONRASI NORMALE DÖNDÜK Acil olarak yurtdışına çıkması gereken kimseyi de mağdur etmediklerini belirten Soylu, “Yılbaşından itibaren müracaat eden herkes geçmişte olduğu gibi normal süreler içinde pasaportlarını alabilecek. 1 Ocak sonrası tüm Pasaport taleplerini rahatça karşılıyoruz. Geçmişte birikenleri de peyderpey veriyoruz” diye konuştu.