Camp Lejeune ABD’nin Kuzey Carolina eyaletinde bir askeri üs. Yüz binlerce deniz piyadesine ve ailelerine ev olan Camp Lejeune, aynı zamanda Amerikan tarihinin en büyük su zehirlenmelerinden birine sahne oldu.

Camp Lejeune’ün içme suyundaki zehrin keşfedilmesinden 30 yıl sonra şimdi, ABD Kongresi olaydan etkilenenlere sağlık hizmeti verilmesini öngören bir yasayı oylamaya hazırlanıyor.

Üste 1950’li yıllardan 1980’lerin ortalarına kadar kalan yüz binlerce kişi kansejoren kimyasallar içeren sudan içti. O zamanlardan bu yana bu maddelere maruz kalan kişilerin büyük bir kısmı hayatını kaybetti, bazıları ise bugün hala hastalıklarla savaşıyor.

Deniz Piyadeleri için üssün tarihindeki bu olay bir tabu. Ancak Jerry Ensminger ve Mike Partain için yaşananları üssün eski sakinlerine ve milyonlarca kişiye yaymak şahsi bir yükümlülük.

KIZI KAN KANSERİNDEN ÖLDÜ
Ensminger, yıllarca Camp Lejeune’de yaşamış rütbeli bir Deniz Piyadesi. Kızı Janey, 1985 yılında, dokuz yaşındayken kan kanserinden öldü. Kızının hayatını kaybettiği anı bugün gibi hatırlayan Ensminger, ABC News’e yaptığı açıklamada, “Oturup düşündüm ve normal bir insanın yapacağı gibi nedenini merak etmeye başladım” dedi.

Olan bitenle ilgili ilk ipucunu Ensminger, 1997 yılında yerel bir televizyon kanalının haber bülteninde üssün içme sularının çocuklarda kansere, doğum kusurlarına ve özellikle kan kanserine neden olduğunu duyunca yakaladı.

MEME KANSERİNE YAKALANAN 81 ERKEK
Daha sonra erkeklerde nadiren görülen meme kanserine yakalanan Partain’le tanıştılar. Partain’in babası üste görev yapan bir subaydı. Annesi, Partain’e üste yaşadıkları yıllarda hamile kalmıştı.

Partain de kendi araştırmalarında, Camp Lejeune’de doğan 80 meme kanserli erkekle temas kurmayı başardı.

Ancak Deniz Piyadeleri, Lejeune’de yaşayanları su kaynaklı zehirlenmeler ve olası sağlık sorunları nedeniyle uyarmak istemedi. Dolayısıyla iş Ensminger ve Partain’in başına düştü. Hatta kendi çabalarıyla 2011 yılında Oscar aday adayı olan bir belgesel bile çektiler.

Kurbanların bazıları için artık çok geçti. Hatta Mary Freshwater gibi bazı subay eşleri, üste yaşadıkları yıllarda art arda ölü doğumlar yaşadı.

Freshwater, bugün 68 yaşında ve hem ilik kanseri hem de lenfomayla savaşıyor. Doktorlarının ifadelerine göre, Freshwater’ın hastalıkları Camp Lejeune’ün suyunda bulunan benzen gibi maddelere maruz kalmaktan kaynaklanıyor.

YETKİLİLER SESSİZLİĞİNİ KORUYOR
Kurbanlar hikayelerini dünyaya duyurmak için ellerinden geleni yapsa da Deniz Piyadeleri, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Gazi İşleri Bakanlığı’ndan yetkililer ABC News’ün tüm görüşme başvurularını yanıtsız bıraktı.

Deniz Piyadeleri Komutanı General James F. Amos ise e-posta üzerinden bir açıklama yaparak, “bu konuyu çok önemli gördüklerini” ve “söz konusu dönemde suyu kimlerin kullandığını bulmak ve bu kişileri bilgilendirmek yönündeki kararlılığı sürdürdüklerini” belirtti.

Yıllar boyunca, ABD’de hangi kurumun zehirden etkilenenlerin sağlık harcamalarını üstleneceği konusunda bir bürokratik savaş yaşandı. Top, üssün sahibi Savunma Bakanlığı ile görev kaynaklı hastalık, yaralanma ve sakatlıkları idare eden Gazi İşleri Bakanlığı arasında gidip geldi. Ancak son olarak Kongre’de alınan kararla olay Gazi İşleri Bakanlığı’nın sorumluluğuna bırakıldı.

Oylanacak yasa Camp Lejeune’de 1 Ocak 1957 ile 31 Aralık 1987 yılları arasında en az 30 gün yaşamış ya da çalışmış kişileri kapsayacak. Senato’nun önümüzdeki hafta yasayı kabul etmesi, Başkan’ın da 4 Temmuz tatilinden kararı imzalaması bekleniyor.