19 Mayıs"ta yürürlüğe giren kapalı alanlarda sigara içilmesini yasaklayan kanun, tüketimde düşüşe neden oldu. Yasağa uymayan tiryakiler 20 milyon YTL ceza ödedi.

Kapalı alanlarda sigara içme yasağı etkisini göstermeye başladı. Bu yılın temmuz ayında 2007"nin aynı dönemine göre 520 milyon adet, ağustosta ise 457 milyon adet daha az sigara içildi. Dört aylık dönemde yasağa uymayan tiryakilerin ödediği para cezası da 20 milyon YTL"yi aştı. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Kazım Çalışkan"ın verdiği bilgiye göre, 19 Mayıs"ta yürürlüğe giren kapalı alanlarda sigara içilmesini yasaklayan kanun, tüketimde hissedilir bir düşüşe neden oldu. Yasağın etkisi, devletin resmi verilerine de temmuz başından itibaren yansımaya başladı.

Son 10 günün yasakla geçirildiği mayıs ayında 2007"de 9 milyar 368 milyon adet olan tüketim rakamı, bu yıl 9 milyar 443 milyon adede yükseldi. Geçen yılın haziran ayında 9 milyar 420 milyon adet sigaranın içildiği Türkiye"de, bu yılın aynı ayında tüketilen sigara miktarı ise 9 milyar 592 milyon adet oldu. Temmuz ve ağustosta ise tablo tersine döndü ve sigara yasakları, açık alanda sigara içme olgusuna rağmen, toplam tüketimde yüzde 4,6"lık bir düşe yol açtı. Geçen yıl temmuz ayında 10 milyar 700 milyon adet sigara tüketilen Türkiye"de, söz konusu rakam, bu yıl aynı ayda 10 milyar 180 milyon adede geriledi.

Düzenleme işe yaradı

Düşüş, ağustosta da devam etti ve 2007 Ağustos"unda 10 milyar 678 milyon adet olan sigara tüketimi, bu yıl 10 milyar 221 milyon adede indi. Böylece Temmuz ayında içilen sigara miktarı, geçen yılın aynı ayına göre 520 milyon adet, Ağustos"ta da 457 milyon adet azaldı. TAPDK Başkanı Çalışkan, kaçak sigara ve kayıt dışı ile mücadele kapsamında 1 Temmuz 2007"de sigarada bandrol uygulamasının devreye sokulduğuna dikkat çekerek, şu değerlendirmede bulundu:

“Yasağın 19 Mayıs"ta yürürlüğe girmesi nedeniyle, mayıs ayında tüketim rakamlarına fazla yansımaması normal. Haziran ayında, önceki yılla kıyasladığımızda bir miktar artış görülüyor. Ama geçen yılın haziran ayında bandrol uygulaması devreye girmemişti. Oysa bu yılın Haziranında bandrol var. Bu da sektörün daha fazla kayıt altına alınmasını sağladı. Haziranda açık alanlarda sigara içilmesi de yasağın caydırıcılığı biraz azaltmış olabilir ama burada en önemli etken geçen yıl haziranda bandrolün olmaması. Bir de bu yıl haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre turist sayısında çok ciddi bir artış meydana geldi. Bu da iç piyasada tüketimi artıran bir unsur oldu. Yasağın etkileri açısından sağlıklı bir değerlendirme yapmak için bandrollü dönemlere bakmak daha doğru olur. Buna göre, bandrolün uygulamaya girdiği 2007 yılında temmuz ayı ile bu yılın temmuz rakamlarına baktığımızda tüketimde yüzde 4,9"u bulan bir düşüş olduğu anlaşılıyor. Aynı durum ağustosta da görülüyor ve geçen ay da içilen sigara miktarındaki aşağı doğru olan trend devam ediyor.”

Tiryakiye sıkı takip

Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre de sigara yasağının uygulandığı son dört ayda, yurt çapında tiryakilere 20 bin 36 YTL ceza kesildi. Mayıs ayının kanunun yürürlükte olduğu son 13 gününde sigara yasağı uygulanan yerlerde tütün mamulü tüketenlere 3 bin 130.45 YTL ceza yazıldı. Haziran"da sigara içilenlere verilen ceza miktarı üçe katlanarak 9 bin 578.63 YTL"ye ulaştı. Temmuz ayında vatandaşlara 3 bin 414.41 YTL sigara içme cezası uygulanırken, bu rakam ağustosta bin 916.53 YTL, eylül ayının ilk yarısında da bin 996.60 YTL oldu.

Kış mevsiminde sigara tüketimi daha da düşecek

Yazın açık alanlar olduğu için tiryakilerin rahatlıkla sigara içebildiğine işaret eden TAPDK Başkanı, havaların soğumasıyla birlikte kış aylarında sigara tüketiminin çok daha fazla düşmesini beklediklerini ifade etti. Sigara yasaklarıyla ilgili düzenlemenin gayet iyi işlediğini kaydeden Çalışkan, şunları söyledi:

“Sigara yasakları konusunda tüketicinin adaptasyonu da sağlandı. Tiryakilerin hemen bu yasağa adapte olmalarını zaten beklememek lazımdı. İnsanlar bilinçlendikçe hem içen hem de içmeyenler, dumansız havaya daha fazla sahip çıktılar. İçenler bile yeni düzenlemeyi savunuyor. Kimse bulunduğu ortamda, kapalı ortamda sigara içilmesine rıza göstermiyor. Yaz olmasına rağmen temmuz ve ağustos aylarında tüketim rakamlarında azalma meydana geldi. Bu da dünya uygulamalarına paralel bir gelişme gösteriyor. Dünyada bu tip uygulamalardan sonra sigara tüketiminde yüzde 4 ile 6 arasında bir düşüş meydana geliyor. Türkiye"deki düzenlemeden sonra da tüketim rakamları da bizim beklentilerimize uygun bir süreç izliyor. Kışın tüketim rakamlarının daha fazla düşmesini bekliyoruz. Bu şekilde, yasaklarla birlikte tüketimdeki düşüşün yüzde 6"yı bulacağını tahmin ediyoruz.”