Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında bir yandan kentsel dönüşüm seferberliği ile yapı stoku yenilenmeye çalışılırken bir yandan da depreme karşı alınacak önlemlere ilişkin yeni adımlar atılıyor. Bu kapsamda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca ‘Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde yapı güvenliğine ilişkin tedbirler genişletiliyor. Yönetmeliğin ‘yapı güvenliği’ alanındaki tedbir önerileri uzman görüşlerine açıldı. Taslağa, inşaat mühendislerinin statik proje imza yetkileri sınırlandırılacak. Uygulamada inşaat mühendisi unvanını alıp, meslek odasına kayıtlı olmak yeterli oluyordu. Düzenlemeyle diploma kiralamanın önüne geçilmesi bekleniyor.
TECRÜBE ŞARTLARI
Edinilen bilgilere göre, taslak metinde inşaat mühendislerinin statik proje imza yetkileri şu şekilde düzenlenecek: Yeni mezun inşaat mühendislerinin hazırlayabileceği statik projeler zemin artı 4 kata kadar sınırlandırılacak. Zemin artı 4 kat ila 8 kat arası statik projeleri hazırlayacak inşaat mühendisleri için en az 3 yıl, 10 bin metrekare ve 4 farklı proje de tecrübe şartı getirilecek. 8 kat üzeri proje için ilave olarak en az 5 yıl tecrübe ile birlikte yapı ana bilim dalında veya deprem mühendisliği ana bilim dalında yüksek lisans şartları aranacak.
KAMUDA DOKTORA ARANACAK
Düzenleme, kamunun kullanımına mahsus binaların mimari proje ve müelliflerine ilişkin kurallar da getirecek. Bu tür binaların mimari proje müelliflerinin, kamuda, üniversitelerin mimarlık bölümlerinde veya meslek odasına kayıtlı serbest mimar olarak en az 5 yıl mesleki tecrübesinin bulunması; en az 10 bin metrekare ve 4 farklı yapının proje sürecinde aktif olarak yer alması veya mimarlık ana bilim dalında doktorasının bulunması şartı aranacak.
ZAYIF KATA ÖNLEM
Taslak metin, Kahramanmaraş depremlerinin ardından yeniden tartışılan, konut bulunan binaların zemin katlarında ‘zayıf kat’ etkisi oluşturan yüksek ticari fonksiyonlara ilişkin de yeni kurallar getiriyor. Buna göre, ticari zemin kat yüksekliği 4.50 metreyi geçmeyecek. Yapının tasarımında Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde verilen A14 ve A15 tipi taşıyıcı sistemler kullanılacak; yani deprem momentinin yüzde 40 ila 70’inin perdelerce karşılandığı sistem zorunluluğu uygulanacak. Kısa kolon oluşturulmaması, asma kat yapılamaması, binada kapalı çıkma yapılmaması şartlarının tamamının da sağlanması zorunlu olacak.
BİTİŞİK NİZAMA BOŞLUK
Taslak metinde bitişik nizam yapıların depremde birbiri ile çarpışmasının (çekiç etkisi) önlenmesine dair düzenlemeler de yer alıyor. Bitişik olarak yapılacak binaların arasında; 2 kata kadar olan binalar için 3 santimetre, üzerindeki her kat için 1 santimetre olmak üzere derz boşluğu bırakılması zorunlu olacak. Bu boşluğun dışarı bakan tüm cepheleri, yapıların salınım yapmasına engel olmayacak şekilde hafif malzemeler ile kapatılarak can ve mal güvenliği temin edilecek.
KAPALI ÇIKMAYA İZİN YOK
Tedbir önerileri arasında kapalı çıkmalara ilişkin ilave kurallar da yer alıyor. İçerisinde konut bulunan ve zemin artı 4 kat ve üzeri olan binalarda kapalı çıkma yapılamayacak. Kapalı çıkma yapılamaması nedeniyle emsal haklarının kullanılamaması halinde; ön bahçe mesafesi 5 metre ve üzeri olan parsellerde, emsal ve taban alanı içerisinde kalmak ve yola 4 metreden fazla yaklaşmamak kaydı ile ön bahçeye 1 metre taşmaya müsaade edilecek.
