Dün kara değil kapkara bir Pazartesi yaşandı. Avrupa"daki kayıplar günlük bazda yüzde 7"leri geçti. Rusya ve Brezilya borsaları yüzde 15"in üzerinde düşünce gün içinde birkaç kez tatil edildi. Batacak bankalarla ilgili spekülasyonlara her gün bir yenisi ekleniyor. Belçika Fortis"i Fransız BNP Paribas aldı. Almanya mevduata tam güvence getirdi. İngiltere özel bankalardan hisse satın alınacağını açıkladı.
Türkiye de krizin faturasını en ağır biçimde ödeyen ülkelerden biri oldu. İstanbul Borsası"nda düşüş yüzde 9"a yaklaştı. Dolar 1.40 sınırından döndü. Faiz yüzde 20.4"e çıkıp 16 Temmuz"dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. Finansal deprem, doğudan batıya, kuzeyden güneye tüm dünya ülkelerini esir almış görünüyor. Kimse işin sonunun nereye varacağını, düşüşlerin nerede duracağını kestiremiyor

ABD"de patlak veren krizin Avrupa"ya sıçrayıp dev bankaları vurması tüm dünyada piyasaları altüst etti. Dün bir başka "Kara Pazartesi" yaşayan borsalarda tarihi düşüşler gerçekleşti. Küresel kriz için bir türlü ortak önlem alamayan Avrupa"da borsaların kayıpları yüzde 7"leri aşarken New York Borsası"nda Dow Jones Endeksi 2004"ten bu yana ilk kez 10 bin puanın da altına indi.

Global krizden en çok etkilenen ülkelerin başında gelen Rusya"da Moskova Borsası yüzde 15"e varan kayıpların ardından gün içinde birkaç kez tatil edildi. Hem küresel kriz hem de petrol fiyatlarında yaşanan düşüş Brezilya Borsası"nda kan kaybını hızlandırdı. Düşüşün yüzde 10"u geçmesinin ardından Brezilya Borsası"nda işlemlere yarım saat ara verildi. Ancak verilen bu ara da kan kaybının durmasını engelleyemedi. İşlemlerin yeniden başlaması sonrasında Brezilya Borsası"ndaki düşüş yüzde 15"i aştı.

"Ekonomi duracak" korkusu emtia fiyatlarını vurdu

Finansal krizin yanında ekonomik durgunlukla ilgili endişeler başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarını vurdu. Uluslararası piyasalarda ABD hampetrolünün fiyatı krizin yayılmasının büyümedeki yavaşlamayı artırıp talebi azaltacağı kaygısıyla 90 doların altına düştü. ABD"de dün yüzde 5.25 gerileyen petrolün varil fiyatı 88.94 dolara indi. Böylece petrol fiyatları 6 Şubat"taki seviyesine geri dönmüş oldu.

Petrol fiyatlarındaki düşüş 14 Temmuz"daki rekor seviyeye göre yüzde 39, 22 Eylül"e göre ise yüzde 26.5 oldu. Ekonomik durgunluk endişeleri diğer emtia fiyatlarını da sarstı. Bakır fiyatı yüzde 6.9 gerileyerek son 20 ayın en düşük seviyesine geldi.

Altına hücum

Alüminyum fiyatı ise yüzde 8.9 azaldı. Altın fiyatları ise “güvenli limana sığınma psikolojisiyle” 834 dolardan 875 dolara kadar yükseldi. Barklays Capital"e göre kurumsal yatırımcılar üçüncü çeyrekte emtia borsalarından 5 milyar dolar çekti.

Borsalarda kan kaybı durmuyor

Dünkü Yıllık

değişim değişim

Rusya -19,1 -62,17

İMKB -8,62 -43,15

Brezilya -15,06 -40,81

Hong Kong -4,97 -39,58

Polonya -5,42 -37,41

Arjantin -8,71 -35,84

Almanya -6,6 -33,13

Fransa -7,2 -32,70

Japonya -4,25 -31,58

Macaristan -5,68 -31,42

ABD (Nasdaq) -4,66 -30,02

Meksika -9,73 -29,74

ABD (S&P 500) -4,13 -28,27

İngiltere -4,41 -28,21

ABD (Dow Jones) -3,76 -25,08

G. Afrika -5,68 -19,58

Asya da kriz zirvesi yapacak

Güney Kore"de bankalar döviz rezervlerinde sıkıntı yaşayınca hükümet bankaların, ülkenin döviz rezervlerini kullanmasına izin vermek zorunda kaldı. Güney Kore 240 milyar dolarla dünyanın en büyük 6. döviz rezervine sahip. Bu arada kriz Asyalı ülkelere de zirve yaptırıyor. Güney Kore Devlet Başkanı Lee Myung-bak"ın küresel krizi Çinli ve Japon liderlerle görüşmek istediği, bu görüşmenin bu ay sonunda olacağı kaydedildi.