Yeni İş Mahkemeleri Kanunuyla bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacakları ve tazminatlarıyla işe iade taleplerinde dava açmadan önce ara bulucuya başvurulmuş olması 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla dava şartı haline getirilmişti.Aradan geçen 4,5 yılı aşkın zaman zarfında iş uyuşmazlıklarında mahkeme yoluna gelmeden anlaşmayla sonuçlanan ihtilaflar ile ara buluculuk sürecini Türkiye gazetesinden İsa Karakaş bugünkü köşesine taşıdı. İşte Karakaş'ın yazısı... BAŞVURU SÜRECİ Ara buluculuk için müracaat karşı tarafın, karşı taraf birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki adliye ara buluculuk bürosuna, adliye ara buluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne yapılmaktadır. Ara bulucu, adliyelerdeki ara buluculuk bürolarındaki görevli personel tarafından sicile kayıtlı ara bulucular listesinden atanmaktadır. Ancak tarafların listede yer alan herhangi bir ara bulucu üzerinde başvuru sırasında anlaşmaları hâlinde taraflar veya tarafların imzasını taşıyan bir tutanakla beraber üzerinde anlaşılan ara bulucu, durumu adliye ara buluculuk bürosuna bildirdiğinde bu ara bulucu görevlendirilir. Dava şartı olan ara buluculuk ile ilgili uyuşmazlıklarda liste dışında bir ara bulucu görevlendirilememektedir. Gerek işçi gerekse işveren taraflarınca aksi kararlaştırılmadıkça ara bulucu, ara buluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya herhangi bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlü bulunmaktadır.Ara buluculuk bürosuna başvuruda ücret alınmamaktadır. Taraflar ara buluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanmaktadır. Anlaşma durumunda ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde ödenmektedir. Ücret, ara buluculuk Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenmektedir. Bu tarife, ara buluculuk Daire Başkanlığının resmî web sitesinde her yıl güncellenerek yayınlanmaktadır. Ara buluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf ara buluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecektir. ARA BULUCULUK SÜREÇLERİ Ara buluculuk görüşmelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları, idareler ise oluşturacakları komisyon aracılığıyla katılabilirler. İşverenin adi veya resmî yazılı belgeyle yetkilendirdiği çalışanı da görüşmelerde işvereni temsil edebilir ve son tutanağı imzalayabilir. Ara buluculuk faaliyetleri kapsamında ilk toplantıya mazeretsiz bir şekilde katılmayan taraf dava açıldığı takdirde, bu taraf dava sonucunda kısmen ya da tamamen haklı çıksa dahi yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulmaktadır. Ayrıca, bu taraf lehine vekâlet ücretine de hükmedilmemektedir. Bu sebeple anlaşma yoluna gidilmek istenmemesi hâllerinde bile mutlaka ara buluculuk davetine icabet etmek lehte olacaktır. Ara bulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren 3 hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde ara bulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilir. Sürenin sonucunda ara bulucu anlaşamama yönünde resen son tutanağı düzenler. Tarafların uyuşmazlık konusunda anlaşmaları veya kısmen anlaşmaları hâlinde süreç anlaşma son tutanağı ile sonuçlandırılır. Bunların haricindeki her durumda taraflar anlaşmamış sayılır ve anlaşmama son tutanağı düzenlenir. Tarafların ara buluculuk sürecinde ileri sürülen taleplerden bir kısmı üzerinde anlaşmaya varmaları hâlinde, üzerinde anlaşma sağlanan ve sağlanamayan hususlar son tutanakta açıkça belirtilir. Ara bulucu, taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması, yapılan görüşmeler sonucunda veya kanunda belirtilen süre içerisinde anlaşmaya varılamaması yahut varılması hâllerinde ara buluculuk faaliyetini sona erdirir ve son tutanağı düzenleyerek durumu derhal adliye ara buluculuk bürosuna bildirir.