Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk"un, Sri Lanka"da düzenlenecek Edebiyat Festivali"ne davet edilmesi tartışma yarattı. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, yazarları festivale katılacakları için "antidemokratik rejimi meşrulaştırmakla" suçladı. Pamuk"un gidip gitmemesi Türkiye"deki entelektüel camiayı da ikiye böldü.

Nobel ödüllü Türk yazar Orhan Pamuk"un, 26 Ocak"ta çok sayıda gazeteci ile yazarın öldürüldüğü Sri Lanka"da yapılacak olan Edebiyat Festivali"ne katılacak olması büyük tartışma yarattı. Basın özgürlüğü ve dünya gazetecilerinin haklarını savunma çalışmalarıyla tanınan Paris"teki Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, Pamuk"a Sri Lanka"ya gitmeme çağrısı yaptı. Orhan Pamuk dahil, davet edilen yazarların festivale katılımını ülkedeki baskıcı rejimi meşru hale getireceği yorumunu yapan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, davete evet diyen yazarları ağır bir dille eleştirdi.

Chomsky de davete karşı

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü"nün Sri Lankalı gazetecilerle birlikte başlattığı kampanyaya ünlü yazar ve düşünür Noam Chomsky ile Arundhati Roy, Ken Loach, Antony Loewenstein ve Tarık Ali gibi tanınmış yazarlar da destek verdi.

17 gazeteci öldürüldü

Sri Lanka"da son on yıl içinde 17 gazeteci ve medya çalışanı öldürüldü. 2005 yılından bu yana Mahinda Rajapakse tarafından yönetilen Sri Lanka"da polise geniş gözaltı yetkileri tanıyan olağanüstü hal uygulaması yürürlükte. Uygulama hükümetin de rejim aleyhtarı olarak gördüğü kişilere baskı yapmasını mümkün kılıyor.

Türkiye"de tartışma başlattı

Orhan Pamuk"un, kötü basın özgürlüğü karnesiyle bilinen Sri Lanka"daki festivale katılacak olması Türkiye"de de tartışma yarattı. VATAN, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü"nün Orhan Pamuk"a yaptığı “Gİtme!” çağrısını yazarlara sordu.

"Kendi tercihi, katılabilir"

Gazeteci-Yazar Ragıp Duran: “Bu tür davetlerde genellikle ikili bir tutum takılıyor. Ünlü ya da ünlü olmayan biri böyle bir davet aldığı zaman kendi kıstaslarını dikkate alıyor. Uygunluk varsa gidiyor, yoksa boykot ediyor. Diğer tutum ise gideceği yerin antidemokratik, baskıcı niteliklerini bilmesine rağmen oraya yine de gidiyor. “Ben buna karşıyım, madem söz hakkı verdiler, ben bu rejimi kınamak ve protesto etmek için giderim” diyor. Her sanatçı, yazar demokratik olmayan ülke rejimlerine karşı bu iki tutumdan birini açıklayıp gidebilmeli. Bundan dolayı kim gitsin, gitmesin gibi takım havasında tartışma yapmak doğru değil. Herkesin kendi tercihi ve açıklaması olabilir.”

"Davete icabet etmemeli"

Yazar Nedim Gürsel: “Sri Lanka"da gerçekten söylenildiği gibi demokratik olmayan, insan haklarına saygısız ve otoriter bir rejim varsa yazarlar bir biçimde bu davete tavır koymalılar. Örneğin ben Bosna savaşı sırasında kitaplarım Sırpça"ya da çevrildiği halde Belgrad"a gitmedim. Bir duruş sergilemek için de Belgrad"da yazar arkadaşlarım olmasına rağmen gitmeme kararı aldım. Orhan Pamuk ya da diğer davetli yazarlar için de bu davete gitsinler ya da gitmesinler diye bir söz edemem. Ama böyle ülkelerin davetlerine icabet etmemek gerekir diye düşünüyorum.”

Naipaul gelememişti

Orhan Pamuk"un Sri Lanka"ya gitmemesi yönünde yapılan çağrı Nobel Ödüllü Hint asıllı Nobelli yazar V. S Naipaul tartışmasını hatırlattı.

Müslümanlara ağır hakaretlerde bulunan Naipaul, geçtiğimiz aylarda Türkiye"de yapılacak Avrupa Yazarlar Parlamentosu toplantısına katılmak üzere İstanbul"a davet edilmişti. Fakat Hilmi Yavuz"un öncülük ettiği “Gelmesin” tartışması alevlenince Naipul karşıtı sert bir blok oluştu. Kimi yazarlar Naipaul"u sahip çıkarken kimileri de özür dilemediği müddetçe Türkiye"ye gelmemesi yönünde fikir belirtti. Ve sonunda Naipaul, gösterilen tepkilerin çığ gibi büyümesi üzerine gelmekten vazgeçti.

Öznur KARSLI / VATAN