1 nisanHer yıl 1 Nisan, şaka günü olarak kabul edilir. Dünyanın her yerinden insanlar, birbirlerine en iyi şakaları yapmak için adeta yarışır. Günün kesin kaynağı ve tarihi bilinmese de 1 Nisan uzun yıllardır şaka günü olarak bilinmektedir. Bu şaka gününe radyo - TV kanalları, gazeteler ve birçok firma da dahil olmuştu. İşte gelmiş geçiş, unutulmayan o meşhur şakalar…

Her yıl 1 Nisan'da gerçekleşen 1 Nisan Şakası Günü, birkaç yüzyıldır farklı kültürler tarafından kutlanmaktadır, ancak kesin kökenleri bir sır olarak kalmaktadır.

Bazı tarihçiler, 1 Nisan Şakası Günü'nün, Fransa'nın 1563'te Trent Konseyi tarafından çağrıldığı üzere Jülyen takviminden Gregoryen takvimine geçtiği 1582 yılına kadar uzandığını düşünüyor. Jülyen Takviminde, Hindu takviminde olduğu gibi, yeni yıl 1 Nisan civarında ilkbahar ekinoksuyla başladı. Gelin 1 Nisan şakalarının tarihinde gezintiye çıkalım.

1 NİSAN SPAGETTİ ŞAKASI (1957)

YIL 1857… İngiliz yayın kurumu BBC`nin Panoroma programı hafızalara kazınan bir şakaya imza attı. İsveçlilerin ağaçlarda spagetti yetiştirdiğine dair bir şakayı ciddi bir haber araştırmasıymış gibi izleyicilerine aktardı. Haberde yetiştiricilerin "spagetti biti" adı verilen haşereyle mücadele ettiği anlatılıyordu. Yayının şaka olduğunu anlamayan çok sayıda izleyici BBC`yi arayarak kendi spagetti ağaçlarını nasıl yetiştirebileceklerine ilişkin bilgi edinmek istedi.

NAYLON ÇORAPLA RENKLİ TELEVİZYON YAPIMI (1962)

İsveç Devlet Televizyonu, teknik uzmanı Kjell Stensson’u ekranlara çıkararak yeni bir teknolojiyi tanıttı. Stensson’a göre televizyonlarının üzerini naylon çorapla kaplayan tüm İsveçliler, renkli ekrana kavuşacaktı. Stensson, naylon çorabın ışığı nasıl büktüğünü ve bunun siyah beyaz görüntüleri renkli hale getirdiğini uzun uzun anlattı. Halen binlerce İsveçlinin, babalarının televizyona nasıl naylon çorap geçirdiğini hatırladığı söylenir.

ŞAKA GELENEK HALİNE GELDİ (1698)

Tarihte kayıt altına alınmış ilk 1 Nisan şakalarından biri de Londra’dan… Dawk’s Haber Bülteni’nin bir gün sonraki haberinden öğrendiğimiz kadarıyla o gün, pek çok kişi Londra Kulesi’ne “Aslanların nasıl yıkandığını izlemeye” gelmiş. Şaka o kadar tutmuş ki 18`inci ve 19`uncu yüzyıl boyunca insanları Londra Kulesi’ne “aslan banyosu” izlemeye göndermek bir gelenek olmuş.

TOPRAĞI DİREKT TAHILA ÇEVİR (1878)

Thomas Edison’un icatları Amerikalıları o kadar etkiliyordu ki New York Graphic, dünya üzerindeki açlığı sona erdirecek bir icat yaptığı haberini servis etti. Edison’un “yemek makinesi”nin toprağı direkt tahıla çevirebildiği söyleniyordu. Amerika genelindeki pek çok gazete, haberin gerçekliği konusunda şüphe etmedi. Hatta Buffalo Commercial Adviser, Edison’un dehası üzerine uzun bir makale kaleme aldı.

New York Graphic’in muzip editörlerinin keyfine diyecek yoktu. Buffalo Commercial Adviser’ın makalesini olduğu gibi yayımladılar, başlığında ise “Oltaya geldiler” yazıyordu!

SAVAŞTA FUTBOL TOPU ŞAKASI (1915)

Birinci Dünya Savaşı’nda Alman işgali altındaki Lille Havaalanı üzerinde uçan bir İngiliz uçağından bombaya benzer bir cisim fırlatıldı. Alman askerleri patlama endişesiyle sağa sola kaçıştı. Düşen cismin yerde defalarca sektiği görüldü. Futbol topu olduğu anlaşılan nesnenin yanına giden Alman askerleri, “1 Nisan şakası” notuyla karşılaştı.

UÇAN PENGUENLER (2008)

BBC kanalı 2008 yılında Antarktika’da uçan penguenlerin görüntülediğini müjdeledi. Penguenleri son derece gerçekçi bir biçimde havalanırken görünüyordu. Belgesele göre penguenler, havalar çok soğuyunca tropik iklimin tadını çıkarmak üzere soluğu Güney Amerika’da alıyordu.

SOLAKLAR İÇİN HAMBURGER İCAT EDİLDİ (1998)

Burger King, USA Today gazetesine verdiği tam sayfalık ilanda ABD`deki 32 milyon solak için hamburger yaptıklarını duyurdu. İlana göre hamburger, normal Whopper ile aynı malzemelerden yapılıyordu. Ancak tüm malzemeler, solak müşteriler için 180 derece sola çevrilmişti. İlanı gören binlerce solak Amerikalı, kendileri için üretilen hamburgeri yemek amacıyla Burger King restoranlarına koştu. Sağ elini kullananlar ise, kendileri için de özel bir hamburger yapılmasını istedi.

KIZGIN KAFALI BUZ KURDU (1995)

Discover Magazine, "saygıdeğer" bilim adamı Aprile Pazzo`nun Antarktika`da yeni bir tür keşfettiğini yazdı. Dergiye göre bu büyüleyici yaratıkların kafalarının üzerinde sayısız damarın beslediği tabağa benzer bir kemik vardı. Aşırı derecede ısınıp kor haline gelen kemik, hayvanların Antarktika soğuğuna dayanmalarını sağlıyordu. Pazzo, kaşif Philihhe Poisson`un 1837`de Antarktika`da araştırma yaparken kaybolmasından da kızgın kafalı kurtların sorumlu olduğunu iddia ediyordu. Dergiye, yaratıkla ilgili binlerce elektronik posta geldi.

YER ÇEKİMİ AZALIYOR (1976)

İngiliz astronom Patrick Moore, BBC`ye yaptığı açıklamada 1 Nisan`da sabah saat 9.47`de Plüton gezegeninin Jüpiter`in arkasına geçeceğini, bunun da Dünya`daki yerçekimini geçici olarak azaltacağını açıkladı. Moore, tam gezegen hizalanmasının olduğu anda havaya zıplayanların kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissedeceğini söyledi. Saat 9.47`den sonra BBC`yi arayan yüzlerce kişi, havaya zıpladıklarını ve kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissettiklerini söyledi. Hatta bir kadın, kendisiyle birlikte 11 arkadaşının koltuklarından havalanarak oda çevresinde uçtuklarını iddia etti.

İLK İNTERNET ŞAKASI (1984)

Usenet (internetin aldığı ilk biçimlerden biri olan çevrimiçi mesajlaşma topluluğu) üyelerine dağıtılan bir mesaj, Sovyetler Birliği`nin ağa katıldığını duyurdu. İnternetin kullanıldığı ilk 1 Nisan şakası oldu. Mesaj, “Sovyetler Birliği’nin Avrupa ve Amerikalılarla açık bir tartışma ortamında yer almak için Usenet’e katılmak istediği”ni öne sürüyordu. Konstantin Chernenko adlı kullanıcı tarafından [email protected] adresinden gönderilen mesajın, şaka olduğu 2 hafta sonra ortaya çıktı. Şakanın ardında Piet Beertema adlı bir Hollandalı vardı. 6 yıl sonra Moskova gerçekten internete bağlandığında şakayı yadetmek için alan adı olarak Kremvax’ı kullandı.

YANARDAĞ PATLADI ŞAKASI (1974)

Alaska`nın Sitka bölgesinde yaşayanlar, 1 Nisan sabahı uyandıklarında Edgecumbe Yanardağı`ndan kapkara dumanlar çıktığını gördüler. Panik içinde evlerinden fırlayıp kaçışmaya başlayan halk, bir süre sonra bunun 1 Nisan şakası olduğunu anladı. Porky Bickar adında bir kişi, yanardağın kraterine yüzlerce araba lastiği yığıp ateşe vermişti.

KOKU ALMA TEKNOLOJİSİ (1965)

BBC TV, "smellovision" adını verdiği izleyicilerin televizyon stüdyosunda üretilen aromaları evlerinde koklamalarını sağlayan bir teknolojiyi duyurdu. Londra Üniversitesi`nden bir profesörle röportaj yaptı. Profesör, makinesinin kokuları bileşen moleküllerine ayırdığını ve bunların daha sonra ekrandan iletilebileceğini açıkladı. Ülkenin dört bir yanından izleyiciler, bu kokuları stüdyoda onunla birlikteymiş gibi belirgin bir şekilde deneyimlediklerini doğrulamak için aradılar. Bazıları soğanların gözlerini sulandırdığını iddia etti. Şaka sadece burada kalmadı bilimsel çalışmalara da ön ayak oldu. Smellovision deneyi, 12 Haziran 1977`de, telkin gücünün koku üzerindeki etkisini keşfetmekle ilgilenen Bristol Üniversitesi psikoloji öğretim görevlisi Michael O`Mahony tarafından tekrarlandı.

UYDURMA ÜLKE (1977)

İngiliz Guardian gazetesi, Hint Okyanusu`nda yer alan noktalı virgül şeklinde adalardan oluşan San Serriffe adlı "uydurma" bir ülkeyi tanıtmak için yedi sayfalık bir ek yayımladı. Başkenti Bodoni olan adalar ülkesini General Pica yönetiyordu. Ekin yayınlandığı gün The Guardian`ın telefonları kilitlendi. Okurlar, cennete benzeyen adalarda tatil yapabilmek için daha fazla bilgi istiyordu. Sadece birkaç okuyucu, adayla ilgili her şeyin imla terminolojisinden geldiğini fark etti.

UFO LONDRA'YA İNDİ! (1989)

Londra`nın hemen dışındaki bir otoyolda binlerce kişi, parlak uçan bir cismin kente indiğini gördü. UFO, bir tarlaya inince uzaylıların başkenti istila etmesinden korkan İngilizler, polisi aradı. Olay yerine koşan polislerden biri, UFO`ya yaklaşma cesareti gösterdi. Uzay aracının kapısı açılıp içinden gümüş renkli kıyafetiyle biri çıkınca herkes koşarak uzaklaştı. Uzaylının Virgin Records`un başkanı 36 yaşındaki Richard Branson olduğu, UFO`nun ise özel olarak yapılmış bir sıcak hava balonu olduğu ortaya çıktı. Branson, balonu Hyde Park`a indirmek istediğini, ancak rüzgarın sürüklemesi sonucu tarlaya inmek zorunda kaldığını açıkladı.

İNTERTTEN BAHAR TEMİZLİĞİ YAPILACAK (1997)

Tüm dünyada yüz binlerce kişinin elektronik postasına internetin 24 saat sürecek bahar temizliği için 31 Mart`tan 2 Nisan`a kadar kapatılacağına dair mesajlar düştü. İnternet, 5 adet son derece güçlü Japon yapımı emekleyen robot (Toshiba ML-2274) tarafından temizlenecekti. Bu şaka daha önce de telefon sistemi için yapılmıştı.

MARADONA ŞAKASI (1988)

Sovyetler Birliği`nin Izvestia gazetesi, dünyaca ünlü futbol yıldızı Diego Maradona`nın Spartak Moskova`ya katılmak için yöneticilerle görüştüğünü yazdı. Spartak Moskova, Maradona`ya 6 milyon dolar ödeyecekti. Izvestia`nın şakasını yutan Associated Press (AP) oldu. Asılsız haberi tüm dünyaya yayan AP, bir süre sonra haberi geri çekmek zorunda kaldı. AP, Sovyet gazetelerinin "1 Nisan şakası yapacağı düşünülmediği" için habere inandığını açıkladı.

EYFEL KULESİ TAŞINIYOR (1986)

The Parisien gazetesi, Eyfel Kulesi`nin sökülüp taşınması için anlaşmaya varıldığını yazarak, Parislilerin aklını başından aldı. Habere göre Fransız kültürünün simgesi kabul edilen Eyfel, Paris`in doğusunda açılacak yeni Euro Disney parkında tekrar monte edilecekti. Eyfel`in yerine ise 1992 Olimpiyat Oyunları için 35 bin koltuk kapasiteli bir stadyum inşa edilecekti.

TWITTER'A SESLİ HARF YASAĞI (2013)

"1 Nisan" gündeme gelince hatırlanan şakalardan biri de Twitter`in 2013`te yeni adının "Twttr" olacağı açıklamasıydı. Twitter, yeni uygulamayla sesli harf kullanımına izin verilmeyeceği ve sesli harf kullananların ise aylık 5 dolar gibi bir ücret ödeyeceği duyuruldu. Şirketin şakasını desteklemek için yaptığı resmi açıklamada ise "Sesli harfleri eleyerek daha verimli ve yoğun bir iletişim formuna sahip olabileceğimize inanıyoruz. Aynı zamanda gelir kaynaklarımızı da geliştirmenin bir yolu olarak görüyoruz." ifadeleri yer aldı.