Steroid yapılı olan progesteron hormonu, hamileliğe hazırlayan bir hormondur. Regl döngüsüyle birlikte belli bir miktar salgılanmaktadır. Belli durumlarda düşmekte ve yükselmektedir.

Progesteron hormonu normal değeri kaç olmalı?

Progesteron hormonu, adet döngüsüyle birlikte her ay kadınların yumurtalıklarında salgılanmaya devam eden hormondur. Belli seviyede olmalıdır. Rahimde olgunluğa erişmiş olan yumurta döllenmezse progesteron seviyesi düşmektedir. Bu durum regl kanamasının başlamasını sağlamaktadır. Olgunlaşmaya dönenen yumurtanın döllenmesi halinde bu hormon yükselerek rahim içinde gebeliğe hazırlık süreci başlamaktadır. Yani progesteron hormonu gebelikle doğrudan ilgili olan bir hormondur.

Peki vücudun normal seyrinde olması için bu hormon kaç olmalıdır?

Progesteron ölçümü adet döngüsünün iki yarısında farklı seyretmektedir. Adet döngüsünün ilk yarısında bu hormon 1 ng/mg değerindedir. Ancak adet döneminin son döngüsü olan 14. günden itibaren 5- 20 ng/mg arasında seyretmektedir. Olgunlaşan yumurta döllenmezse düşmeye başlar. Daha sonra tekrar 1 ng/ mg seviyesine düşer. Hamilelik gerçekleşirse hormonun seviyesi daha farklı bir duruma gelmektedir. Hamileliğin ilk dönemlerinde hormon seviyesi 12 ng/ mg ile 90 ng/mg arasında değişmektedir. Hamileliğin son dönemlerinde seviye bir hayli yükselerek 50 ng/mg ile 300 ng/ mg aralığına yükselir. Hatta bazen 300 ng/ mg aralığından daha yüksek de olabilir. Bu hormon hamilelik döneminde özellikle ilk aylarında düşmeye başlarsa hamileliğin sonlanmaya başladığına ya da bazı riskli durumlara işaret edebilir.

Progesteron seviyesi erkeklerde de bir miktar bulunmaktadır. Ancak bu hormon erkeklerde işlem görmez. Erkeklerde hormonun seviyesi 1 ng/ mg değerinde olmakla birlikte bu değer maksimum değerdir. Bu hormon seviyesi kadınlarda ve erkeklerde belli miktar bulunmak zorundadır. Bu durum erkeklerde vücut fonksiyonlarının doğru şekilde çalışmasını sağlar. Kadınlarda belli seviyeyi koruduğu taktirde rahim duvarını her ay düzenli olarak hamileliğe hazırlar.

Progesteron hormonu düşüklüğünün nedenleri nelerdir?

Kısırlık tedavisi gören kadınlarda doktorlar hastadan büyük çoğunlukla progesteron testi istemektedir. Çünkü bu hormonun düşük olması halinde gebelik gerçekleşmez. Çünkü rahim duvarı hamileliğe hazırlanmaz ve adet döngüsü tamamlandığında duvar parçalanarak kanama gerçekleşir. Yani yumurta döllense bile rahim duvarına tutunamaz. Bu durum ise düşük riskine ve kanamalara sebep olabilir. Ayrıca erken menopoz, dış gebelik, rahim duvarı sorunları ortaya çıkabilir.

Bu hormon gebelik sırasında da düşebilir. Bu durum ise bebek düşürmeye, erken kanamaya, erken doğuma sebep olabilir. Bu sebeple hamilelik dönemi boyunca takibi yapılmaktadır. Hamilelik döneminde düşen progesteron seviyesi böbrek üstü bezleri, tiroid gibi bazı hastalıklardan kaynaklanmaktadır. Ayrıca gebelikle birlikte ortaya çıkan bazı sendromlardan da kaynaklanmaktadır. Genellikle riski önlemek adına hamilelik dönemi boyunca progesteron ilaçları takviye edilmektedir. Daha sonrasında ise altında yatan hastalıklar araştırılarak tedavi süreci başlatılmaktadır. Gebelik zehirlenmesi de progesteron düşüklüğüne sebep olabilir.

Progesteron hormonu yüksekliği nedenleri nelerdir?

Progesteron hormonun yükselmesinin başlıca sebebi döllenmeyle birlikte oluşan gebeliktir. Gebelik süreci boyunca hormonun belli seviyeye kadar yükselmesi normal ve olması gereken bir durumdur. Ancak bazı durumlarda gebelik dışı yükselme de gerçekleşebilir. Bu durum östrejon seviyesinde düşme yaşandığında gerçekleşebilir. Ayrıca kullanılan bazı ilaçlar da buna sebep olabilmektedir. Bu yükselme halinde göğüslerde hassasiyet, baş dönmesi, mide bulantısı, hafif düzey depresyon, şişkinlik gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.

Hamilelik dışında bir yükselme söz konusuysa ve alınan herhangi bir ilaç yoksa ciddi bir hastalığın habercisi olabilir. Uzmanların araştırmaları neticesinde meme kanseriyle ilişkilendirilmiştir. Ancak bunun dışında başka sebepler olabilir. Düzenli olarak kullanılan doğum kontrol hapları, hormon ilaçları da bu hormonun seviyesini yükseltebilir. İlaçlar bırakılarak hormon seviyesinde düşme olup olmadığı gözlemlenir.

Yumurtalıklarda meydana gelen iyi huylu ya da kötü huylu kistler hormon seviyesinin yükselmesine sebep olabilir. Progesteron seviyesinde ortaya çıkan ani yükselmeler epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkması noktasında tetikleyici etkiye sebep olabilir. Adrenal bezler tarafından hormonun aşırı derece üretilmesi de yükselme sebeplerinden biri olabilmektedir.