Başbakan Tayyip Erdoğan, 12 Haziran akşamı yaptığı konuşmada, muhalefete, hakkını helal ettiğini söyleyip helallik istedi. Muhalefetin ve ardından iktidarın yaptığı açıklamalarla siyasette ‘helalleşme’ polemiği başladı. Helalleşmenin nasıl olması gerektiğini Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hamza Aktan’a sorduk.
Kul hakkını Allah affetmez
İnsanların bilerek veya bilmeyerek başkalarının hukukunu çiğnediğini, bunun da kişinin üzerine hak geçmesine neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hamza Aktan, “Kul hakkını Allah affetmez. Bunun yolu helalleşmektir” dedi. Aktan, helalleşmeyi şöyle anlattı:
“Her konuda olduğu gibi bu konuda da samimiyet ve dürüstlük esastır. İçten ve samimi olarak affetmesi gerekir. Mağdurun samimi olarak, çok içten, ikna edilmiş, gönlü kazanılmış olarak, ‘bağışladım’ demesi gerekir. Helallik isteyen kişi yaptığı haksızlığı itiraf etmeli, hatasını telafi etmek için samimi çaba göstermeli. Bazen hakkına tecavüz edilen kişi kendine yapılan haksızlığın farkında olmayabilir. Helallik isteyen kişinin neden helallik istediğini açıklaması gerekebilir. Sözgelimi iftiraya uğramış bir kişinin toplum nezdinde zedelenmiş şeref ve haysiyetinin onarılması için müfterinin herkesin huzurunda suçunu itiraf etmesi gerekebilir. Bunu bildirmeden helallik istenirse, kişi affetse bile Allah katında affedilmiş olacağı şüphelidir.”
‘Sen helal etmesen de ben ettim’
Prof. Dr. Hamza Aktan, helallik istenen kişinin, ihlal edilmiş olan hakkının kendisine teslimini helalleşmek için şart koşup koşamayacağına cevap verirken de, “Kişi ihlal edilmiş olan hakkının iadesini, helalleşmede önşart olarak ileri sürebilir. Mesela ‘Benim hakkımda söylediğin sözün iftira olduğunu, filan kişi veya kişilerin önünde itiraf et’ diyebilir. Buna da hakkı vardır. Ama hiçbir şart ileri sürmeden de hakkını helal edebilir” diye konuştu.
Kendisinden helallik istenen kişinin hakkını helal etmesinin bir ‘zorunluluk’ olmadığını belirten Aktan, ”Sen helal etmesen de ben bana ait hakkımı helal ettim diyebilir. Bunu diyen Allah katında affedilmeye daha yakın olur. Çünkü affedici olmak Allah’ın sıfatlarından biridir. Karşılıklı helalleşmede taraflardan biri hakkını helal etmese bile tek taraflı affetmek ahlaki bir erdemdir” dedi.
