Türkiye'de “Paradan para kazanma” deyimini en iyi bankacılık sektörü başarıyor. 1 Ekim 2009 tarihinden itibaren tüm yurt sathında bankalar arasında ortak ATM uygulamasına geçilmesiyle birlikte, sektör “paradan para kazanma”da yeni bir kazanç kapısı kendine yarattı.

1 EKİM'DE BAŞLADI

ATM hizmeti veren tüm bankaları kapsayan 'Ortak ATM Sistemi' 1 Ekim'de başladı. Sistemin şu andaki eksiği ise bankaların bu işlem karşılığında alacağı ücretlerin birbirinden farklı olmasında yatıyor. Tüketici hangi bankaya ait olursa olsun en yakın ATM'den para çekebilecek. Daha önce 'Altın Nokta' ve 'Ortak Nokta' gibi kısmi uygulamalar vardı.

KAFALAR ÇOK KARIŞIK

Ortak ATM uygulaması getirdiği avantajların yanısıra, başka banka ATM'sinden yapılan işlemler üzerinden ücret alınıp alınmayacağı kafaları karıştırıyor. Çünkü yabancı bankadan para çekmenin bir bedeli olacak. Banka kart sahibi müşterisinden ne kadar komisyon alınacağına hükmederse, yabancı bankanın ATM'sini kullanmanın bedeli o kadar olacak. Banka istemezse bu hizmet karşılığında ücret talebinde bulunmayabilecek.

ORTAK ATM NELER GETİRECEK?

Bunların yanı sıra bu uygulama ile birlikte şöyle değişiklikler de olacak: “Banka kartına uygun ATM arama derdi ortadan kalkacak. İhtiyaç sırasında başka bankaya ait herhangi bir ATM'den para çekilebilecek. Seyahatlerde ATM bulamama ihtimali ortadan kalkacak, nakit taşıma riskinin alınmasına gerek kalmayacak. En yakın ATM'ye cep telefonları ya da internet üzerinden ulaşılabilecek. Verimlilikteki fark ekonomiye yaklaşık 300 milyon dolar katkı sağlayacak. Piyasada sirkülasyondaki para hacmi artacak, nakit dolaşımı hızlanacak.”


En fazla kamu vuracak

Özel bankalar net ücret belirlerken kamu kesimi ise sabit ücretin yanı sıra çekilen tutardan yüzde ek ücret alacak. Buna göre, ortak ATM uygulamasına geçilmeden önce bir başka bankada hesabı olan mudiden kendi ATM'sinden nakit çekim ya da bakiye sorma işleminde hiçbir ücret almayan Ziraat Bankası, şimdi nakit çekim tutarının yüzde 1'i oranında komisyon alacak. İlave olarak da her çekimde 0,75 lira işlem ücreti ekleyecek. Eğer, bakiye de sorulursa işlem sırasında 0,20 lira da bakiye sorma ücreti alacak. Vakıfbank ise nakit çekimlerde hiçbir oran koymadan işlem başına 4,5 lira işlem ücreti alacak. Vakıfbank, “Bakiye Görüntüleme” işlemi için işlem başına 1 TL, komisyon bedeli yansıtacak. Buna göre, Vakıfbank ATM'sinden 10 lira çektiğiniz zaman da 100 çektiğiniz zaman da 4,5 lira nakit çekim ücreti ödenecek. Halk Bank ise “Bakiye Görüntüleme” işlemi için 25 Kr alacak. Banka, “Para Çekme” işleminde çekilen tutarın yüzde 1,25'i uygulayacak ayrıca da 1,25 lira her işlemde sabit servis ücreti tahsil edecek.


Sorumluluğu hiç kimse üstlenmedi

BDDK, bankaların bu işlemlere ilişkin ne kadar alınacağına dair bilginin kendilerinde olmadığını belirterek, bunu BKM'nin belirlediğini söyledi. Sistemin altyapısı için 2 yıl çalışan Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Sertaç Özinal, başka bankanın ATM'sinde işlem yapıldığında ücret ödeneceğini açıklamıştı. BKM yetkilileri de konuya ilişkin, ortak ATM kullanımının tüketiciye maliyetinin kartı veren banka ile müşteri arasında belirleneceğini ifade etti. Özinal, “Banka, ücretlendirme politikası kart sahiplerinden belirli ücret talep edecektir veya etmeyecektir” dedi.


Avrupa'da bir ilk yaşanıyor

Türkiye'de ATM hizmeti veren tüm bankalar, 1 Ekim tarihi itibariyle Ortak ATM uygulamasını başlatarak, Avrupa'da bir ilke imza attı. Ekonominin kayıt altına alınmasına katkı sağlacak olan yeni uygulama ile kart kullancıları, tüm bankaların ATM'lerinden para çekebilecek ve bakiye sorgulaması yapabilecekler. Böylelikle, özellikle seyahatler sırasında, uygun ATM bulamama kaygısından ötürü sürekli nakit taşıma ihtiyacı ortadan kaldırılmış olacak. Hizmet ile kullanıcılar, kendilerine en yakın ATM'ye cep telefonları ya da internet üzerinden ulaşabilecekler.


BDDK neden sessiz kalıyor?

Bankaların ortak ATM uygulamasını değerlendiren Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, “Bankalar, ATM giderlerini düşürürken, tüketiciden para almaya devam etmektedirler” dedi. 'Müjde olsun ey halkım' diye vatandaşın kısmi soyguna uğratıldığını belirten Kaya, “Bunun adı deli dumruldur. Bankalar bu uygulamaya geçerken neden 'ben sizden para da keseceğim' demiyor?” dedi. Nazım Kaya sözlerini şöyle sürdürdü: “Emekli maaşı alan bir kişi banka kuyruğunda çile çekmeyeyim diye farklı ATM'den para çekmeye kalksa, kişinin masraf kesileceğinden haberi olmadığı için şaşkınlığa uğrayacak. Yazık değil mi bu parayla geçinen adamdan 4 lira kesmek? Bilgilendirilmek yasal olarak bir tüketicinin hakkıdır. Her esnafa denetleme yapan birimler neden burada sessiz kalıyor biz bunu anlamadık. Bankalar denetlense bunlar olmaz. Ben de bu durumda sorarım: BDDK neden bu soyguna göz yumuyor?”