Konut satışlarının hız kesmediği ülkemizde, kredi ile ev sahibi olmak isteyen bazı kişilerin usulüne uygun davranmadığı belirlendi. ABD'de krize yol açan, 'Ninja kredisi' olarak nitelendirilen, geliri olmayanlara verilen konut kredilerinin bir benzerinin de Türkiye'de kullandırıldığı ortaya çıktı.
TAMAMI ÇEKİLİYOR
Banka personeli-emlakçıtüketici üçgeninde bazı usulsüzlükler sonucunda kullandırılan ve bankacılıkta 'no income, no job, no asset' kısaltması olan bu tip krediler 'Ninja kredisi' olarak nitelendiriliyor. Ninja kredilerini mercek altına alan Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK), yaptığı incelemelerde, en fazla usulsüzlüğün, 'konut bedelinin yüksek gösterilerek, konutun tamamının kredilendirilmesinde' ve 'gerçeğe uygun olmayan gelir beyanında bulunulmasında' yapıldığını saptadı.
Özellikle bazı bankaların, emlak ofisleri aracılığı ile kullandırdıkları kredilerde, gelir beyanlarının sahte olduğu belirlendi. Yine incelemede, hiçbir geliri olmayan veya asgari ücretle çalışan kişiler için sahte gelir beyanları düzenlendiği tespit edildi. Örneğin, asgari ücretle çalışan bir kişi için, emlak ofisinden veya bir başka şirketten gelir beyan formu alınıyor.
Formda söz konusu kişinin geliri bin 500-2 bin lira olarak gösteriliyor. Banka personeli de satın alınan konut teminat olarak alındığı için, sahte gelir beyanlarını görmezden geliyor.
ŞÜPHELİYE İNCELEME
BDDK, usulsüz işlemlerle kullandırılan konut kredilerinde ileride bir sıkıntı yaşanmaması için, bankalardan önlem alınmasını istedi. Bankalara, emlak ofisleri aracılığı ile kullandırılan tüm kredileri incelemeleri talimatını verdi. Ayrıca, murakıplar da, bu kapsamda kullandırılan konut kredilerini incelemeye aldı. İncelemeler çerçevesinde şüpheli görülen konut kredilerinde, gelir karşılaştırılması yapılacak. Bankaya beyan edilen gelir ile müşterinin gerçek geliri karşılaştırılacak.
GERÇEK GELİR TESPİT EDİLECEK
BDDK, ev almak için usulsüz işlemlerle kredi temin edenlere göz açtırmayacak. Bankalar şüpheli görülen kredilerde gerçek gelir ile beyan edilen geliri karşılaştırıp, hileyi ortaya çıkaracak.
EKSTRA KAZANÇ KAPILARI...
BDDK murakıpları, konut kredilerinde usulsüzlük yapılmasının nedenini araştırdı. Buna göre; emlak ofislerinin ve bankacıların, kullandırılan konut kredilerinden prim aldıkları belirlendi.
Bankacı kullandırdığı kredi için bankasından prim alıyor veya kotasını dolduruyor. Krediye aracılık eden emlak komisyoncusu da, yine aynı krediden prim alıyor. Kredi kullanan tüketici ise cebinden hiç para çıkmadan konut bedelinin tamamı için kredi çekerek konut sahibi oluyor.
