Van'da 33 köylünün infaz emrini verdiği gerekçesiyle idama mahkûm olan Orgeneral Mustafa Muğlalı'nın ismi, 7 yıl önce verildiği kışladan kaldırıldı. Kışlaya, geçen haziranda bölgede şehit düşen astsubay başçavuş Erkan Durukan'ın adı verildi. Olayda iki dedesini kaybeden Cizeyir Özkaplan, kararı olumlu ancak geç kalmış olarak değerlendirdiklerini söyledi. Muğlalı Kışlası'na adı verilen şehit astsubay Erkan Durukan'ın eşi Emine Durukan, kararın kendisini mutlu ettiğini söyledi. Şehit eşi, "Çok duygulandım. Kararda emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Karar beni hem mutlu etti hem onurlandırdı" diye konuştu.
68 YIL ÖNCEKİ OLAY
Van'ın Özalp ilçesinde, 68 yıl önce 33 köylünün ölüm emrini verdiği gerekçesiyle idam cezası alan Orgeneral Mustafa Muğlalı'nın adı, 2004 yılında Özalp ilçesindeki "2'nci Hudut Tabur Komutanlığı" kışlasına verildi. Karar, başta öldürülenlerin yakınları arasında olmak üzere bölgede tartışma yaşattı. İsmin kaldırılması için gerekli kurumlara pek çok kez itiraz edildi. Ancak bu talepler kabul görmedi. Son olarak Başbakan Tayyip Erdoğan devreye girdi. Yaklaşık 6 ay önce Erdoğan, dönemin Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner'e ismin değiştirilmesi isteğini iletti. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da Van'da katıldığı bir mitingde Muğlalı isminin değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Konuya ilişkin son açıklamayı AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik yaptı. Konunun 'Sivilleşme Eylem Planı'nda yer aldığı belirtildi. Tüm bu gelişmelerin ardından kışladaki "Mustafa Muğlalı" ismi 2 gün önce kaldırıldı. Uygulama, kışla girişine, bayram dolayısıyla asılan Türk Bayrağı'nın indirilmesi üzerine dün ortaya çıktı.
TÜRKİYE GENELİNDE
Van'da bulunan Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay da konuya ilişkin değerlendirmesinde, Muğlalı isminin bölgede sürekli bir rahatsızlık yaşattığını belirterek, "Bugün gelişme oldu. Bu kışlanın ismi değişti. Bu, Genelkurmay Başkanlığı'nın Türkiye genelinde bir çalışmasıdır. Sadece Van'a ait değildir. Bu tür yerlerin ismini gözden geçirip yenileme ve mümkün olduğunca terör şehitlerinin ismini verme yönünde bir karardır. Bir yönerge yaptılar. Ve bunu yıl sonuna kadar Türkiye genelinde tamamlayacaklar. Şimdi bir şehit astsubayımızın, Erkan Durukan'ın ismini buraya vermeyi planladılar. Bu da şu günlerde olduğu için biz de mutlu olduk. Bu işlerle ilgilenen, koordinasyonunu yürüten hükümetin temsilcisi olarak da çok mutlu olduk. Bugünlerde güzel de bir mesajdır. Hayırlı olsun" dedi.
KATLİAM YERİNE ANIT İSTEDİ
Kurbanların yakınları da Muğlalı isminin kaldırılmasına sevindiklerini kaydetti. Tabelada Muğlalı ismini gördükleri her an aynı acıyı yaşadıklarını belirten Cizeyir Özkaplan, "O olayda iki dedem birden öldürülmüş. 2004'te ismin kaldırılması için dava açmıştım. Ama dava sonuçlanmadı. İsmin kaldırılması beni çok sevindirdi. Olumlu bir gelişme ama geç kalındı. Daha önce indirilmeliydi. İsmin indirilmesi bizim açımızdan önemli ancak katliamın işlendiği bölge 68 yıldır askeri yasak bölge kapsamında tutuluyor. Katliamın gerçekleştiği bölge halka açılmalı. Devlet oraya bir anıt mezar yapmalı ve katliamdan ötürü biz mağdur yakınlarından özür dilemeli" diye konuştu.
TAYİNİNE BİR HAFTA KALA ŞEHİT OLDU, AİLESİ ASKER SELAMIYLA UĞURLADI
Kışlaya adı verilen Astsubay Başçavuş Erkan Durukan, 27 Haziran'da, Saray ilçesine bağlı Örenburç köyü yolunda saldırıya uğramıştı. Teröristlerin ateşiyle şehit olan Durukan, bir hafta sonra yeni görev yeri Sakarya'ya gidecekti. Durukan'ı, eşi Emine Durukan ile çocukları 16 yaşındaki Doğukan ve 12 yaşındaki Korcan asker selamıyla uğurlamıştı.
Kaçakçılara yardım ve yataklıkla suçlanan 33 köylünün, 1943 yılında, geçiş yollarını göstermek amacıyla Van'ın Özalp ilçesinden sınıra götürülürken, İran tarafıyla girilen çatışmada, iki ateş arasında kalarak öldüğü açıklandı. Ancak daha sonra köylülerin infaz edildiği öne sürüldü. Bu iddia ilk kez 1948'de Demokrat Parti tarafından gündeme getirildi. 1949'da açılan soruşturma sonucu dönemin 3. Ordu Komutanı Orgeneral Muğlalı ve olaya karışan askerler Genelkurmay Askeri Mahkemesi'nde yargılandı. Muğlalı, 33 köylünün sorgusuz sualsiz infaz emrini verdiği gerekçesiyle idama mahkûm edildi. Ancak cezası, yaş haddi sebebiyle 20 yıl hapse indirildi. Askeri Yargıtay kararı bozdu. Mustafa Muğlalı, dava yeniden görülemeden, 1951'de cezaevinde öldü. Van'ın Özalp ilçesindeki jandarma sınır taburuna, 2004'ün mayıs ayında "Orgeneral Mustafa Muğlalı Kışlası" adı verildi.
'Şifre buyurmuş bir paşa / Vurulmuşum'
Ünlü ozan Ahmed Arif, General Mustafa Muğlalı'nın ölüm emrini Hasretinden Prangalar Eskittim kitabındaki 33 Kurşun şiiriyle ölümsüzleştirmişti. Arif, o dizelerde, yargısız infaz ve katledilme olayını çarpıcı bir biçimde dile getiriyordu. İşte uzun şiirin en çarpıcı 3. bölümü:
"Vurulmuşum
Dağların kuytuluk bir boğazında
Vakitlerden bir sabah namazında
Yatarım
Kanlı, upuzun...
Vurulmuşum
Düşüm, gecelerden kara
Bir hayra yoranım çıkmaz
Canım alırlar ecelsiz
Sığdıramam kitaplara
Şifre buyurmuş bir paşa
Vurulmuşum hiç sorgusuz, yargısız
Kirvem, hallarımı aynı böyle yaz
Rivayet sanılır belki
Gül memeler değil
Domdom kurşunu
Paramparça ağzımdaki..."
Ahmed Arif
