Merkez Bankası geçen yıl 5 Ağustos'ta başlattığı döviz satım ihaleleri çerçevesinde bugüne kadar yaklaşık 11,7 milyar dolarlık döviz sattı.
En son 2 Nisan 2009 tarihinde döviz satım ihalesi yapan Merkez Bankası, 5 Ağustos 2011'de ihalelere yeniden başladı.
TCMB, 5 Ağustos'tan bugüne kadar geçen 5 ayda gerçekleştirdiği 81 ihalede toplam 11 milyar 660 milyon dolarlık satış yaptı.
Söz konusu dönemde ihale tutarları 30 milyon dolar ile 1 milyar 350 milyon dolar arasında değişti.
50 milyon dolarlık satışın gerçekleştiği ilk ihalede 1,7344 lira olarak belirlenen ortalama fiyat, 20 Eylül'de en fazla 350 milyon dolar tutarla açılan ihaleye kadar dalgalı bir seyir izledi, ancak bu tarihten sonra hızla yükselerek, 4 Ekim'deki ihalede 1,8958 liraya kadar çıktı.
TCMB, bunun üzerine 5 Ekim tarihli ihalede ihale tutarını en fazla 1 milyar 350 milyon dolar olarak açıkladı. Söz konusu tutar, döviz satış ihalelerinde 2001 yılındaki ihaleler de dahil bugüne kadar belirlenen en yüksek tutar oldu.
Bir milyar 832 milyon dolarlık teklifin geldiği bu ihalede, 750 milyon dolarlık satış gerçekleştirildi ve ortalama fiyat 1,8630 liraya geriledi.
Banka, 6 Ekim'de de ihale tutarını en fazla 1 milyar 350 milyon dolar olarak belirledi ve 350 milyon dolarlık satışın gerçekleştirildiği bu ihalede ortalama fiyat 1,8348 liraya indi.
5,5 yıl aradan sonra satım yönünde ilk doğrudan müdahale
Merkez Bankası, 18 Ekim tarihinde yine en fazla 1 milyar 350 milyon dolar tutarla ihale açtı, ancak 750 milyon dolarlık satışın yapıldığı bu ihalede ortalama fiyat 1,8620 liraya yükseldi. TCMB aynı gün dövize doğrudan satım yönünde müdahalede bulundu.
TCMB'nin piyasaya 26 Haziran 2006 tarihinden sonraki ilk doğrudan müdahalesi olan bu uygulama için bankadan yapılan açıklamada, ''piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak spekülatif davranışlar sonucunda kurlarda sağlıksız fiyat oluşumları gözlendiğinden piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmektedir'' denildi.
19 Ekim tarihinde yine 1 milyar 350 milyon dolar tutarla ihale açan Merkez Bankası, bu ihalede de 750 milyon dolarlık satış yaptı, ancak bu tarihte de sonraki 3 ihalede de ortalama fiyat 1,80 liranın üzerinde seyretti.
25 Ekim'de 1,80'nin altına indi
Ortalama fiyat, 25 Ekim'de en fazla 50 milyon dolar tutarla açılan ihalede, 20 Eylül'den sonra ilk kez yeniden 1,80 liranın altına indi. Söz konusu rakam, 30 milyon dolar tutarla açılan 16 Kasım tarihli ihalede ise tekrar 1,80'nin üzerine çıktı.
Bu tarihten sonraki ihalelerde de yükselmeye devam eden ortalama fiyat, 29 Aralık'taki ihalede 1,9117 liraya kadar tırmandı. TCMB'nin sonraki günlerde piyasaya doğrudan satım yönünde müdahalede bulunması sonucunda gerileyen bu rakam, 4 Ocak'taki ihalede 1,8693 liraya indi.
İhale tutarı 1 milyar 350 milyon dolara sabitlendi, döviz depolarının vadesi 1 aya çıktı
TCMB, 26 Aralık 2011 tarihinde yaptığı açıklamada, 27 Aralık tarihinden bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısına kadar olan dönemde açılacak günlük döviz ihalelerinde satılabilecek en yüksek tutarın 1 milyar 350 milyon dolar, takip eden iki günde satılabilecek en yüksek tutarın ise 1 milyar 700 milyon dolar olarak ilan edilmeye devam edileceğini, ancak istisnai durumlar haricinde alınan tekliflerin sadece 50 milyon dolara kadar olan kısmının karşılanacağını bildirdi.
Bankadan 27 Aralık tarihinde yapılan açıklamada, yakın dönemdeki küresel gelişmeler dikkate alınarak 2 Ocak 2012 tarihinden itibaren bankaların Döviz ve Efektif Piyasaları Döviz Depo Piyasasında kendilerine tanınan borçlanma limitleri çerçevesinde Merkez Bankasından alabilecekleri döviz depolarının vadesinin 1 haftadan 1 aya yükseltildiği duyuruldu.
Dövize doğrudan müdahale edilen günlerde de ihale yapılabilir
30 Aralık'ta peş peşe iki açıklama yapan TCMB, ilk açıklamasında, döviz satım ihalelerine ilişkin 4 Ağustos'ta yapılan basın duyurusunda yer alan ''Döviz Satım İhale Esasları''na göre ihale saati öncesinde dövize doğrudan müdahale edilen günlerde ihale düzenlenmediğini hatırlattı ve bundan böyle ihale saati öncesinde Merkez Bankası'nca dövize doğrudan müdahale edilen günlerde de ihale düzenlenmeye devam edileceğini bildirdi.
İkinci açıklamada ise yakın zamanda döviz kurlarında sağlıksız fiyat oluşumları gözlenmesi nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edildiği duyuruldu.
Enflasyon öncelik
TCMB, 2 Ocak'ta da peş peşe iki duyuru yaptı ve bunlardan ''İstisnai Dönemlerde Uygulanacak Para Politikasına İlişkin Basın Duyurusu'' başlıklı metinde, 29 Aralık'tan itibaren ek parasal sıkılaştırmaya gidildiğini belirtti. Ek parasal sıkılaştırmanın asıl olarak açık piyasa işlemleri yoluyla sağlandığı ifade edilen bu duyuruda, politika faizinden yapılan fonlama miktarının geçici bir süre için azaltılarak normal günler için ilan edilen alt sınırın altına düşürülebildiğine vurgu yapıldı, gerekmesi halinde bu işlemleri destekleyici yönde, sterilize edilmemiş (etkili) döviz satışlarının ve doğrudan müdahalenin kullanılmasının da söz konusu olabildiği kaydedildi.
Açıklamada, ''Burada amaçlanan döviz kurundaki iktisadi temellerden kopuk hareketlerin enflasyon beklentilerini bozmasına izin vermemektir. Ek parasal sıkılaştırmanın güçlü ve etkili olması esastır. Uygulamanın süresi enflasyon görünümünü etkileyen ana unsurlardaki düzelmenin hızına bağlı olarak değişebilecektir'' denildi.
Aynı tarihte ve 3 Ocak'ta yapılan TCMB açıklamalarında da ''İstisnai Dönemlerde Uygulanacak Para Politikası''na ilişkin duyuruda belirtilen nedenlerle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edildiği bildirildi.
TCMB'nin 23 Aralık itibariyle 10 milyar 202 milyon doları altın, 82 milyar 847 milyon doları da brüt döviz rezervi olmak üzere toplam 93 milyar 49 milyon dolarlık rezervi bulunuyor.
5 Ağustos tarihinde başlatılan döviz satım ihalelerine ilişkin veriler şöyle;
TEKLİF SATIŞ ORT. FİYAT
TARİH (milyon USD) (milyon USD) (TL/USD)
----------- ------------- ------------- ----------
05.08.2011 91 50.0 1.7344
08.08.2011 165 60.0 1.7505
09.08.2011 135 70.0 1.7594
10.08.2011 167 60.0 1.7446
11.08.2011 134 50.0 1.7705
12.08.2011 237 100.0 1.7795
15.08.2011 243 100.0 1.7702
16.08.2011 251 100.0 1.7821
17.08.2011 234 100.0 1.7668
18.08.2011 214 100.0 1.7751
19.08.2011 309 140.0 1.7898
22.08.2011 222 100.0 1.7864
23.08.2011 218 100.0 1.7790
24.08.2011 258 100.0 1.7773
25.08.2011 162 70.0 1.7671
26.08.2011 117 50.0 1.7522
02.09.2011 72 30.0 1.7397
06.09.2011 145 50.0 1.7644
07.09.2011 83 30.0 1.7525
08.09.2011 200 70.0 1.7644
09.09.2011 152 50.0 1.7788
12.09.2011 246 100.0 1.7907
13.09.2011 196 50.0 1.7806
14.09.2011 128 30.0 1.7672
16.09.2011 287 70.0 1.7785
19.09.2011 196 70.0 1.7939
20.09.2011 850 350.0 1.7966
22.09.2011 200 70.0 1.8306
23.09.2011 142 70.0 1.8377
26.09.2011 304 140.0 1.8490
27.09.2011 509 280.0 1.8439
28.09.2011 243 100.0 1.8407
29.09.2011 195 70.0 1.8524
30.09.2011 141 50.0 1.8603
03.10.2011 140 50.0 1.8631
04.10.2011 375 140.0 1.8958
05.10.2011 1,832 750.0 1.8630
06.10.2011 2,038 350.0 1.8348
07.10.2011 1,331 350.0 1.8399
11.10.2011 610 140.0 1.8405
12.10.2011 303 70.0 1.8263
17.10.2011 146 70.0 1.8482
18.10.2011 1,454 750.0 1.8626
19.10.2011 1,286 750.0 1.8454
20.10.2011 875 750.0 1.8623
21.10.2011 584 350.0 1.8516
24.10.2011 727 350.0 1.8208
25.10.2011 125 50.0 1.7974
02.11.2011 128 50.0 1.7777
03.11.2011 81 50.0 1.7668
04.11.2011 106 50.0 1.7471
10.11.2011 84 50.0 1.7810
14.11.2011 48 30.0 1.7792
15.11.2011 77 30.0 1.7937
16.11.2011 84 30.0 1.8083
17.11.2011 116 50.0 1.8103
18.11.2011 168 70.0 1.8156
21.11.2011 381 140.0 1.8433
29.11.2011 82 50.0 1.8469
30.11.2011 122 50.0 1.8466
01.12.2011 67 30.0 1.8312
06.12.2011 61 30.0 1.8350
07.12.2011 69 30.0 1.8319
08.12.2011 40 20.0 1.8308
09.12.2011 98 50.0 1.8439
12.12.2011 119 50.0 1.8622
13.12.2011 127 50.0 1.8655
14.12.2011 83 50.0 1.8815
15.12.2011 631 150.0 1.8776
16.12.2011 531 150.0 1.8772
19.12.2011 287 100.0 1.8882
20.12.2011 608 350.0 1.8978
21.12.2011 511 350.0 1.8775
22.12.2011 181 50.0 1.8828
23.12.2011 1,008 50.0 1.8811
27.12.2011 264 50.0 1.8920
28.12.2011 263 150.0 1.8979
29.12.2011 619 150.0 1.9117
30.12.2011 920 750.0 1.8652
03.01.2012 1,205 350.0 1.8811
04.01.2012 1,148 100.0 1.8693
