İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’nün başlattığı ‘Yazarlar Okullarda’ isimli projeyle liselere tavsiye edilen Aslı Tohumcu’nun ‘Abis’ isimli kitabının pornografik ve küfür dolu olduğu gerekçesiyle okullardan toplatılmasına edebiyatçılar tepki gösterdi. Gündelik hayattaki şiddete dikkat çeken kitabın yazarı Tohumcu şaşkın: “Kitabı sadece küfür yığını göstermek benim edebiyatıma haksızlık. Yapılan önce yazarı, sonra okuru terbiye etme çabası.”
İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün başlattığı proje kapsamında her ilçeye iki yazar davet edildi ve kitapları tavsiye edildi. Kura çekimi sonrasında Kadıköy’de Yalvaç Ural ve Aslı Tohumcu’nun kitaplarının okutulması tavsiye edildi. Liselere Tohumcu’nun Abis isimli kitabı tavsiye edildi.
Türk Eğitim Sen 2 No’lu Şube Başkanı İbrahim Çakmak ise velilerden de kitapla ilgili şikâyet geldiğini iddia ederek ve kitapta ‘pornografiye varan ifadeler’ olduğunu söyleyerek dava açacaklarını belirtti.
MHP Balıkesir Milletvekili Ahmet Duran Bulut da TBMM’ye soru önergesi verdi. Yeniçağ ve Habertürk gazeteleri konuyla ilgili haber yaptı.

‘Canım sana beş kardeş geliyor’ diye döven mi var?
Aslı Tohumcu’nun ilk kez 2003 yılında basılan 19 öyküden oluşan kitabı özetle gündelik hayattaki şiddeti anlatıyor. Tohumcu üzgün:
“Kitapta şiddetin değişik türleri anlatılıyor; bir erkeğin eşini dövmesi, bir annenin oğluna uyguladığı şiddet, kardeşlerin birbirine yönelik şiddeti. İnsanı şiddete iten, birini diğeri üstünde otorite kurmaya yönelten nedir? Bunu anlatıyor. Kitapta ensest anlatılıyor diyorlar. Bir ensest ilişkinin tasviri yok. Bir tanık ifade tutanağı var kitapta. Alıntılanan küfürlerin çoğunluğu ‘Yemezler’ isimli öyküden. Mektup şeklinde yazılmış bir öykü. Çok dokunaklı bir mektup. İlk ağızdan duyduğum gerçek bir hikâye üstelik. Bu lafları sarf edenler utanmıyorsa bizim hiç utanmamamız gerekiyor. Gündelik hayatta biri eşini döverken ‘Canım sana beş kardeş geliyor’ demiyor ki, ana avrat küfrediyor. Bir edebiyat eserinin argo sözcükler bulmak için cımbızlanması yanlış. Kitabı sadece küfür yığını göstermek benim edebiyatıma hakızlık. Yapılan önce yazarı sonra okuru terbiye etme çabası. Benim 2.5 yaşındaki kızım bile okuyacağı kitabı kendi seçiyor. Liseliler de kendi kitabını seçebilir. Tecavüz, şiddet meşru, bunları yazmak gayrimeşru mu?”

‘Asıl skandal bu yaklaşım’
Kitabın yayınevi Kırmızı Kedi’den yapılan açıklamada da, “Asıl skandalın okullarda kitap okuma amacıyla başlatılan yararlı bir projenin edebiyat eserlerine yönelik bu türden yaklaşımlarla zedelenmeye çalışılması olduğunu düşünüyoruz. Ama çevirmenlerin ve yayıncıların yargılandığı bir ülkede bu duruma fazla şaşırmamak gerekiyor” denildi.

Biz de tuhaf tepkilerden bıktık!
Eleştirmen Ömer Türkeş: Bu saldırıyı yapanların kafaları pornografik. Edebiyatın üzerinde siyasi başka otoritelerin konuşmaya başladığı an, yazının özgür bırakılmadığı andır. Pornografi olduğunu okuyucu değil de bürokratlar belirleyecekse zaten yapılan edebiyat olmayacak, ‘eğitim amaçlı edep’ yapacağız.

Yazar Müge İplikçi: Yazarını tutsak bırakan bir ülke tutsak bir ülkedir. Kitaplara değil gerçekte olan bitenlere müdahale etseler daha iyi olur. Mardin’de, Siirt’te yaşanan tecavüz olaylarına ses çıkarmayıp kitapların üzerinden ahlak dersi vermek içler acısı bir durum.

Eleştirmen Semih Gümüş: Edebiyat yapıtlarında okuduklarından nefret eden tuhaf insanların gösterdikleri tepkilerden de biz bıktık. Öyküde küfür varmış, pornografik söz varmış diyorlar, sabah akşam küfr eden, aklı fikri oralarında olan adamlar. Abis’in liseliler için uygun olmadığını savunanların belli ki edebiyatın ne olduğundan haberi yok.

‘Lise öğrencileri bu sözlerin daha ağırını gazetelerde okuyor’
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Metin Celâl: İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü, öğrencilerin okuma alışkanlığını arttırmak için iyi niyetle ‘Yazarlar Okullarda’ adıyla bir proje başlattı. Ama daha duyurulmasından itibaren sistemli bir şekilde projenin başarılı olmaması amacıyla yayınlar yapılmaya başlandı. Önce yazarların katılımını önlemek amacıyla olsa gerek yazarlar sadece muhafazakâr kesimden seçilmiş gibi son derece cahilane bir haber yapıldı. O haber her görüşten yazarların projeyi desteklemesini engelleyemeyince bu kez de Aslı Tohumcu’nun kitabından cımbızla cümleler çekilmiş.
Lise öğrencilerinin bu sözlerden çok daha ağırlarını gazetelerde okuduklarını, sokakta duyduklarını, kendilerinin de kullandıklarını biliyoruz. Bu yayınları yapan gazetelerin ve konuyu sahiplenen sendikanın İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü ile bize söylemedikleri bir sorunu var ya da lise öğrencilerinin çağdaş bir yazarın edebiyat eserini okumalarına tahammülleri yok, kitap okuyan gençler istemiyorlar. Tohumcu, Abis’teki öykülerde günlük hayatın içindeki şiddeti, mağdur edilen insanları anlatıyordu. Ne hazindir ki şimdi bu öyküler nedeniyle kendisi şiddete uğradı, mağdur edildi. (radikal)