Son dönemde elektrikten gıdaya gelen zamlar ve girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle yeme-içme sektöründe geçinen esnaf ekonomik olarak oldukça zorlanıyor. Federasyona bağlı 130 bin işyerinde yaklaşık 1.3 milyon kişiye istihdam sağlandığını belirten Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu Başkanı Sayit Karabağlı, “Elektriğe, doğalgaza, çaya, kahveye, şekere, suya ve doğalgaza gelen zamlar yüzünden artan maliyetler karşısında esnaf sıkıntılı bir dönemden geçiyor” dedi.

KİRAYA ACİL ÇÖZÜM

Toplumun dinamosu olan esnafın mutlaka korunup kollanması gerektiğini söyleyen Karabağlı, “Devletin üzerine düşeni imkanlar dahilinde kısmen uygulamış (KDV indirimi, kredi desteği, vergi muafiyeti vs.) olmasına rağmen tedbirler yetersiz kalıyor. Köklü çözümler gerekiyor. Örneğin; perakende yasasının ve hal yasasının acilen çıkarılması, konut kira artışlarındaki düzenlemenin esnafı da kapsaması, kira stopajlarının indirilmesi veya kaldırılması gibi çözümler acilen devreye alınmalı. İşyeri tahliyelerinin zorlaştırılması da perakende ticaret yasasında yer almalı” diye konuştu.

KOMİSYONLAR DÜŞÜNDÜRÜYOR

İşletmelerin en büyük sorunlarından birinin online yemek sipariş şirketlerinin aldığı komisyonlar olduğu dile getiren Karabağlı, şöyle konuştu:

“Esnafımız zorluklar içindeyken yeme içme sektörünün üzerinde yük olan ve yüksek komisyonlarla adeta esnafı sömüren, yüzde 18 ile yüzde 45 arasında komisyon ücretleri alan online yemek sipariş sistemlerinin komisyon oranlarının yüzde 6’ya çekilmesi gerekiyor. Online yemek sipariş sistemleri bizlerden aldığı yüksek komisyonlardan kullanıcıya indirimler vererek sistemi cazip hale getirirken, işletmeleri biçare halde sistemin içine çekiyor.”

MÜŞTERİYE YANSITIYOR

‘Bizim müşterilerimizi bizlere pazarlayan bu sistemler yüzünden ödenen yüzde 18 komisyon, tüketiciye yansıtıldığında fahiş fiyatlara yol açıyor’ diyen Karabağlı, şöyle devam etti: “Bu durum, arz talep dengesini bozarak gıdada enflasyona neden oluyor. Aynı sipariş sistemleri uluslararası zincir restoranlarla yüzde 4-5 komisyonla çalışırken, esnafımıza yüzde 18 ve üzeri komisyon uyguluyor. Komisyon ücretleri revize edilmediği takdirde lokantacılar federasyonu olarak 100 bin üye işyerimizde boykot kararı alacağımızı duyururuz.”

FABRİKA SATIŞ FİYATINA GIDA TEMİN EDİYOR

İşyerlerini rahatlatmak için ‘tüketim kooperatifleri’ kurulması yönünde çalışmalara başladıklarını belirten Karabağlı, şunları söyledi:

“Böylece uygun koşullarda toplu ürün temini yapılmasını sağlayacağız. Ayrıca tatlıcı ve pastacıların şekere erişme yönündeki sıkıntılarını gidermek için Türk-Şeker ile yaptığımız mutabakatla fabrika satış fiyatlarından üyelerimize şeker teminine başladık. Bu ve benzeri girişimimizi çeşitlendirmek için devlete ait üretim tesislerinden veya özel sektörden şeker, un, yağ ve et gibi temel ürünlerin temini yönünde girişimlerde bulunduk, kısa sürede sonuç alacağımızın müjdesini veririz.”

SIFIR ATIK YETKİ BELGESİ

Esnafın diğer bir sorunundan bahseden Karabağlı, “Bazı belediyelerimiz ve kamu kurumlarımız sosyal tesislerini çalışan personeli dışında halka açarak satış yapıyor. Yine bazı belediyeler sosyal tesisler dışında kent lokantaları açarak hizmet veriyor. Haksız rekabet yaratan ve piyasa dengelerini bozan bu girişimler esnafı sıkıntıya sokuyor” dedi. Karabağlı, ayrıca ‘Sıfır Atık’ projesini desteklediklerini belirterek, “Sektör bazında geri kazanım yetki belgesi federasyonumuza da verilsin. Böylelikle sektörümüzdeki tüm atıkların toplanılarak, ekonomiye büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz” diye konuştu.