Nazilli Anadolu Öğretmen Lisesi öğrencilerinin hazırladığı 25 projeden oluşan bilim fuarında en dikkat çekici çalışma "Danio Rerio miyokard enfarktüsüne ışık tutuyor" isimli proje oldu. Kalp krizine ışık tutması hedeflenen projede akvaryumdaki sıradan bir balık olan zebra balığının kalp kasını yenileme yeteneğini gözler önüne serildi. Balığın bu özelliğinden ilham alınarak üretilecek yeni ilaç ve tedaviler sayesinde ileride başta insan kalbi olmak üzere birçok organında kendini yenileyebilmesi ve kök hücre nakline ışık tutulmaya çalışıldı.

KARANFİL YAĞI İLE BALIĞI UYUTTULAR
Proje Danışman Öğretmeni Hulusi Küçükçakmakçı öncülüğünde deneyi gerçekleştiren Aslıtürk Çallı ve Damla Uzun, zebra balığı üzerindeki tezlerinin rejenerasyon yeteneğini gösterebilmek için kuyrukta disseksiyon ve delme ile kalpte cryoinjuiry işlemi uygulayarak kollajen doku depolanmasını sağladı. Balığı binokülerlaboratuar mikroskobu altında ameliyat eden öğrenciler, balığı uyutmak için bir petri kabı ve karanfil yağı kullandı.

İNSANLARA BENZER GÖZLEMLER ELDE ETTİLER
Zebra balığının dünyada hemen hemen her akvaryumda bulunmasına rağmen bu balığın birçok hastalık ve hasarlara tedavi niteliği taşıdığının bilinmediğine işaret eden Damla Uzun; “Harvard Kök Hücre Enstitüsü’nden mark T. Keating, Pittsburg Üniversitesi ve Alberta Üniversitesinden TedAlisson’ın önceliğinde yapılan, Michigan Üniversitesi Moleküler ve Davranışsal Sinir Bilim Enstitüsü ‘den Prof. Daniel Goldman ve doktora sonrası araştırmacılardan Jin Wan ile RajeshRamachandran’ın yaptığı çalışmalardan ve 'Tıp bilimi en önemli 8 soruya cevap arıyor' adlı makalede geçen 'Kopan sinir bağlantılarını oluşturabilecek mi?' adlı yazıdan yola çıkarak yaptığımız bu çalışmada kollajen dokunun sinir tamiratında kullanılabileceği ümide bize ışık tutmuştur. Bu rejenerasyon yeteneğinin insan genomunda ki farklı hastalık ve hasarlara tedavi yöntemi olarak kullanılabileceğini düşünmekteyiz. Bu projede zebra balığı üzerinde cryoinjury işlemi ile gerçekleştirdiğimiz yapay kalp krizinin enfarktüsün benzeri insanlarda da gözlemlenmektedir. Kalp krizi, kalbin koroner damarlarında gerçekleşen bir deformasyon sonrası meydana gelen yetersizlik sonucu şiddetli göğüs ağrısıyla ortaya çıkan ve ölümle sonuçlanması fizyolojik duruma denir. Yaptığımız çalışmaları Danio Rerio’nun yapay miyokard enfarktüs sonrası kollajen doku rejinerasyonu doğrultusunda gerçekleştirdik” dedi.

BALIĞIN YETENEĞİNİ KANITLAMAK İSTEDİLER
Türkiye’de bu tarz bir çalışmanın daha önce yapılmadığını ifade eden Aslıtürk Çallı da; “Bilim adamlarımız buna fazla önem vermiyor. Bizde dedik ki ülkemize, insanlarımıza bu balığın yeteneğini kanıtlayalım. Büyük bir tedavi yöntemi doğal bir tedavi yöntemi olabileceğini gösterelim istedik. Öncelikle küçük bir merakla bu işe başladık ve büyük sonuçlar elde ettik. Nelere ışık açabiliriz derseniz mesela insanda kalp krizi olduğunda stant yöntemi olsun, balon patlatma yöntemi olsun tamam orada geçit sağlanabiliyor ama o doku daha sonra yenilenemiyor. Önce gözde bu uygulandığında insanla kök hücremiz uyuşmuş tedavi olabilmiş. Bu balık kendinde kendini yenileyebiliyorsa insanda da yenileyebileceğini düşünüyoruz buradan yola çıkarak. Sadece kalp krizi de değil; romatizma hastalıkları olsun, kalp krizi olsun birçok hastalığa kök hücre nakliyle tedavi olabileceğini düşünüyoruz” şeklinde konuştu.

Nazilli Anadolu Öğretmen Lisesi Müdürü Ali Çomruk, TÜBİTAK Bilim Fuarının hazırlanmasında emeği geçen tüm öğretmen ve öğrencileri yoğun çalışma ve gayretlerinden dolayı tebrik etti.

2-146.jpg