Her iki liderin grup toplantısında yaptığı konuşmaların ana gündem maddesi Türkiye ile Ermenistan arasındaki yol haritası ve ABD Başkanı Obama'nın 24 Nisan'da yaptığı soykırım konuşmasıydı.

İşte liderlerin konuşmalarının ana gündem maddelerini oluşturan Türkiye-Ermenistan, Türkiye-Azerbaycan ve Obama'nın sözde soykırım konuşmasıyla ilgili sözleri:

TÜRKİYE-ERMENİSTAN YOL HARİTASI

BAHÇELİ: Bir anlaşmayı Türkiye adına paraflamak, hükümetin bu anlaşmayla bağlanma iradesini gösteren bir işlemdir. Başbakan'ın bu sözlerinden Ermenistan'la anlaşmanın tamamlandığı, uygulamaya geçilmesi için nihai onayın beklendiği görülmektedir.

BAYKAL: 22 Nisan gecesinde de Türkiye Ermenistan"la birlikte yol haritası açıkladı. Türkiye"nin dış politikasında kendini gösteren bir temel politikanın ortaya çıkmasına neden oldu. Şimdi geldiğimiz noktada yavaş yavaş AKP"nin dış politikasının somut ve ağır sonuçları ortaya çıkmaya başlamıştır. Herkes bir anda "ne oluyoruz" sorusunu sormaya başladı.

TÜRKİYE-AZERBAYCAN İLİŞKİLERİ

BAHÇELİ: Geçen hafta Meclis grup konuşmasında milletvekillerine, 'davulu tokmağı eline alıp koşuşturanlar' sözleriyle hakaret eden Başbakan, hafta sonu konuştuğu parti toplantısında da kendilerini, 'Azerbaycan'a giderek yalan-yanlış haberlerle ortalığı karıştıran fitne unsurları' olarak nitelendirmiştir. Muhalefet milletvekillerini kendisine biat eden kadrolu memurlar gibi gören, asgari siyasi nezaket dışına çıkarak Azerbaycan'lı bayan milletvekillerini, 'yalan-yanlış konuşarak ortalığı karıştıran fitne unsurları' olarak suçlayan bu kafa yapısının, sağlıklı bir hali yansıtmayacağı ortadadır.

BAYKAL: Başbakan Türkiye"nin Azerbaycanla ilişkilerinin bozulmaya başladığı bir noktaya bizi getirdi. Ermenistan"la ilişkilerimiz düzelmedi ama Azerbaycan"la ilişkilerimiz bozuldu. Eleştiriler için "fitne" demek Başbakan"a yakışmaz. Ben Başbakan"ın bu sözü için Azerbaycanlılardan özür diliyorum. Tayyip Erdoğan ve AKP bugün var, yarın yok. Türkiye-Azerbaycan dostluğu ise kalıcıdır.

OBAMA'NIN SOYKIRIM AÇIKLAMASI

BAHÇELİ: Soykırım kelimesi yerine, büyük felaket ibaresini kullandığı gerekçesiyle, Obama'nın denge kurduğu, Türkiye'yi tamamen dışlamadığı yolunda bir sonuç çıkartmaya çalışılması abesle iştigaldir. Ermeni literatüründe büyük felaket, Nazilerin yaptığı Musevi katliamı olan “holokost”un karşılığı, bununla eşdeğerde, vahşet anlamında kullanılıyor. Ermeniler, 1915 olaylarının “holokost”la eşdeğerde olduğunu göstermek ve Türk milletini Nazilerle özdeşleştirmek amacıyla bu terimi kullanıyorlar.

BAYKAL: Obama"nın konuşması Ermenistan"ın 1915 olaylarıyla ilgili yorumunu birebir benimsediğini ortaya koyan bir anlayışla yapılmıştır. Yorum da terminoloji de sahiplenilmiştir. Bu açıklamada 1915 olaylarının öteki boyutu görmezden gelinmiştir. Müslümanların haksız yere öldürüldüğü gözden kaçırılmış, bir denge kurma ihtiyacı göz ardı edilmiştir.

NELER YAPILMALIYDI

BAHÇELİ: Mademki tarihi gerçekleri bilmediğini iddia ediyorsunuz; tarihin hakemliğini ortaya koyuyorsunuz, o halde Obama'yı İstanbul'da gezdireceğinize, Iğdır'a kadar götürüp Ermeniler tarafından katledilmiş millet evlatlarının anısına yapılmış anıtı ve toplu katliamların acılarını gösteren müzeyi gezdirseydiniz. Obama'nın yanında belki siz de acı gerçeklerle uyanırdınız.

BAYKAL: Obama'ya Justin McCarthy"nin kitaplarını verebilirlerdi. ABD"nin saygın 74 tarihçisi bir araya gelip "bu soykırım değildir" dediler. Bu bildiriyi verebilirlerdi. Bütün bunlar bir kenara bırakılmıştır. İngiliz bakanların her yıl 1915 olayları bir soykırım değildir diye yaptıkları açıklamaları Obama"nın önüne koymak gerekirdi. Obama"ya 1948 tarihli BM"nin soykırımla mücadelesinin metni verilebilirdi.

Hürriyet