Coğrafi işaret, belirli bir bölgeden kaynaklanan bir ürünü tanımlayan ya da kalitesi, ünü ve ya diğer karakteristik özellikleri itibariyle coğrafi kaynağına atfedilebilen, bir bölgeyi işaret eden sınai mülkiyet hakkıdır. Bu anlamda coğrafi işaretler, geleneksel bilginin bir ürün gibi şekillendirildiği, paketlendiği, alındığı ve satıldığı bir boyuttadır; ürünün kalitesi, geleneksel üretim metodu ve coğrafi kaynağı arasında kurulan sıkı bağı simgeleyen bir güvencedir.

Dalama Tandırı bu bölgede yaşayanlarca bilinen önemli bir lezzettir. Dalama’ya özgü bir tandırdır. 150 yıllık bir geçmişi vardır. Aydın İnciri ve Aydın Kestanesinden sonra ilimizin üçüncü coğrafi işaret sahibi ürünüdür. 01.11.2017 tarihinde tescil edilmiştir. Efeler Belediyesi Başkanı Mesut Özakcan’ın özel ilgisi ile bu iş başarılmıştır.

Dalama Tandırı süt kuzu ve oğlak etinden yapılan kendine özgü pişirme usulü bulunan bir kebap çeşididir. Etin taze olması, süt kuzu veya oğlağın doğal ortamda yetişmesi ve pişirme kuyusunun özelliği tandırın ayırt edici özelliklerindendir. Ayrıca pişirilmesi ve sunumu da buraya özgüdür. Doğal ortamda kekik, meşe palamut ve pinar çalısı yiyerek büyüyen oğlak ve süt kuzular en az 13, en fazla 20 kg olmalıdır.

Genişliği ve yüksekliği birer metre olan yuvarlak tandır kuyusunun duvarlarında Madran Çayı taşları, kireçtaşı ve ateş tuğlası kullanılmıştır. Bu malzemelerle yapılan tandır kuyusu mükemmel bir ısı yalıtımı sağlayarak tandırın pişmesinde önemli bir rol oynar. Yuvarlak olmasının sebebi tandır kuyusunun tabanından ağzına kadar eşit ısı sağlamasıdır.

Kuyu pişirmeden en az 6 saat önce hazır edilmeli, kuyu içinde is oluşturacak yanmamış malzeme bırakılmamalıdır. Pişirme sıcaklığı 200 – 250 derece olmalıdır.

Dalama Tandırı’nın sunumunda bölgede ve mevsiminde yetişmiş taze sivri yeşilbiber, domates, soğan, roka, ayran, cacık, kuru sivribiber, baharat ve özel yapılmış pide kullanılır.

Dağlarda ve meralarda yetişmiş ve yaşına girmemiş süt kuzu ve oğlaklar kesilmelerinden hemen sonra bütün olarak pişirilmektedir. Pişirilirken kalp, karaciğer, dalak, çöz ayaları ve böbrekler hayvanın içinde bırakılır. Kalın yerler iyi pişmesi için çizilmelidir. Pişirme süresi 1.5 saattir ve pişirme süresince kuyunun ağzı kapalı tutulmalıdır. Bunun için kuyu kapağının etrafı çamurla iyice kapatılmalıdır. Pişirme işlemi bittikten sonra kapak açılır ve tandır tava gelmesi için kuyu içinde 15 dakika bekletilir.

Pişmiş olan tandır kuyudan çıkartılır. Isısını kaybetmemesi için altına köz konularak camdan yapılan dolaplarda asılı olarak sunuma hazırlanır. İsteğe göre kemikli ya da kemiksiz olarak sunumu yapılır. Satırla parçalanan tandır pidenin içine konularak servis edilir. Yağlı kâğıtla yapılan servis en makbul olanıdır. Ayrıca alttan ısıtmalı semaver şeklindeki mangallarla da servis yapılabilmektedir.

Tandır pidesi un, su, tuz ve maya karışımından 40 cm uzunluğunda ve 15 cm genişliğinde yapılır. Pidesinin özelliği ince olması ve boyutlarıdır.

Dalama tandırının yapılması tecrübe ve ustalık gerektirir. Tıpkı kuyusunun hazırlanmasında olduğu gibi. Dalama Tandırı yöre ile özdeşleşen ve kültür birikimi ile günümüze ulaşan bir üründür. Yolunuz Dalamaya düşerse Dalama Tandırı’nın tadına bakmanızı dilerim. Farklı bir lezzet olduğunu bizzat kendiniz göreceksiniz.

Ancak, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi ve Dalama Tandırı gibi coğrafi işaretler almış değerlerimizin yanında daha birçok ürün ve değerimiz coğrafi işaret alabilecek pozisyondadır. Ticaret Odası, Ticaret Borsası, Sanayi Odası, odalarımız, belediyelerimiz ve ilgili diğer tüm ilgililer elbirliği ile bu konuya önem vermelidir. Böylece ilimize artı değer katabiliriz.

YaInız yaptıkIarımızdan değiI, yapmadıkIarımızdan da sorumIuyuz. (Jean B. MoIiere)

Aydınpost ANDROID'de TIKLA İNDİR!   Aydınpost APPSTORE'da TIKLA